کارآفرینی دیجیتال، روند غالب دهه های آیندهکارآفرینی دیجیتال حوزه ای از کارآفرینی است که در آن از ابزارهای جدید تکنولوژیک نظیر اینترنت و ICT برای کسب و کار استفاده می شود. کارآفرین دیجیتال نیز کسی است که از همین ابزارها برای ایجاد فرصت های تجاری، مبادله اطلاعات و همکاری با مشتری و شرکاء استفاده می کند. به سبب گسترش روزافزون استفاده از اینترنت و دیگر ابزارهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات، کارآفرینی با بهره گیری از این ابزارها رو به رشد است. کارشناسان با توجه به روندهای کنونی پیش بینی می کنند طی چهار دهه آینده یعنی تا سال ۲۰۴۵، سه درصد اشتغال در جهان در بخش کشاورزی، چهار درصد در بخش صنعت و ۹۳ درصد در بخش خدمات خواهد بود. کارآفرینی دیجیتال جزو بخش خدمات محسوب می شود و بدون تردید طی چند دهه آینده نقش این نوع فعالیت های اقتصادی در تولید ناخالص داخلی کشورها بسیار بالا خواهدبود.
● الگوهای تجارت دیجیتال
۱) واسطه گری:
در این الگو یک شرکت خریدار و فروشنده را گردهم می آورند و انجام مبادله را تسهیل می کند. این الگو خود به سه زیر مجموعه یعنی B۲B یا شرکت با شرکت، B۲C یا شرکت با مشتری و C۲C یا مشتری با مشتری تقسیم می شود.
۲) تبلیغات:
در این نوع کارآفرینی دیجیتال، یک شرکت بخشی از فضای سایت خود را به آگهی دهنده می فروشد و در مقابل مقداری پول دریافت می کند. اشکال مختلف دریافت پول عبارت هستند از: پرداخت به ازاء هر کلیک یا (CPC)، پرداخت به ازاء هر خرید CPI. شرکت هایی نظیر گوگل و یاهو در این حوزه بسیار فعال هستند. آن ها حتی برای خرید بخشی از فضای دیگر سایت های پربیننده به صاحبان آن سایت ها پول پرداخت می کنند.
تبلیغات CPC چیست و نحوه کار تبلیغات کلیکی
تبلیغات پرداخت به ازای کلیک (تبلیغات CPC)، همانطور که از اسمش پیداست به مدلی از تبلیغات اینترنتی نوین گفته می‌شود که فرد آگهی‌دهنده در ازای کلیک‌هایی که روی تبلیغاتش می‌شود، پرداخت هزینه را انجام می‌دهد. این کلیک می‌تواند روی یک لینک، یک نتیجه جستجو در گوگل و یا یک بنر تبلیغاتی روی وبسایت یا اپلیکیشن موبایل باشد. طبیعتا در تبلیغات cpc کلیک روی تبلیغات باید در نتیجه علاقه کاربر و به صورت واقعی باشد و هر روشی که باعث شود به طور مصنوعی و ساختگی بر تبلیغات کلیک شود، در اصطلاح کلیک تصنعی یا غیرواقعی خوانده شده و مجری تبلیغات با فرد یا رسانه خاطی برخورد خواهد کرد. هر چند که سیستم‌های پیشرفته مجری این مدل تبلیغاتی مانند گوگل و یا فیسبوک چنین کلیک‌هایی را شناسایی و آنها را برای آگهی دهندگان بدون هزینه ثبت می‌کنند. منبع: ای‌نتورک
پرداخت به ازای کلیک یا PPC نام مدلی از تبلیغات اینترنتی است که در آن بازدیدکنندگان تبلیغات به وبسایت، اپلیکیشن موبایل و یا رسانه‌ای دیگر هدایت می‌شوند و تبلیغ دهنده بر اساس تعداد کلیک‌ها و مراجعه به رسانه خود، به نمایش دهنده هزینه تبلیغات را پرداخت می‌کند. این روش در زمان خود نوآوری در صنعت تبلیغات اینترنتی محسوب می‌شد و به مرور جایگزین متدهای سنتی تبلیغات بنری (مدت‌دار) و پرداخت به ازای تعداد نمایش شد. مدل‌های پیشرفته‌تر و پیچیده‌تری از پرداخت به ازای کلیک نیز هم‌اکنون در حال بهره‌برداری هستند که به عنوان مثال می‌تواند به پرداخت به ازای منجر شدن به خرید اشاره کرد. منبع ویکی پدیا
مفهوم CPC در تبلیغات اینترنتی هزینه به ازای هر کلیک، مبلغی که شما به ازای هر کلیک پرداخت می کنید، این بدان معناست که شما وقتی که مخاطبی روی بنر شما کلیک کرد و وارد وب سایت شما گردید هزینه پرداخت می کنید.
در سال ۱۹۹۶ (میلادی) در نرم‌افزاری به نام Planet Oasis از این مدل پرداخت، برای کلیک‌هایی که شرکت‌ها در دایرکتوری نرم‌افزار دریافت می‌کردند استفاده شد. در ابتدا شرکت‌ها کمی محتاطانه با این مدل برخورد کردند اما در انتهای ۱۹۹۷ (میلادی) بیش از ۴۰۰ برند مشهور از این مدل استقبال کردند.
گوگل در دسامبر ۱۹۹۹ تبلیغات جستجوگر خود را آغاز کرد و در اکتبر ۲۰۰۰ محصول تبلغاتی خود را با نام تجاری Google AdWords به بازار عرضه کرد. اما تا سال ۲۰۰۲ که مدل پرداخت به ازای کلیک معرفی شد کماکان از مدل پرداخت به ازای تعداد نمایش استفاده می‌کرد. هم‌اکنون ۹۶ درصد درآمد شرکت گوگل از تبلیغات ناشی می‌شود.
تبلیغات cpc
کلیک‌هایی که خود ناشر آگهی بر تبلیغ انجام می‌دهد.
ناشر، مشوق‌هایی برای کلیک بر روی تبلیغات در نظر می‌گیرد.
استفاده از ابزارهایی که منجر به ایجاد کلیک های اتوماتیک و یا افزایش ترافیک می‌گردد.
ربوت‌ها
هرگونه نرم‌افزارهای فریبنده
کلیک روی تبلیغات گوگل باید در نتیجه علایق کاربر و به صورت واقعی باشد و هر روشی که باعث شود به طور مصنوعی و ساختگی بر روی تبلیغات کلیک شود، در خط مشی های مرتبط با برنامه ها به شدت ممنوع شده است».
بر اساس نتایج مطالعات انجام‌شده، شکاف ارتباطی میان مشتریان احتمالی و شرکت‌ها باعث عدم تحقق هدف‌های ارتباطی و فروش می‌شود. در حقیقت ضعف شرکت‌ها در تبلیغات و اطلاع‌رسانی نمی‌تواند سطح درگیری بالایی را در ذهن مخاطب ایجاد کند. همچنین بی‌اطلاعی شرکت‌ها از ثمربخشی تبلیغات و تأثیرپذیری مصرف‌کننده و ضعف در روانشناسی فروش مانع از تحقق اهدافی هست که بدون مطالعه و به‌صورت غیرقابل‌اندازه‌گیری در نظر گرفته‌شده‌اند. عدم آشنایی و در نظر نگرفتن مرحله عمر محصول و غفلت از تفاوت رفتارهای مصرف‌کننده در هر مرحله می‌تواند تا اندازه زیادی باعث عدم موفقیت برنامه تبلیغاتی گردد.
در مدل اثربخشی تبلیغات CPC دو عنوان ارتباطات و چرخه عمر محصول موردبررسی قرار می‌گیرد؛
در عنوان ارتباطات، تکنیک‌های تبلیغات و چگونگی اجرا، جاذبه‌های تبلیغات و چگونگی جذب مخاطب و اثرگذاری بر روی احساسات و همچنین محتوای پیام موردبررسی قرار می‌گیرد.
در عنوان چرخه عمر محصول، وضعیت و نوع اثرگذاری بر مخاطب در مرحله‌ای از PLC که در آن قرار دارد، مطالعه می‌گردد. این وضعیت در دوره معرفی، اطلاع‌رسانی، رشد، ترغیب، بلوغ، تثبیت و یادآوری محصول است.
ثمربخشی نهایی محصول با سه مقوله ذهنی در مصرف‌کننده شناسایی می‌گردد:
1. مشتری، تصویر ذهنی مثبتی نسبت به شرکت ارائه‌کننده محصول داشته باشد.
2. مشتری، محصول را در بالاترین موقعیت ذهنی خود قرار دهد Top Of Mind.
3. برند یا نام تجاری نسبت به رقبا ترجیح داده شود.
شاخص های ارزیابی اثربخشی تبلیغات کلیکی
شاخصهایی که به منظور ارزیابی اثربخشی تبلیغات کلیکی تا کنون استفاده می شود در این بخش توضیح داده شده است:
– Clicks/Click-through: به تعداد بازدیدکنندگانی گفته می‌شود که روی لینک بنر کلیک کرده و وارد صفحه فرود آگهی‌دهنده شده‌اند، گفته می‌شود.
– Click-through rate: این شاخص که انحصارا CTR نامیده می‌شود با تقسیم تعداد کلیک ها به تعداد بازدید کل تبلیغ بدست می‌آید. به طور معمول این عدد برای مدل تبلیغی بنری در گوشی های هوشمند کمتر از ۱ بوده و برای مدل تبلیغی اسپلش بین 5 تا 10 درصد بود است.
– Cost per action (CPA): این شاخص به معنای هزینه به ازای اقدام مانند ثبت نام، خرید، دانلود و ... می باشد. CPA و یا همان هزینه به ازای اقدام با تقسیم هزینه کل کمپین تبلیغ به ازای کل تعداد افرادی که اقدام به ثبت نام، دانلود و ... (معمولاً مشتری جدید) کرده اند، بدست می آید، به طور مثال اگر شما یک میلیون تومان صرف هزینه یک کمپین تبلیغی کرده اید و تعداد افراد 1400 نفر اپلیکیشن شما را نصب کرده باشند، CPA برابر 714 تومان می باشد.
۳) فروش اطلاعات:
در این الگو یک شرکت به جمع آوری، پردازش و فروش اطلاعات در زمینه های مختلف از جمله مشتری ها، مصرف، شاخص های اقتصادی، رفتارهای تولید و خرید جوامع مختلف، تحلیل های اقتصادی و تجاری صنایع و بخش های گوناگون و ... به شرکت های دیگر می پردازد. شرکت های استفاده کننده از این اطلاعات عموما تولیدکننده کالا یا خدماتی هستند و مایلند درباره بازار هدف خود و رفتار مشتری های بالقوه اطلاعات داشته باشند.
۴) فروش کالا و خدمات:
در این شکل یک شرکت کالا یا خدمات خود یا شرکتی دیگر را درسایت خود برای فروش ارایه می کند. این شرکت های خرده فروش اینترنتی ممکن است دارای فروشگاه فیزیکی باشند یا به طور کامل فقط در اینترنت فعالیت کنند. همچنین کالاها و خدمات ممکن است همراه با قیمت مشخص باشند یا قیمت آن ها از طریق مناقصه تعیین شود.
● فرصت های دیجیتال
دنیای دیجیتال امکان داشتن تیم های مجازی را در حالی که هیچ جلسه ای در مکانی واقعی برگزار نمی شود، به وجود آورده است با استفاده از ابزارهای تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات می توان جلسه ای بین افراد از نقاط مختلف جهان برگزار کرد. نکته جالب توجه برای کارآفرین ها این است که راه انداختن کسب و کارها در الگوهای بالا به سرمایه اولیه اندکی نیاز دارد زیرا هزینه خدمات به مشتری کم تر است، به فروشگاه یا مرکزی برای فروش کالا یا خدمات نیازی نیست، مراحل دریافت مجوز فعالیت کم تر از کارآفرینی های سنتی است، هزینه توزیع محصولات کم تر است و به راحتی می توان انجام برخی کارها را به افراد یا شرکت های دیگر سپرد. همچنین صاحبان کسب و کارهای دیجیتال می توانند با نظارت سریع بر قیمت ها، خدمات و کالاهای خود را با قیمت های مناسب و سازگار با بازار تعیین کنند.
● توزیع دیجیتال
در کسب و کار دیجیتال نیز شبیه کسب و کارهای دیگر کالا و خدمات تولید و فروخته می شود. اما در شکل دیجیتال توزیع با هزینه پایین و با اعلام سفارش خریدار در هر لحظه از شبانه روز بدون مراجعه مشتری به محلی خاص صورت می گیرد.
همین ویژگی باعث می شود نه تنها زمان ارایه خدمات بسیار طولانی تر باشد بلکه مشتری در حداقل زمان به اطلاعات کامل تمام کالاها و خدمات مورد نیاز خود دست پیدا کند. صاحبان کسب و کارهای دیجیتال با اعلام میزان مطلوبیت هر کالا یا خدمت به شکل آمار فروش، مشتری را در انتخاب یاری می رسانند.
● بازار دیجیتال
بازارهای دیجیتال از چند جهت با بازارهای سنتی تفاوت دارند. در یک بازار دیجیتال قیمت ها به راحتی و به سرعت تغییر می کنند که این امر به بالا رفتن کشش قیمت و پایین آمدن قیمت ها منجر می شود. همچنین در این بازارها یکی از نگرانی های عمده کارآفرین ها یعنی هزینه بالای ورود به بازار از میان می رود. نکته بسیار مهم در مورد بازارهای دیجیتال این است که در آن ها مشکل دسترسی نابرابر به اطلاعات قیمت و کالا وجود ندارد زیرا خریدارها و فروشندگان به شکلی یکسان از بازار اطلاعات کسب می کنند. همین عامل به کاهش قیمت ها منجر می شود و اجازه نمی دهد برخی شرکت ها به اعمال انحصار بپردازند و قیمت ها را به دلخواه خود تعیین کنند.
● محتوای دیجیتال
نوع محتوای بازار دیجیتالی با محتوا در بازارهای سنتی و فیزیکی متفاوت است. در بازار دیجیتال محتوا به شکل خاص برای تامین نیازهای مشخص مصرف کننده و مشتری تهیه و ارایه می شود. امکان جست وجو در حداقل زمان در تعداد زیادی پایگاه اینترنتی اطلاعات کاملا مشخص و متنوعی در اختیار متقاضی قرار می دهد. ویژگی دیگر محتوای دیجیتال، هزینه پایین تولید و انتشار آن است. همچنین به سبب گستردگی بی نظیر مخاطبان امکان فروش در بازار دیجیتال به هیچ وجه با بازارهای سنتی قابل مقایسه نیست.
در حال حاضر کشورهای توسعه یافته با درک اهمیت این ابزار رو به گسترش و ظرفیت های بی شمار آن در توسعه کارآفرینی و افزایش اشتغال، بودجه هایی معادل دو تا چهار درصد تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور پژوهش و توسعه می کنند. نتیجه این توجه به کارآفرینی دیجیتال، افزایش اشتغال، ایجاد تعادل اقتصادی در جامعه، رشد رقابت پذیری محصولات و کالاهای و در نهایت توانایی شکل دهی به ساختارهای کلان اقتصادی جهان است. این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه یا توسعه نیافته، از ظرفیت های موجود در فناوری های جدید ارتباطات و اطلاعات کم ترین استفاده می شود.اکوسیستم تجارت دیجیتال در کشورهای در حال توسعه یک کسب و کار شبیه یک انسان یا درخت به تنهایی قادر به ادامه حیات نیست. کسب و کارها نیز باید در مجموعه های بزرگ تر یا اکوسیستم های اقتصادی به حیات خود ادامه دهند. کشاورزی نه تنها به وجود زمین بلکه زیرساخت های مختلف از جمله جاده، وسایل حمل و نقل و توزیع، ماشین آلات کشاورزی و... وابسته است. به طور خلاصه این مجموعه از عوامل اکوسیستم تجارت کشاورزی را تشکیل می دهد. به طور مشابه اکوسیستم های تجارت دیجیتال نیز به مجموعه ای از عوامل مکمل و حمایتی نیاز دارند. اما در کشورهای در حال توسعه انواع موانع و نیز فقدان عوامل مکمل و حمایتگر باعث رشد ناکافی کسب و کارهای خصوصی به ویژه کارآفرینی دیجیتال شده است. دراین کشورها دولت ها در ظاهر اقداماتی را آغاز کرده اند اما کارایی اقدامات یاد شده پایین است زیرا عناصر اولیه برای رشد بخش خصوصی مهیا نیست.
برای مثال درکشور غنا، دولت با حمایت تعدادی از شرکت های خارجی شبکه اینترنت را راه اندازی کرده است اما امکانات اولیه استفاده از این شبکه از جمله برق، اینترنت پهن باند، ابزارها و امکانات مالی برای مبادلات دیجیتال و تجارت الکترونیک به هیچ وجه آماده نیست بنابراین از ظرفیت اینترنت و سرمایه گذاری صورت گرفته برای آن به طورکامل استفاده نمی شود.
از سوی دیگر در برخی کشورهای در حال توسعه دولت ها مقررات ضروری را برای انجام آسان تجارت و کسب و کار دیجیتال تدوین نکرده اند و اصولا استراتژی مشخصی برای تسهیل این شاخه از کارآفرینی ندارند. به همین دلیل ورود به این حوزه برای کارآفرین ها با ابهام های مختلف و ریسک بالا همراه است. نکته دیگر این که اقتصادهای درحال توسعه دارای اکوسیستم اقتصادی خاص خود هستند که اتفاقا بسیار جاافتاده و پر ریشه است. در آن دسته از کشور های در حال توسعه که فاقد حاکمیت مستحکم قانون هستند، کارآفرین های دیجیتال با محدودیت های قانونی متعدد رو به رو هستند. تعویق صدور مجوز فعالیت، مانع تراشی شرکت های بزرگ، مقررات دشوار استخدام و اخراج نیروی کار و... همگی جزو این عوامل هستند.کارشناسان معتقدند کارآفرینی دیجیتال تنها یک جزء از کارآفرینی نیست بلکه ساختار آینده کسب و کارهای کوچک و متوسط را در دهه های آینده تحت تاثیر قرار خواهد داد و از هم اکنون افزایش تاثیر آن آغاز شده است.
پاسخ با نقل قول