مواد يك قرارداد براي ساخت پروژه وب

[salehbagheri]

سلام دوستان!

يكي از قسمتهاي مهم كار در دنياي كامپيوتر و برنامه نويسي «نوشتن قرارداد» بين طرفين معامله هست.

من خودم تاحالا چندين قرار داد نوشتم كه پس از اجراي اون، متأسفانه به مشكلاتي خوردم كه اصلاً به ذهنم هم نمي رسيد...

بعداز اين اتفاقات، مجبور شدم بشينم و بر روي يه قرارداد استاندارد و حرفه اي فكر كنم و به نتايجي هم رسيدم.

هدف از ايجاد اين تاپيك بحث و گفتگو در رابطه با مواد يه قرارداد هست.

قبل از شروع بحث از دوستان ميخوام شرح بدند كه چگونه قرارداد مي بستند؟ چه مواردي رو بيشتر مدنظرشون بوده؟ كمترين و بيشترين مقدار هزينه اي كه دريافت كردند بابت يه پروژه چقدر بوده؟ چه مقدار وقت صرف هركدوم كردند؟

تا با هم به يك تفاهم نظر برسيم و قراردادي جامع و كامل و استاندارد بنويسيم تا همه بتونن ازش استفاده كنند.

[m.hamidreza]

من جوون که بودم اینارو در دو تا تاپیک گفته بودم الان Copy/Paste کردم امیدوارم مفید باشه.

RFP و Proposal:
Prpoposal رو باید بر اساس RFP یا Request For Proposal ای که از مشتری میگیرین تهیه کنید.
RFP از اهمیت زیادی برخوردار هست چون پیش نیاز Proposal هست و شما بر اساس اون هست که طرحتون رو ارائه میکنین. در RFP کلیاتی که مد نظر مشتری هست نوشته میشه. به نظر من RFP اولیه تا بیست درصد از حدود پروژه رو مشخص میکنه که این درصد باید به حداقل به 40 برسه.
معمولا مشتری توانایی و دید تهیه RFP خوب رو نداره. اون در مورد امکانات پروژه نهایت یه پاراگراف میتونه بنویسه و صرفا کلیات قضیه رو میبینه! اگه منظور از این کلیات مشخص نشه مطمئنا در برآورد قیمت و زمانبندی پروژه دچار مشکل میشین. و البته ذهنیت مشتری در تهیه RFP چیز غریب الوقوعی نیست شما وقتی میخوای بری مثلا بنز بخری هم دقیقا همین حالت رو داری مگر اینکه بری جزئیات مدل ها رو بررسی کنی. شما بعنوان مشاور می بایست به مشتری در هرچه کامل تر شدن RFP کمک کنید و حد و حدود پروژه رو تو جلساتی که با مشتری میذارین تعیین کنید و این موارد رو مکتوب کنید. معمولا تو این جلسات مطالبی که توسط مشتری بیان میشه سازماندهی خاصی نداره و هر چیزی که به ذهنش میرسه بیان میکنه. توسعه و طبقه بندی این موارد به تجربه ی شما برمیگرده که بتونین ذهن مشتری رو متناسب با امکانات پروژه و دیدی که شما از آینده کار دارین متمرکز کنین.مثلا میتونین یه فرم اولیه طراحی کنید و در اون یه سری سوالات در مورد پروژه از مشتری بپرسین و بعد روی این موارد بحث کنید و امکانات رو بسط بدین. تعامل شما با مشتری خیلی مهم هست و اگر میخواین پروژه رو بگیرین به این موارد حتما توجه کنید و حتی اگه مبلغ قرارداد 100 تومن هست باز کارتون رو جدی بگیرین. اعتماد مشتری رو تو این جلسات هست که میتونید جلب کنید. در سیستم های نرم افزاری معمولا جا برای توسعه و شاخ و برگ دادن به امکانات زیاد هست اصلا به این فکر نکنید ممکنه مشتری به این امکانات نیاز نداشته باشه شما پیشنهاداتی که میتونین عملی کنین و احساس میکنین میتونه مفید باشه بیان کنید. حتما مثال هایی از نمونه کارهای قبلی تون رو برای مشتری عنوان کنین تا بهتر بتونه با موضوع آشنا شه.
بعد از اینکه به یه RFP نسبتا خوب رسیدین حالا یه وقتی رو از مشتری بگیرین برای ارائه طرح پیشنهادی یا همون Proposal.
اون چیزی که باید در Proposal باشه بسته به شرایط پروژه میتونه متفاوت باشه ولی کلیات اینا هستن:


بهتره یه توضیحی در مورد شرکت خودتون، روند انجام پروژه و تکنولوژیهایی که برای تولید پروژه استفاده میکنید بدین. این توضیحات باید مختصر باشه.
امکانات، قیمت و زمان تحویل نهایی باید در پروپوزال قید شه.
بهتره بیاین متناسب با امکانات چند نوع پیشنهاد قیمت بدین. مثلا پروژه با حداقل امکانات n تومن، چند مورد از امکانات رو به اولی اضافه کنین و یه قیمت بالاتر و .... طوری که مشتری متناسب با بودجش حق انتخاب داشته باشه.
همیشه سعی کنید چند مورد جدیدتر از امکاناتی که در RFP بحث شد به پروپوزال اضافه کنید طوری که مشتری بعد از خوندنش از شما در مورد اونها سوال کنه و در واقع حس کنجکاوی مشتری برانگیخته بشه.
سعی کنید موارد رایگان در پروژه داشته باشین. مثلا اگه 200 هزازتومن قیمت هاست و دومین هست این قیمت رو به مبلغ پروژه اضافه کنین و در شرح بنویسید با هاست و دامنه یکساله ی رایگان.
تاریخ جلسه حضوری بعدی رو پس از ارائه پروپوزال تعیین کنید.

قرارداد:

این کلیات حتما باشه:


نحوه و زمان پرداخت
زمان بندی تحویل پروژه توسط مجری
زمانبندی تحویل اطلاعات توسط کارفرما
مقدار ضمانت حسن انجام کار
مقدار جریمه تاخیر طرفین بصورت کاملا شفاف
شرح پروژه بصورت جزء لاینفک قرارداد
بیان شفاف وضعیت پشتیبانی
مشخص شدن نمایندگان تام الاختیار طرفین
شرایط شفاف تعویق زمان تحویل از جانب طرفین
شرح شرایط تغییرات در پروژه و توضیحات کاملش
وضعیت سورس پروژه

قبل از نسخه نهایی شما یه پیش قرارداد میدی که 500 نفر از طرف کارفرما باید بخونن و تایید کنن.
نکته1: قبل از ارائه پیش قرارداد هم یه سری چیزا رو شفاهی بپرسین و ببینید چه جورین. مثلا سیر تایید قرارداد تو اون شرکت رو، نحوه پرداخت رو، در مورد نماینده کارفرما و ...
شما تو اون پیش قرارداد تعهدات کارفرما رو 100% خط کش بذارید و تعهدات خودتون رو هم 50% خط کش بذارین. بعد ببینین بازتاب اونا چی هست.
نکته2: در تعهدات دو طرف عدد زیاد داشته باشین. مثلا فاز اول 30 روزه، جریمه تاخیر 1000 تومن هست، 5 درصد ضمانت حسن انجام کار باشه، پیش پرداخت 30 درصد، چک موعددار نهایت 15 روزه و ..
از این جا به بعد دیگه بده بستونی میشه؛ مثلا هرجا اونا به شما گیر دادن با این عددا بازی کنین و شرایط رو تا حدودی جبران کنین. البته جوری که حالت گروکشی و لجبازی نشه.
مسلما مجری خیلی نمیتونه رو بندهای کارفرما پافشاری کنه چون اغلب شرکت های نرم افزاری متوسط به پایین هستن و از دست دادن قرارداد براشون خیلی گرون تموم میشه. از طرفی هم عموما کارفرماها این نکته رو میدونن و کمی بازی درمیارن. ولی این مساله دیگه یه حداقلی داره طبق شرایط پروژه دیگه شما از اون حد پایین تر نمیتونی بیای حالا هر چقدر بالاتر خودتو نگه داشتی سودت بیشتره.
خیلی دنبال این نباید بود که کی اول میشه :لبخندساده: بیشتر باید کاری کرد که بیشترین فاصله رو با حداقل ها داشت. قرارداد خیلی تابع شرایط هست و خیلی نمیشه براش دستورالعمل نوشت ولی کلیات همینا بود.

[salehbagheri]

بسيار ممنونم بابت ارائه نظرتون

اين مواردي كه ذكر كرديد نيازمند جلسات حضوري و همچنين يه فك قوي و قدرت بيان خوب هست.

اما من از همين جلساتش به ستوه اومدم و ميخوام يه فرم آنلاين ترتيب بدم كه طرفين بدون ملاقات همديگه بتونن اطلاعات رو ردوبدل كنند.

چون همونطور كه گفتيد مشتري ها معمولاً كليات كار رو مي بينند و اصلاً به جزئيات اون توجهي ندارند. مخصوصاً اگه فرد سفارش دهنده اطلاعات بسيار كمي از كامپيوتر بدونه ديگه تفهيم كردن جزئيات، مثل داستان سوره ياسين ميمونه ...

من چندين سايت خارجي رو ديدم كه موضوعات مشترك بين تمامي سايتها رو نكته به نكته براي انتخاب ارائه داده بود كه مشتريها راحت تر ميتونستند سايت مورد نظر خودشون رو سفارش بدند.

به مثال زير توجه كنيد:
/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_
سفارش نوع 1:

1. وبسايت پايه :: 400 دلار :: 20 روز

2. زبان برنامه نويسي:
الف) پي اچ پي :: +70 دلار
ب) ويژوال بيسيك :: +50 دلار
ج) سي شارپ :: +75 دلار

3. سيستم MemeberShip
الف) ساده:: + 100 دلار :: + 5 روز
ب) حرفه اي :: + 300 دلار :: + 10 روز
ج) هيچ
+ توضيحات مشتري ::

3. فروشگاه
الف) ساده :: + 250 دلار :: + 10 روز
ب) حرفه اي :: + 500 دلار :: + 15 روز
ج) هيچ
+ توضيحات مشتري ::

4. تالار گفتگو
الف) ساده :: + 250 دلار :: + 10 روز
ب) حرفه اي :: + 500 دلار :: + 15 روز
ج) هيچ
+ توضيحات مشتري ::

5. News Provider :
الف) ساده :: +250 دلار :: + 10 روز
ب) حرفه اي :: + 500 دلار :: + 15 روز
ج) هيچ
+ توضيحات مشتري

6. سيستم نظرسنجي:
الف) ساده :: براي موارد محدود :: + 200 دلار :: + 5 روز
ب) حرفه اي :: براي كل سايت :: + 400 دلار :: + 10 روز

7. Upload Center :
الف) ساده :: + 100 دلار :: + 5 روز
ب) حرفه اي :: + 200 دلار :: + 10 روز
ج) هيچ
+ توضيحات مشتري

8. گالري تصوير:
الف) ساده :: + 150 دلار :: + 10 روز
ب) حرفه اي :: + 300 دلار :: + 15 روز
ج) هيچ
+توضيحات مشتري ::

9. سيستم جستجو:
الف) ساده :: + 50 دلار :: + 5 روز
ب) حرفه اي :: + 100 دلار :: + 8 روز
ج) هيچ
+توضيحات مشتري::

10. مبتني بر AJAX:
:: + 100 دلار
+توضيحات مشتري ::

11. استفاده از jQuery
:: + 50 دلار
+توضيحات مشتري ::

12. پكيج امكانات اضافي:
+صفحه قابل چاپ براي صفحات، PDF براي خبرها، سيستم جستجوي ساده، اديتور پيشرفته، سورس باز، ...
:: + 50 دلار :: + 5 روز
-------------------------------------
سفارش نوع 2:

1. هر فرم :: + 50 دلار
2. هر جدول در ديتابيس :: + 10 دلار
3. مدت زمان :: (هر فرم * 1.5) روز
4. پكيج امكانات اضافي:: + 50 دلار
+ توضيحات كامل مشتري ::

/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_

من منظورم طراحي يه همچين چيزي هست، قرارداد آنلاين !!!!
شما چه پيشنهاداتي به نظرتون ميرسه؟ آيا همچين چيزي ممكن هست يا نه؟ اين روش چه مشكلاتي ممكنه به وجود بياره ؟

[اوبالیت به بو]

تا زمانی که کار تموم نشده کارفرما حق نداره پروژه رو ببینه
هر Option اضافه ای که می خواد اضافه کنه در یک قرارداد جداگانه با هزینه جداگانه نوشته بشه
همه برگه های قرارداد ها پشت و رو مهر و امضا میشه از طرف هر 2 طرف
چونه زدن نداریم. گشنه بخواب ولی حمالی نکن(کار من اینه، می خوای بخواه نمی خوای نخواه)
مبلغ هم دل بخواهی. هرچقدر که می بینی هزینه های زندگیت هست

[Alireza_Salehi]

تا زمانی که کار تموم نشده کارفرما حق نداره پروژه رو ببینه
هر Option اضافه ای که می خواد اضافه کنه در یک قرارداد جداگانه با هزینه جداگانه نوشته بشه
همه برگه های قرارداد ها پشت و رو مهر و امضا میشه از طرف هر 2 طرف
چونه زدن نداریم. گشنه بخواب ولی حمالی نکن(کار من اینه، می خوای بخواه نمی خوای نخواه)
مبلغ هم دل بخواهی. هرچقدر که می بینی هزینه های زندگیت هست
تا حالا اینجوری کار هم کسی بهت داده؟

[اوبالیت به بو]

اگه مورد آخری رو فاکتور بگیری از تابستونه 88 به این ور بله

[m.hamidreza]

Saleh@:
اینارو میشه تو همون پروپوزال توضیح داد با یکی دو خط توضیحات.
Forum آنلاین و قرارداد آنلاین و کلا هر چیزی که مربوط به اینترنت بشه حتی دیدن نمونه کارهای شما زیاد مورد استقبال مشتری قرار نمیگیره یا اگه بگیره تو هر 100 نفر نهایت 5 نفر ممکنه استقبال کنن. خودت میگی خارجی ما آخه چیمون مثه خارجه که اینمون باشه! :چشمک:
داشتن یه همچین چیزی خوبه ولی نمیشه همه رو بهش پاس داد باید عموم مشتری ها رو هم در نظر گرفت.

اوبالیت@:
تو دولتی ها و شرکت های متوسط به بالا اینا جواب نمیده. مورد اول به نظر من کلا اشتباه هست. مرحله به مرحله تحویل پروژه باید جزئی از قرارداد باشه مگه بگی کل پول رو بعد از تحویل پروژه میگیری که باز اونم اشتباهه باید مشتری رو زخمی کنی و مرحله به مرحله پول بگیری و Demo ی هر مرحله رو بهش نشون بدی حتی اگه مثلا در مرحله 3 شما کلا رو دیتابیس کار کردی و چیزی برای نمایش نداری ولی باز یه چیزی باید ببندی توش بهش نشون میدی مشتری عقلش به چشمشه و از گزارش کار دادن شما و جلساتی که در طول پروژه باهاش میذاری لذت میبره هر چند در عمل کاری نکرده باشی. تو حالتی که آخر پروژه رو ببینه یه دفعه کل کار رو میتونه زیر سوال ببره و ریسک تغییرات در این مرحله ممکنه شما رو بیچاره کنه!
یه چیز مهم دیگه اینه که پایان هر مرحله صورت جلسه کنین و مکتوب تاییدیه هر مرحله رو بگیرین. چون بعضی موقع ها اضافات و کلا تغییرات مفهوم مطلقی نداره و مسلما خیلی موارد پیش میاد که با استناد به شرح اولیه پروژه که در قرارداد از ابتدا بوده و جزئیات این صورت جلسه های تاییدشده تازه میشه به کارفرما فهموند که اینایی که میخوای جزء اضافات هست و باید پول بدی. قیمت اولیه هم باید جوری باشه که اگه در بعضی از این موارد بقول معروف لایی خواست بکشه با منت بذاری بکشه و دلش خوش باشه و شما ضرر نکنی. خیلی پیش میاد بگه نه من اینو قبول ندارم پولم نمیدم نه میشه قهر کرد نه میشه دعوا کرد نه میشه حقوقی قرارداد رو دنبال کرد بهترین کار اینه که از اول فکر اینا رو هم در مبلغ بکنیم.

[Alireza_Salehi]

به نظر من که دمو خیلی واجبه، باید تحویل پروژه جوری تنظیم بشه که همیشه چیز جدیدی برای نشون دادن به مشتری وجود داشته باشه، حتی وقتی که طبق قرارداد نباید دمویی تحویل بشه!
چون واقعا مشتری عقلش به چشمشه، اصلا نمیگیره که پشت صحنه کلی کار باید انجام بشه،

مشکل اساسی هم اینه که اکثر مشتری ها دقیقا نمیدونن چی می خوان، فقط می خوان همه چی کامپیوتری بشه،
خیلی خیلی مهمه که جزئیات خواسته های مشتری معلوم بشه، والا بعد دردسر ساز میشه.

تقریبا همون مواردی که در پست دو هست خوبه. من هم موافقم.