عرف و اصول دادن یا ندادن سورس کارها به مشتری

[eshpilen]

من تازگی یه کار گرافیکی انجام دادم با فتوشاپ. یه آرم شرکت طراحی کردم.
بعد حالا میخواستم بدونم آیا باید فایل PSD رو هم، یعنی فایل فتوشاپ حاوی لایه ها که قابلیت ویرایش داره، به مشتری بدم یا نه؟ چون اگر این فایل رو داشته باشن میتونن آرم رو ویرایش کنن یا نوشته ای، شمارهء ثبت یا شماره تلفن و غیره رو وقتی نیاز داشتن راحتتر عوض کنن.
البته این از جهت دیگه به ضرر طراح هست چون مشتری ممکنه برای تغییرات و جزییات دیگه بهش مراجعه نکنه و خودش انجام بده یا کار رو بده دست یه طراح دیگه.
میخواستم بدونم کلا عرف یا قانونش چیه در این موارد؟ آیا دادن سورس کارها به مشتری خوبه؟ بده؟ لازمه؟ و اکثریت چکار میکنن در این زمینه؟

ضمنا این مسئله رو میشه به انواع کارهای مختلف مثل سورس برنامه ها هم گسترش داد.
درمورد برنامه شاید این مسئله مهمتر هم باشه، چون بدون سورس کسی نمیتونه کاری بکنه و اگر برنامه باگی داشته باشه یا نیاز به آپگرید، تغییر، گسترش و غیره، مشتری وابسته و محدود به کسانی هست که برنامه رو نوشتن و به این شکل هم بالاخره میتونه دردسر بشه برای مشتری؛ چون رقابت آزاد رو از بین میبره و مثلا طرفها هر مبلغ و شرایطی بذارن مشتری مجبوره قبول کنه، یا اصلا فرض کنید طرفها وقت ندارن و قبول نمیکنن یا اینکه اصلا دیگه در دسترس مشتری نیستن که ازشون بخواد این کار رو براشون انجام بده و خلاصه به هر علتی منجمله مرگ و تغییر شغل، تغییر مکان، سرگرم بودن با پروژه های مهمتر و غیره ممکنه دسترسی به برنامه نویسان نباشه یا برنامه نویسان سابق دیگه نخوان تغییر یا توسعهء مورد نظر مشتری رو روی برنامه ای که سالها قبل براش نوشتن انجام بدن.

[محسن شامحمدی]

واسه کارهای گرافیکی که نمی دونم ولی برای سورس برنامه ها:

چون بدون سورس کسی نمیتونه کاری بکنه و اگر برنامه باگی داشته باشه یا نیاز به آپگرید، تغییر، گسترش و غیره، مشتری وابسته و محدود به کسانی هست که برنامه رو نوشتن
خب دیگه این می شه یک مزیت بزرگ برای برنامه نویس های سیستم.
ضمنا ضمنا وقتی برنامه می نویسید تا یک مدت خاصی هم موظف به پشتیبانی اون (یا در قبال پول یا رایگان) هستید.



چون رقابت آزاد رو از بین میبره
خب دیگه دنیای نرم افزار دو بخشه.
یا سورس باز یا سورس بسته.
حالا اگر دوست داری بتونی از مشتریت پول دربیاری مجبوری سورس بسته کار کنی.


میخواستم بدونم کلا عرف یا قانونش چیه در این موارد؟
قیمت سورس 4 برابر قیمت برنامه. این یک قانونه!

[Felony]

یا نوشته ای، شمارهء ثبت یا شماره تلفن و غیره رو وقتی نیاز داشتن راحتتر عوض کنن.
خیر ، معمول نیست که فایل PSD به کسی بدن ، بعدش هم شماره تلفن رو تو لوگو نمیزنن که نیاز به تغییرش باشه و شماره ثبت هم تغییر نمیکنه که نیاز به فایل psd باشه .

در مورد برنامه هم که گفته شد ؛ یا مشتری فکر اونجاهایی که جناب عالی گفتی رو میکنه و ازت سورس رو میخواد و قیمت 3 الی 4 برابریش ( بسته به نرم افزار ، شاید هم بیشتر بشه ) رو قبول میکنه یا اینکه ریسک اون موراد بالا رو میپذیره و همیشه دنبال برنامه نویس میافته ...

[eshpilen]

درمورد فتوشاپ و اینا هم همینطور؟
راستی ظاهرا هرجا نقشه اوتوکد میکشن فایل اصلی DWG رو به مشتری میدن. شایدم بخاطر اینه که در اون مورد مجبور هستن (ولی دقیقا چرا؟)


خب دیگه دنیای نرم افزار دو بخشه.
یا سورس باز یا سورس بسته.دو بخش هست، اما آزاد/بازمتن و انحصاری.
چون صرف دادن کدمنبع به مشتری باعث نمیشه نرم افزار آزاد/بازمتن بشه. نرم افزار آزاد یا بازمتن علاوه بر دادن سورس، اختیارات مهم دیگری رو هم به مشتری میده. اختیار تغییر و ترکیب و انتشار عمومی برنامه رو میده. اختیار استفاده در هر کاربردی چه تجاری و چه غیرتجاری بدون هیچ محدودیتی توسط همگان.
فرضا من اگر فقط سورس رو به مشتری بدم هنوزم نرم افزارم انحصاری هست، چون به مشتری اجازهء انتشار عمومی اون رو ندادم. یعنی مشتری حق داره فقط خودش استفاده کنه، حق نداره بده دیگران هم استفاده کنن. اختیاراتی که روی سورس میدیم احتمالا محدودتر از اختیاراتی هست که نرم افزارهای بازمتن میدن و تنها خریدار میتونه ازشون استفاده کنه.


قیمت سورس 4 برابر قیمت برنامه. این یک قانونه! نه بابا :متعجب:
قانونش کجاست؟

[eshpilen]

خیر ، معمول نیست که فایل PSD به کسی بدن ،
ممنون. شما خودتون طراح هستید؟


بعدش هم شماره تلفن رو تو لوگو نمیزنن که نیاز به تغییرش باشهحالا فرض کنید سربرگ بوده.


و شماره ثبت هم تغییر نمیکنه که نیاز به فایل psd باشه .شرکت ما خودش دوتا شماره ثبت داره. یکی در تهران و یکی در کرج. بعضی وقتا از شمارهء ثبت کرج استفاده کردیم و بعضی وقتا از شماره ثبت تهران و روی سربرگ و مهر هم مدیرعامل نظر ثابتی نداشت که از کدومش استفاده کنیم.
حالا ممکنه بگید خب طراح از اول دو نسخه میزنه. ولی ممکنه شمارهء ثبت دیگر رو مشتری بعدا بگیره.
البته شاید در بیشتر موارد بشه نیازهایی رو که پیش میاد بدون فایل PSD هم انجام داد، اما کلا باشه خب راحتتر و اصولی تره و ضمنا درمورد طراحی های پیچیده ممکنه واقعا نیاز باشه.


در مورد برنامه هم که گفته شد ؛ یا مشتری فکر اونجاهایی که جناب عالی گفتی رو میکنه و ازت سورس رو میخواد و قیمت 3 الی 4 برابریش ( بسته به نرم افزار ، شاید هم بیشتر بشه ) رو قبول میکنه یا اینکه ریسک اون موراد بالا رو میپذیره و همیشه دنبال برنامه نویس میافته ...قانون و استاندارد جهانی خاصی نداره؟
شاید اینجا ما بی اطلاع و بی قاعده هستیم.

[مهران رسا]

تو ایران که تو زمینه نرم افزار قانون درست حسابی واسه copyright و حق انحصاری و این حرفا وجود نداره ، اگه سورس کد رو به کسی فروختی یعنی اون شخص حق داره سورس شمارو به یه نفر دیگه بفروشه (مثلاً به یه برنامه نویس دیگه)
سورس کد علاوه بر ارزش تجاری ارزش علمی ، آموزشی هم داره. سورس کد ، شامل تکنیک ها و حاصل سال ها تجربه ی شماست.

پس ، پول درست حسابی بگیر که خیالت راحت باشه.

[Felony]

ممنون. شما خودتون طراح هستید؟
خیر ، ولی دوستانی که باهاشون رابطه دارم با این معیار که گفتم کار میکنن .


قانون و استاندارد جهانی خاصی نداره؟
شاید اینجا ما بی اطلاع و بی قاعده هستیم.
حتما داره ، ولی اینجا ایرانه ، اگر قراره قوانین جهانی رعایت بشه پس کارفرما هم باید حاظر باشه دستمزد رو بر مبنای جهانی بده ! به نظرت حاظره ؟!

ما که موقع پول گرفتن از کارفرما پدرمون در میاد ، آخر سرش هم طرف طلبکاره و مثلا میگه 500 تومننننننننننننن پول دادم !

[میلاد قاضی پور]

من هم کار فتوشاپ کردم و هم فلش و هم طراحی سایت و مالتی مدیا بیلدر
پیش اومده کسانی که ازم سورس رو خواستن علاوه بر قیمت سورس اصلی که چندین برابر قیمت خود محصول هست بهشون پیشنهاد دادم که تمام موارد پروژه رو کاملا شفاف توش توضیح میدم بطوری که حتی کسی که سورس رو میبینه اصلا یاد بگیره کارمو بعد چند برابر دیگه رو قیمت اضافه میکنم . این میشه بیزینس . آخر سر هم بازم سورس واقعی رو نمیدم . سورس آموزشی رو میدم که جمع و جور تره و اسرار کارم رو نمیذارم فاش بشه .
برای بیزینس مضاعف میتونید سی دی آموزشی هم به همراه سورس بذارید و سیدی لیبل دار باشه تا کلاس کار بالاتر بره .
ببینید یک سورس مثلا 50 تومن قیمتشه . شما براش آموزش بذار بشه 55 تومن . سی دی بده باهاش بشه 56 تومن . سیدی رو لیبل دار بزن بشه 58 تومن . توی سی دی نرم افزار مربوطه رو هم بذار بشه 60 تومن . کارت بده بروشور چاپ کن همراه سیدی بگو 63 تومن . خدمات ارائه کن همینطوری قیمتو ببر بالاتر . هرچه خدماتش بیشتر باشه هم کلاس کار بالا میره هم نشون میدی کارت بچه گانه نیست و داری خدمات واقعی ارائه میکنی. درد مشتری رو میفهمی . همیشه با این خدمات اضافی هست که ثابت میکنی یک حرفه ای هستی .

[ehp_kz6597]

سلام
در مورد کارهای گرافیکی (و خیلی موارد دیگه حتی برنامه نویسی )واقعیت اینه که هیـــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــچ قانونی برای نحوه قیمت گذاری و تحویل کار وجود نداره هرچند مواردی هست (مثلا تو این مورد بخصوص ، انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران) یه لیست قیمت و نحوه تغییرات اونو منتشر میکنن یا معیار های تخمین هزینه برنامه (که شما بهتر از من میدونین ) ولی مثل مهریه میمونه " کی داده ، کی گرفته "
نحوه معامله رو بیشتر سابقه و میزان شناخت و قدرت شما تعیین میکنه . ممکنه یه طراح (برنامه نویس) برجسته برای یه کار میلیونی هزینه دریافت کنه درحالی که یه طراح (برنامه نویس) ناشناس کار خیلی بهتری رو با قیمت خیـــــــــــــــــــــــ ـــــــلی پایین تر انجام بده .
از طرفی بستگی به موقعیت مکانی و طرف معامله هم داره . مثلا تو یه شهر کوچیک نمیشه انتظار دریافت مبلغ بالا از یه شرکت حتی جا افتاده در اون شهر رو داشته باشی . از طرفی هم ممکنه کار مربوط به یه اداره بشه و احتمالا اونجا بتونی مبلغ واقعی رو فاکتور بدی ( گرفتن پولش با خداست )
در مورد تحویل دادن سورس هم میشه گفت ، موارد بالا اینجا هم تاثیر گذاره
یکی از راه های معمول برای حل این مشکل همونطور دوستان اشاره کردن میشه دوقیمت برای کارت تعیین کنی : یکی با سورس ، یکی بدون سورس
البته در مورد کارهای گرافیکی ،کارهای دیگه ای میشه کرد ؛ شما فایل لایه psd تحویل میدی ولی نه کاملا لایه باز .
مثلا شما میخوای یه بخش از کارت که شامل لایه های زیادیه و سرش وقت گذاشتی رو کسی برای کار دیگه ای استفاده نکنه و یا تغییری توش نده و یا از جزئیات سر در بیاره ، خب فقط همون لایه ها رو merge کن

فکر کنم کاربری سایت رو تغییر دادم و گرافیکیش کردم ولی به نظرم برای کامل شدن بحث لازم بود

[joker]

توي گرافيك و عكاسي و برنامه نويسي ، معمولا سورس تحويل نميشه ، مگر در قبال گرفتن هزينه.
حالا اين وسط 4 نفر هم پيدا شدن رعايت نكردند اين قانون نانوشته را ، خودشون ميدونن ، شما رعايت كنيد براي حفظ حقوق بقيه همكاران.

پيوست : نميدونم كي حاضره سورس يه نرم افزار را بدون خود برنامه نويسش بخره :)) مگه از جون و چشماش سير شده باشه :)) ما سورسهاي خودمونم بعد از يه مدت نميفهميم چيكار كرديم ، واي به حال نفر دوم :لبخند:

پيوست 2: از سيستمهاي DRM براي تحويل بعضي سورسها ( مثلا نقشه هاي اتوكد )‌ميتونيد استفاده كنيد با حفظ اين مورد كه نقشه ها مثلا امكان پخش شدن و يا استفاده مجدد براي اشخاص ثالث غير از مشتري اصلي را نداشته باشند