arezoo_66
دوشنبه 08 فروردین 1390, 10:37 صبح
پروژه دبیان، نتیجه تشریک مساعی گروهی از افراد است که هدف اصلی آن‌ها ایجاد یک سیستم‌عامل آزاد است. این سیستم عامل آزاد، دبیان گنو/ لینوکس یا به اختصار دبیان نام دارد.. دبیان سازمانی با اعضاي داوطلب است که زمان و تخصص‌شان را در راه توسعه نرم‌افزارهای آزاد و ترویج ایده‌های جامعه نرم‌افزار آزاد صرف می‌کنند. آغاز این پروژه به سال 1993 باز می‌گردد، یعنی زمانی که ایان موردوک (Ian Murdock) در دعوتی سرگشاده، از تمام توسعه‌دهندگان نرم‌افزار خواست در ایجاد سیستم‌عاملی یکپارچه و کامل بر اساس هسته لینوکس (که در آن زمان به نسبت تازه بود) مشارکت کنند. این گروه کوچک که تحت تاثیر فلسفه گنو قرارگرفته بودند و در ابتدا توسط بنیاد نرم‌افزارهای آزاد حمایت مالی می‌شدند، به تدریج و در طول سال‌ها رشد کرده و تبدیل به سازمانی با «1010 توسعه‌دهنده دبیان» شده است. در حال حاضر دبیان برترین توزیع کاملاً آزاد و غیرتجاری لینوکس است.
دبيان
دبیان که نام نسخه‌های رسمی خود را از نام شخصیت‌های کارتون محبوب «داستان اسباب‌بازی‌ها» انتخاب می‌کند (شکل 1)، به‌واسطه مستقل بودن، پایداری فوق‌العاده و حجم بسیار عظيم مخازن نرم‌افزاری، در میان کاربران لینوکس نامی آشنا و بسیار مورد احترام است. این خصوصیات باعث شده تا توزیع‌های بسیاری از جمله Mepis، Knoppix، Parsix و توزیع بسیار محبوب اوبونتو، بر مبنای دبیان و با تکیه بر آن شکل گرفته و رشد کنند. دبیان به‌صورت همزمان در سه بخش یا سه رده توسعه داده می‌شود. نسخه‌های رسمی شاخه پایدار یا «Stable» دبیان را به‌وجود می‌آورند. شاخه آزمایشی یا «Testing» دبیان، فناوری‌ها و بسته‌هایی را در خود دارد که به زودي در نسخه آینده شاخه پایدار منتشر مي‌شوند، اما هنوز مجموعه توسعه‌دهندگان از پایداری کامل و امن بودن آن‌ها اطمینان حاصل نکرده‌اند. هرچند نسخه‌هاي همين شاخه دبیان هم با وجود نام آزمایشی، از نسخه‌های رسمی بسیاری از توزیع‌های دیگر پایدارتر است و در نهايت شاخه «ناپایدار»يا «Unstable» به کار روی آخرین فناوری‌ها و برنامه‌هایی می‌پردازد که هنوز مراحل اولیه توسعه را طی می‌کنند و تازه پس از اثبات کارایی به نسخه آزمایشی منتقل خواهند شد.
67970شكل 1
اسکوییز Squeeze
به هرحال پس از دو سال انتظار (از زمان انتشار دبیان نسخه 5 با نام lenny) نسخه 6 این توزیع با نام Squeeze در ششم فوریه منتشر شد. از تازه‌های این نسخه می‌توان به میزهای کار XFCE نسخه 4,6، LXDE نسخه 0,5,0، KDE نسخه 4,4,5 و بسته به روز شده GNOME نسخه 2,30 اشاره کرد. هرچند برخی از این نسخه‌ها ممکن است قدیمی به نظر برسند، اما باید توجه داشت که پایدار بودن از مهم‌ترین خصوصیت‌های دبیان است و بنابراین، نسخه‌های جدید بسته‌ها و نرم‌افزارها، به طور معمول با تأخیر و پس از طی مراحل آزمایشی فراوان به نسخه اصلی منتقل خواهند شد. از دیگر بسته‌های به روز شده (نسبت به Lenny) می‌توان به مجموعه اداری OpenOffice نسخه 3,2,1، هسته لینوکس نسخه 2,6,36 و X.Org نسخه 7,5 اشاره کرد. علاوه‌بر این نرم‌افزارها، حدود بیست و نه هزار بسته دیگر نیز در مخازن دبیان آماده استفاده هستند.
یکی از نقاط قوت این نسخه دبیان، آزاد بودن هسته آن است. تمام فرم‌ور‌های غیرآزاد هسته لینوکس در این نسخه حذف شده‌اند؛ هرچند هنوز از طریق مخازن دبیان قابل دریافت و استفاده هستند. این امر Squeeze را برای طرفداران خالص لینوکس که نمی‌‌خواهند سیستم‌هایشان به کدهای غیرآزاد آلوده شود، به گزینه بسیار مناسبی تبدیل کرده است. همچنین به‌واسطه تغییراتی که در اسکریپت‌هایی مربوط به بوت و ردگیری وابستگی‌ها وجود دارد، این نسخه نوید زمان راه‌اندازی کوتاه‌تری را نیز با خود به ارمغان آورده است.
سخت‌افزار مورد نیاز و رسانه نصب
از آنجا که دبیان از پلتفرم‌های سخت‌افزاری فراوانی از معماري‌هاي معمول x86 و amd64 گرفته تا موارد کمتر شناخته شده‌ای نظیر MIPS، alpha، PowerPC، SPARC و... پشتیبانی می‌کند، برای تعیین حداقل سخت افزار مورد نیاز برای پلتفرم خاص خودتان، بهتر است به مستندات موجود در سایت دبیان مراجعه کنید. اما به احتمال زیاد اگر سیستم شما روشن می‌شود و سیستم عاملی روی آن دارید، دبیان هم می‌تواند روی آن اجرا شود. مجموعه کامل دبیان روی 52 cd یا 8 DVD عرضه می‌شود که البته تمام آن‌ها برای نصب یک سیستم لازم نخواهند بود. برای نصب و راه‌اندازی دبیان تنها دیسک اول توزیع الزامی است. حتی یک نسخه بسیار کم حجم و خلاصه به اسم Net Install نیز وجود دارد که می‌توانید به کمک آن فرآیند نصب را شروع کنید و با پیکربندی اتصال به اینترنت، تمام بسته‌های مورد نیاز را از اینترنت دریافت کنید. ما در این بررسی از دي‌وي‌دي نسخه 32 بیتی x86 با محیط دسکتاپ GNOME استفاده کرده‌ایم. فایل ISO این دیسک 4,36 گیگابایت حجم دارد.
نصب دبیان
متأسفانه دبیان هیچ نمونه سي‌دي یا دي‌وي‌دي زنده‌ای ندارد. برای کسب تجربه کار با دبیان مجبور به نصب آن خواهید بود. با راه‌اندازی سیستم توسط رسانه حاوي دبیان با صفحه‌ای مانند شکل 2 مواجه خواهید شد.
67971شكل 2
اگرچه عده بسیاری بر این باورند كه نصب دبیان فرآیندی مشکل و زمان‌بر است و به‌صورت پیش‌فرض هم عملیات نصب در حالت متنی صورت می‌گیرد، اما در عمل نصاب گرافیکی دبیان این فرآیند را بسیار ساده و سریع به انجام می‌رساند. تنها نباید از تعداد مراحلی که پیش‌رو دارید هراس داشته باشید، زیرا مجموعه اطلاعاتی که هنگام نصب توزیعی نظیر اوبونتو در یک پنجره وارد می‌کنید، در دبیان در چهار یا پنج مرحله مختلف پرسیده می‌شوند. در مجموع، نصب این نسخه با پذیرفتن گزینه‌های پیش‌فرض نصب بسته‌ها، به کمتر از نیم ساعت زمان نیاز دارد. در شکل‌های 3 و 4 تصاویری از مراحل آماده‌سازی پارتیشن‌ها و انتخاب گروه بسته‌های مورد نیاز را در هنگام نصب دبیان مشاهده می‌کنید.
67973شكل 3
67974شكل 4
بوت و ورود به سیستم
در شکل 5 صفحه گراب GRUB (سرنام GRand Unified Bootloader) را مشاهده می‌کنید. هرچند ظاهر گرافیکی این صفحه، از همتای اوبونتویی آن بهتر است، اما این تم فضایی (کاملاً مطابق با نام انتخاب شده برای این نسخه) و برتری گرافیکی در همین جا به پایان می‌رسد. فرآیند بوت شدن دبیان اگرچه به سرعت اتفاق می‌افتد، اما به‌صورت کاملاً متنی و بدون پوسته گرافیکی است و زیبایی کارهای هنری اوبونتو یا مینت را ندارد. صفحه ورود به سیستم هم کاملاً ساده است. در شکل 6 می‌توانید صفحه ورود به سیستم دبیان را در حالت پیش‌فرض (با میز کار Gnome) ببینید
67975شكل 5
دسکتاپ
تصویر پس‌زمینه این نسخه همانند صفحه بوت، از تم کمیک فضایی (شکل 7) استفاده می‌کند. به نظر می‌رسد، توسعه دهندگان این توزیع فراموش نکرده‌اند که لینوکس علاوه‌بر مفید بودن، باید سرگرم‌کننده نیز باشد. دسکتاپ در حالت عادی خلوت است و تنها سه‌آیکون Computer، Home و Trash را در خود جای داده است. کار با این دسکتاپ همانند هر توزیع دیگر مبتنی بر GNOME است و از این جهت هیچ تغییر یا دست‌کاری در بسته اصلی GNOME اعمال نشده است. به صورت پیش‌فرض 21 تم مختلف و 20 تصویر پس‌زمینه به همراه دبیان نصب خواهد شد که به کمک آن‌ها می‌توانید دسکتاپ خود را به شکل دلخواه درآورید
مدیریت نرم‌افزار
با اتمام نصب دبیان، شما سیستمی در اختیار خواهید داشت که تقریباً تمام نرم‌افزارهای مورد نیاز را برای کاربردهای معمول یک سیستم دسکتاپ از مرور وب و چت گرفته تا تولید اسناد و ویرایش تصاویر و... به همراه دارد. در عین حال، اگر به عنوان کاربری حرفه‌ای به ابزار یا برنامه خاصی نیاز دارید، با توجه به حدود 29هزار بسته موجود در مخازن دبیان، بعید است که با مشکل مواجه شوید. برای نصب یا حذف نرم‌افزارها می‌توانید از چندین روش مختلف استفاده کنید. اگر از کاربران قدیمی دبیان یا توزیع‌های مبتنی بر آن باشید، به احتمال کار با رابط خط فرمان apt-get یا aptitude برای شما بهترین گزینه خواهد بود. اگر نه، می‌توانید همانند نسخه‌های قبلی از رابط گرافیکی Synaptic استفاده کنید. اما این‌ها تنها گزینه‌های ممکن نیستند. در Squeeze شما می‌توانید همانند اوبونتو از رابط تازه و خوش‌دست مرکز نرم‌افزار یا Software Center نیز استفاد کنید (شکل 8). در این رابط، نرم‌افزارها به دسته‌ها و زیردسته‌های گوناگون تقسیم شده‌اند. با استفاده از هریک از این سه روش، شما به مخازنی عظیم از نرم‌افزار دسترسی دارید که به احتمال بیش از نیازهای هر کاربر مبتدی یا پیشرفته خواهد بود.
مالتی مدیا
همانند بسیاری از توزیع‌های دیگر، دبیان از نصب کدک‌های موردنیاز برای پخش فرمت‌های اختصاصی صوت و تصویر نظیر mp3 و wmv اجتناب می‌کند. اما شما می‌توانید با استفاده از Software Center یا هر روش دیگری، این کدک‌ها را نصب کنید. هرچند در منوی Sound & Video ابزارهای رایت cd، پخش موسیقی و... از پیش آماده شده‌اند، اما برای راحتی کار با تمام فایل‌های چندرسانه‌ای پیشنهاد می‌کنیم بسته VLC را نصب کنید. این پخش‌کننده مالتی‌مدیا تمام کدک‌های موجود را به همراه خود نصب خواهد کرد. در بخش مالتی‌مدیای Software Center می‌توانید حدود 250 بسته نرم‌افزاری بیابید. همچنین بسته Gnash معادل آزاد Flash ادوبی به‌صورت پیش‌فرض به همراه دبیان نصب خواهد شد و به احتمال در هنگام مشاهده و کار با غالب سایت‌های دارای محتوای مبتنی بر فلش با مشکلی مواجه نخواهید شد.
سخن آخر
برخلاف گذشته، دبیان اکنون به توزیعی تبدیل شده که به‌سادگی می‌توان آن را نه تنها به کاربران حرفه‌ای، بلکه حتی به تازه‌واردان دنیای لینوکس نیز پیشنهاد کرد. دبیان تا رسیدن به این نقطه، راه پر فراز و نشیبی را طی کرده است و نسخه جدید آن برای سیستم‌های دسکتاپ واقعاً گزینه‌ای درخشان محسوب می‌شود
منبع parseek.com
دبيان
دبیان که نام نسخه‌های رسمی خود را از نام شخصیت‌های کارتون محبوب «داستان اسباب‌بازی‌ها» انتخاب می‌کند (شکل 1)، به‌واسطه مستقل بودن، پایداری فوق‌العاده و حجم بسیار عظيم مخازن نرم‌افزاری، در میان کاربران لینوکس نامی آشنا و بسیار مورد احترام است. این خصوصیات باعث شده تا توزیع‌های بسیاری از جمله Mepis، Knoppix، Parsix و توزیع بسیار محبوب اوبونتو، بر مبنای دبیان و با تکیه بر آن شکل گرفته و رشد کنند. دبیان به‌صورت همزمان در سه بخش یا سه رده توسعه داده می‌شود. نسخه‌های رسمی شاخه پایدار یا «Stable» دبیان را به‌وجود می‌آورند. شاخه آزمایشی یا «Testing» دبیان، فناوری‌ها و بسته‌هایی را در خود دارد که به زودي در نسخه آینده شاخه پایدار منتشر مي‌شوند، اما هنوز مجموعه توسعه‌دهندگان از پایداری کامل و امن بودن آن‌ها اطمینان حاصل نکرده‌اند. هرچند نسخه‌هاي همين شاخه دبیان هم با وجود نام آزمایشی، از نسخه‌های رسمی بسیاری از توزیع‌های دیگر پایدارتر است و در نهايت شاخه «ناپایدار»يا «Unstable» به کار روی آخرین فناوری‌ها و برنامه‌هایی می‌پردازد که هنوز مراحل اولیه توسعه را طی می‌کنند و تازه پس از اثبات کارایی به نسخه آزمایشی منتقل خواهند شد.
67970شكل 1
اسکوییز Squeeze
به هرحال پس از دو سال انتظار (از زمان انتشار دبیان نسخه 5 با نام lenny) نسخه 6 این توزیع با نام Squeeze در ششم فوریه منتشر شد. از تازه‌های این نسخه می‌توان به میزهای کار XFCE نسخه 4,6، LXDE نسخه 0,5,0، KDE نسخه 4,4,5 و بسته به روز شده GNOME نسخه 2,30 اشاره کرد. هرچند برخی از این نسخه‌ها ممکن است قدیمی به نظر برسند، اما باید توجه داشت که پایدار بودن از مهم‌ترین خصوصیت‌های دبیان است و بنابراین، نسخه‌های جدید بسته‌ها و نرم‌افزارها، به طور معمول با تأخیر و پس از طی مراحل آزمایشی فراوان به نسخه اصلی منتقل خواهند شد. از دیگر بسته‌های به روز شده (نسبت به Lenny) می‌توان به مجموعه اداری OpenOffice نسخه 3,2,1، هسته لینوکس نسخه 2,6,36 و X.Org نسخه 7,5 اشاره کرد. علاوه‌بر این نرم‌افزارها، حدود بیست و نه هزار بسته دیگر نیز در مخازن دبیان آماده استفاده هستند.
یکی از نقاط قوت این نسخه دبیان، آزاد بودن هسته آن است. تمام فرم‌ور‌های غیرآزاد هسته لینوکس در این نسخه حذف شده‌اند؛ هرچند هنوز از طریق مخازن دبیان قابل دریافت و استفاده هستند. این امر Squeeze را برای طرفداران خالص لینوکس که نمی‌‌خواهند سیستم‌هایشان به کدهای غیرآزاد آلوده شود، به گزینه بسیار مناسبی تبدیل کرده است. همچنین به‌واسطه تغییراتی که در اسکریپت‌هایی مربوط به بوت و ردگیری وابستگی‌ها وجود دارد، این نسخه نوید زمان راه‌اندازی کوتاه‌تری را نیز با خود به ارمغان آورده است.
سخت‌افزار مورد نیاز و رسانه نصب
از آنجا که دبیان از پلتفرم‌های سخت‌افزاری فراوانی از معماري‌هاي معمول x86 و amd64 گرفته تا موارد کمتر شناخته شده‌ای نظیر MIPS، alpha، PowerPC، SPARC و... پشتیبانی می‌کند، برای تعیین حداقل سخت افزار مورد نیاز برای پلتفرم خاص خودتان، بهتر است به مستندات موجود در سایت دبیان مراجعه کنید. اما به احتمال زیاد اگر سیستم شما روشن می‌شود و سیستم عاملی روی آن دارید، دبیان هم می‌تواند روی آن اجرا شود. مجموعه کامل دبیان روی 52 cd یا 8 DVD عرضه می‌شود که البته تمام آن‌ها برای نصب یک سیستم لازم نخواهند بود. برای نصب و راه‌اندازی دبیان تنها دیسک اول توزیع الزامی است. حتی یک نسخه بسیار کم حجم و خلاصه به اسم Net Install نیز وجود دارد که می‌توانید به کمک آن فرآیند نصب را شروع کنید و با پیکربندی اتصال به اینترنت، تمام بسته‌های مورد نیاز را از اینترنت دریافت کنید. ما در این بررسی از دي‌وي‌دي نسخه 32 بیتی x86 با محیط دسکتاپ GNOME استفاده کرده‌ایم. فایل ISO این دیسک 4,36 گیگابایت حجم دارد.
نصب دبیان
متأسفانه دبیان هیچ نمونه سي‌دي یا دي‌وي‌دي زنده‌ای ندارد. برای کسب تجربه کار با دبیان مجبور به نصب آن خواهید بود. با راه‌اندازی سیستم توسط رسانه حاوي دبیان با صفحه‌ای مانند شکل 2 مواجه خواهید شد.
67971شكل 2
اگرچه عده بسیاری بر این باورند كه نصب دبیان فرآیندی مشکل و زمان‌بر است و به‌صورت پیش‌فرض هم عملیات نصب در حالت متنی صورت می‌گیرد، اما در عمل نصاب گرافیکی دبیان این فرآیند را بسیار ساده و سریع به انجام می‌رساند. تنها نباید از تعداد مراحلی که پیش‌رو دارید هراس داشته باشید، زیرا مجموعه اطلاعاتی که هنگام نصب توزیعی نظیر اوبونتو در یک پنجره وارد می‌کنید، در دبیان در چهار یا پنج مرحله مختلف پرسیده می‌شوند. در مجموع، نصب این نسخه با پذیرفتن گزینه‌های پیش‌فرض نصب بسته‌ها، به کمتر از نیم ساعت زمان نیاز دارد. در شکل‌های 3 و 4 تصاویری از مراحل آماده‌سازی پارتیشن‌ها و انتخاب گروه بسته‌های مورد نیاز را در هنگام نصب دبیان مشاهده می‌کنید.
67973شكل 3
67974شكل 4
بوت و ورود به سیستم
در شکل 5 صفحه گراب GRUB (سرنام GRand Unified Bootloader) را مشاهده می‌کنید. هرچند ظاهر گرافیکی این صفحه، از همتای اوبونتویی آن بهتر است، اما این تم فضایی (کاملاً مطابق با نام انتخاب شده برای این نسخه) و برتری گرافیکی در همین جا به پایان می‌رسد. فرآیند بوت شدن دبیان اگرچه به سرعت اتفاق می‌افتد، اما به‌صورت کاملاً متنی و بدون پوسته گرافیکی است و زیبایی کارهای هنری اوبونتو یا مینت را ندارد. صفحه ورود به سیستم هم کاملاً ساده است. در شکل 6 می‌توانید صفحه ورود به سیستم دبیان را در حالت پیش‌فرض (با میز کار Gnome) ببینید
67975شكل 5
دسکتاپ
تصویر پس‌زمینه این نسخه همانند صفحه بوت، از تم کمیک فضایی (شکل 7) استفاده می‌کند. به نظر می‌رسد، توسعه دهندگان این توزیع فراموش نکرده‌اند که لینوکس علاوه‌بر مفید بودن، باید سرگرم‌کننده نیز باشد. دسکتاپ در حالت عادی خلوت است و تنها سه‌آیکون Computer، Home و Trash را در خود جای داده است. کار با این دسکتاپ همانند هر توزیع دیگر مبتنی بر GNOME است و از این جهت هیچ تغییر یا دست‌کاری در بسته اصلی GNOME اعمال نشده است. به صورت پیش‌فرض 21 تم مختلف و 20 تصویر پس‌زمینه به همراه دبیان نصب خواهد شد که به کمک آن‌ها می‌توانید دسکتاپ خود را به شکل دلخواه درآورید
مدیریت نرم‌افزار
با اتمام نصب دبیان، شما سیستمی در اختیار خواهید داشت که تقریباً تمام نرم‌افزارهای مورد نیاز را برای کاربردهای معمول یک سیستم دسکتاپ از مرور وب و چت گرفته تا تولید اسناد و ویرایش تصاویر و... به همراه دارد. در عین حال، اگر به عنوان کاربری حرفه‌ای به ابزار یا برنامه خاصی نیاز دارید، با توجه به حدود 29هزار بسته موجود در مخازن دبیان، بعید است که با مشکل مواجه شوید. برای نصب یا حذف نرم‌افزارها می‌توانید از چندین روش مختلف استفاده کنید. اگر از کاربران قدیمی دبیان یا توزیع‌های مبتنی بر آن باشید، به احتمال کار با رابط خط فرمان apt-get یا aptitude برای شما بهترین گزینه خواهد بود. اگر نه، می‌توانید همانند نسخه‌های قبلی از رابط گرافیکی Synaptic استفاده کنید. اما این‌ها تنها گزینه‌های ممکن نیستند. در Squeeze شما می‌توانید همانند اوبونتو از رابط تازه و خوش‌دست مرکز نرم‌افزار یا Software Center نیز استفاد کنید (شکل 8). در این رابط، نرم‌افزارها به دسته‌ها و زیردسته‌های گوناگون تقسیم شده‌اند. با استفاده از هریک از این سه روش، شما به مخازنی عظیم از نرم‌افزار دسترسی دارید که به احتمال بیش از نیازهای هر کاربر مبتدی یا پیشرفته خواهد بود.
مالتی مدیا
همانند بسیاری از توزیع‌های دیگر، دبیان از نصب کدک‌های موردنیاز برای پخش فرمت‌های اختصاصی صوت و تصویر نظیر mp3 و wmv اجتناب می‌کند. اما شما می‌توانید با استفاده از Software Center یا هر روش دیگری، این کدک‌ها را نصب کنید. هرچند در منوی Sound & Video ابزارهای رایت cd، پخش موسیقی و... از پیش آماده شده‌اند، اما برای راحتی کار با تمام فایل‌های چندرسانه‌ای پیشنهاد می‌کنیم بسته VLC را نصب کنید. این پخش‌کننده مالتی‌مدیا تمام کدک‌های موجود را به همراه خود نصب خواهد کرد. در بخش مالتی‌مدیای Software Center می‌توانید حدود 250 بسته نرم‌افزاری بیابید. همچنین بسته Gnash معادل آزاد Flash ادوبی به‌صورت پیش‌فرض به همراه دبیان نصب خواهد شد و به احتمال در هنگام مشاهده و کار با غالب سایت‌های دارای محتوای مبتنی بر فلش با مشکلی مواجه نخواهید شد.
سخن آخر
برخلاف گذشته، دبیان اکنون به توزیعی تبدیل شده که به‌سادگی می‌توان آن را نه تنها به کاربران حرفه‌ای، بلکه حتی به تازه‌واردان دنیای لینوکس نیز پیشنهاد کرد. دبیان تا رسیدن به این نقطه، راه پر فراز و نشیبی را طی کرده است و نسخه جدید آن برای سیستم‌های دسکتاپ واقعاً گزینه‌ای درخشان محسوب می‌شود
منبع parseek.com