اصول و روشهای طراحی یک برنامه کاربر پسند

[مهدی د]

اگر برنامه از طراحی منسجم ، یکپارچه و صحیحی برخوردار نباشدحتی کاربران باتجربه و مهارت موقع کار با برنامه دچار سردرگمی ها و ابهاماتی می شوند چه برسد به کاربران بی تجربه و کم تجربه یا کسانی که به تازگی کاربر برنامه ای شده اند!
مثلا من بارها مشاهده کرده ام که برخی از کاربران موقع باز کردن یک فرم ، در حالی که قصد اضافه کردن رکورد جدیدی را در آن فرم دارند بدون توجه به وضعیت رکورد ، اقدام به ویرایش رکوردی می نمایند که از قبل ایجاد شده است و نمی دانند که باید ابتدا به رکورد جدید مراجعه کرده سپس اقدام به اضافه کردن رکورد نمایند.

به نظر من یکی از وظایف مهم سازنده برنامه این است که با دقت در طراحی از بروز سردرگمی و اشتباهات در کاربران جلوگیری نماید حال به نظر شما چه معیارهایی و چه روشهایی را باید در طراحی برنامه مد نظر قرار داد تا از این اشتباهات جلوگیری شود تا هم برنامه بسمت کاربر پسند بودن پیش برود و هم مورد استفاده کاربران بیشتری قرار گیرد؟

[Abbas Amiri]

بدون شک یکی ازممهترین کارها قبل از مدیریت خطاها پیشگیری ازخطا است البته خود اکسس برای جامعیت داد ها ، راههایی را پیش بینی کرده است (Validation Rule ) ویا درنظر گرفتن Default Value ولی راههای زیاد دیگری هم هست که طراح اکسس می تواند جلوی اشتباهات را بگیرد مثلا ایجاد کمبو باکس جهت قبول مقادیر از قبل تعیین شده ویا مقداری از فیلد یک جدول و... همچنین استفاده از Input Mask برای دیتاهای قالب دار مثل تاریخ ، شماره تلفن ، ویا قالبهای سفارشی ، علاوه بر این با کدنویسی در روال BeforeUpdate کنترلها نیز می تواند شرایطی را جهت درستی اطلاعات وارده چک کرد.

[مهدی د]

اگر بتوان چند خاصیت برای کاربرپسند بودن برنامه شمرد که در طراحی باید مدنظر داشت ، بی شک یکی از آنها جلوگیری از ایجاد تصور اشتباه یا اقدام اشتباه توسط کاربر :اشتباه: می باشد که در پست شماره 2 بخوبی به دو معیار لازم برای جلوگیری از این حالت اشاره شده است:
معیار اول: پیشگیری از بروز خطا با استفاده از ابزارهایی مثل :
استفاده از کمبو باکس و یا کادرهای انتخاب
استفاده از خاصیت Input Mask
استفاده از خاصیت Default Value
معیار دوم: مدیرت خطای رخ داده با استفاده از ابزارهایی مثل :
استفاده از خاصیت Validation Rule
کدنویسی در روال BeforeUpdate کنترلها و فرمها

[مهدی د]

از تمام دوستان تقاضا دارم در این تایپیک شرکت نمایند حتی اگر بتصور خودشان تجربه اندکی در این زمینه دارند! فکر می کنم موضوع این تایپیک جای بحث و گفتگو را دارد.:تشویق:
وجود مغایرت در قسمتهای مختلف برنامه نیز یکی از عواملی است که کاربر را دچار اشتباه و بی اعتمادی نسبت به برنامه می کند مثلا طرز انشاء عنوان فرمها حتی الامکان در همه فرمها یکسان و بدون مغایرت باشد و با عنوان دکمه ای که کاربر ، با کلیک کردن آن دکمه به این فرم مراجعه کرده برابر باشد مثلا دکمه ای با عنوان "ثبت و ویرایش کالاها و خدمات" کاربر را به فرمی منتقل کند که عنوان آن "ثبت و ویرایش کالاها و خدمات" باشد نه چیز دیگر :متعجب: یا تعداد و مشخصه های دکمه های موجود در فرمهای ورود اطلاعات باید حتی الامکان در تمام این فرمها یکسان باشد مثلا از دکمه های خروج ، انصراف ، ذخیره ، حذف ، جدید و چاپ استفاده کرد همچنین خصوصیات این دکمه ها(اندازه ، رنگ ، فونت ، مکان قرار گرفتن و ... در تمام فرمها یکسان باشد)

[Rasool-GH]

من در حال حاضر با یک برنامه نسبتا بزرگ درگیر هستم که کاربران این نرم افزار افراد مختلف از دیپلم تا لیسانس هستن و در سنین مختلفی از 30 تا 60 سال قرار دارن . به همین دلیل کاربر پسند بودن برام بسیار مهمه
1. با توجه به این که کاربرها به طور مستقیم با من در تماس نیستن باید برنامه طوری باشه که به راحتی از راه دور هم قابل اموزش و کاربری باشه
2. برنامه با حداقل ملحقات باید طراحی بشه که در موقع استفاده در یه سیستم دیگه با مشکل رجیستر نبودن OCX ها مواجه نشم
3. تا جای ممکن از مدول ها استفاده بشه که همراه برنامه منتقل بشه . (( به طور خاص برای من در مورد تاریخ شمسی بهترین چیز مدول همراه برنامه است ))
4. استفاده از دیتابیس لینک شده برای مواردی که نیاز باشه فرمها یا گزارشات به ورژن بالاتر اپدیت بشه بسیار مفیده مخصوصا اگه تیبلها زیاد باشه و تعداد ریلیشنها هم بالا باشن

خدمت اساتید جسارت کردم :لبخندساده: !

[amir91]

سلام و خسته نباشید
من میخواستم منوهای برنامه که دارم را به صورت آبشاری بسازم مثل گزینه های گزارشات و تنظیمات و کمک در برنامه شما ، آیا میتونید به من کمک کنید؟؟؟

[مهدی د]

ضمن تشکر از Zero Defect (http://barnamenevis.org/member.php?154818-Zero-Defect) در پست شماره 5 ، لطفا در مورد عکسهایی که قرار دادی و نکات برجسته آنها در ارتباط با بحث کاربر پسند بودن بیشتر توضیح بدهید و از سایر دوستان نیز تقاظا دارم تصاویر مورد علاقه خود را جهت استفاده یا نقد و بررسی در این تایپیک قرار دهند.
در پست شماره 6 نیز موضوع مهمی یادآوری شده و بی شک یکی از خصوصیات برنامه کاربر پسند نصب آسان و بدون نیاز به تنظیمات جانبی و امکان تغییر آسان نسخه برنامه می باشد.
اما چند نکته جدید نیز بنظرم اومد را بیان می کنم:
-فرمهای تودر تو ممکن است کاربر را دچار مشکل می کند چون کاربر به قصد چیز دیگری وارد فرم شده حال به فرم دیگری هم منتقل می شود و باعث می شود تمرکزش گرفته شود اما در صورتی که فرمهای تودر تو تمرکز کاربر را نگیرد مانعی ندارد و خیلی اوقات نیز می تواند باعث جا افتادن هر مرحله و افزایش تمرکز کاربر شود.:متفکر:
-کاربر انتظار دارد احساس کند در صفحه اول برنامه اتاق کنترل در دستش می باشد در غیر اینصورت احساس سردرگمی می کند.
- کاربر با یک نگاه در فرم باید بتواند درک کند که ورود اطلاعات از کدام قسمت و کدام کادر شروع می شود و قسمت بعدی کدام است تا موقعی که اطلاعات را وارد می کند شک نکند که از جای درستی شروع کرده یا نه:متفکر:
-کاربر بطور طبیعی انتظار دارد در زمان مراجعه به فرمی که اطلاعات آن ، در این فرم به شکل کادر کمبو قابل انتخاب است با فرم ساده تری مواجه شود نه با یک فرم شلوغ تر

[مهدی د]

من هم سلام عرض می کنم دوست من Zero Defect (http://barnamenevis.org/member.php?154818-Zero-Defect) چون تصاویر ارائه شده در پست شماره 5 فرمهایی هستند که روی آنها خوب کار شده است بنظرم اومد جای بحث و بررسی داره و خالی از لطف نیست که در مورد آنها بیشتر توضیح داده بشه که در پست شماره 9 توضیح کاملی دادی و در نهایت من اینطور برداشت کردم که دادن اختیار به کاربر برای انجام تنظیمات برنامه و سفارشی سازی آن ، علاوه بر اینکه می تواند باعث استفاده بهینه برنامه با توجه به نیازها و خواسته های هر کاربر باشد در ضمن می تواند یکی از راه های جلوگیری از بروز اشتباه توسط کاربر نیز باشد و در مورد عدم وجود مغایرت در فرمهای مختلف طراح می تواند فرمها را شبیه هم طراحی کند و اختیار تغییر محیط فرم را به کاربران بدهد.

[amir91]

کسی آموزش نداد چگونه می توان منو ایجاد کرد؟؟؟؟

[soroush_k12]

با سلام
اين نمونه فرمي كه من توي نرم افزارم استفاده ميكنم.
نظر در مورد كاربر پسند بودن يا نبودنش با شما.
از بقيه دوستان هم خواهش ميكنم حداقل عكس ظاهر فرم هاي رو كه طراحي كردن براي گرفتن ايده هاي مثبت از هم بزارن اينجا.
79533

[مهدی د]

ضمن تشکر بابت پست شماره 10 به نظر من یک از موارد قابل توجه در طراحی فرمها عدم استفاده از تعداد زیاد رنگ مختلف در زمینه و کادرهای فرم و فونتها می باشد که در تصویر ضمیمه شده در پست شماره 10 این موضوع رعایت شده و از تعداد محدودی رنگ استفاده شده است (سه رنگ در کادرها و زمینه و سه رنگ هم در فونتها شناسایی کردم) و نکته مثبت دیگر در این فرم تقسیم بندی و تفکیک فیلدها به چند دسته جداگانه و در نظر گرفتن یک عنوان برای هر دسته می باشد (اطلاعات عمومی مشترک ، لیست صورتجلسات صادره مشترک ، اطلاعات و کارکرد آخرین بازدید و ... ) ولی فکر می کنم شرایط کاربر و ارباب رجوع ایجاب می کند که اطلاعات و دکمه های زیادی در این فرم تعبیه شده باشد و همین امر باعث شده که این فرم یک فرم شلوغ باشد و اگر امکان این وجود می داشت که به چند فرم جداگانه تقسیم شود یا از تب استفاده شود بهتر می بود.
امیداورم دوستان نیز در مورد سایر مطالبی که در این تایپیک عنوان می شود نظرات منتقدانه یا موافق خود را بیان نمایند.:قلب:

[مهدی د]

وقتی کاربر در فرمی اقدامی را مرتکب شود و نتیجه اقدامش را همان لحظه درک و حس تغییر انجام شده به وی منتقل گردد برایش خوشایند خواهد بود و خیلی از تغییراتی که در نسخه برنامه های طراحی شده توسط شرکتهای بزرگ نرم افزاری نسبت به نسخه های قبلی انجام می شود نیز از همین موضوع حکایت می کند بطوری که در نسخه های جدید نرم افزاها بطور مرتب روشهایی ایجاد و خلق می شوند که به کاربر حس تغییر را بیشتر و بهتر منتقل می کنند موارد زیر مربوط به حالتهای مختلف نرم افزاها یا حتی سیستم عاملها در موقع انجام عملی خاص از سوی کاربر است که به نمایش در می آید و در مقایسه نسخه های مختلف برنامه ها با هم دیده می شود که این حالتها در نسخه های جدیدتر نمایانتر و با استفاده از روشهای بهتری نسبت به نسخه های قدیمی تر انجام شده است:
-حالت فرمی که متظر تاییدیه از کاربر جهت حذف یکی از رکوردهای آن فرم می باشد تغییر می کند
-موقع خروج از برنامه در برخی از نرم افزارها پنجره برنامه به حالت کمرنگ و بی نور در می آید و سپس برنامه بسته می شود یا در برخی برنامه های پنجره کم کم کوچک و سپس بکلی ناپدید می شود.
-وقتی پنجره ای روی پنجره دیگر قرار می گیرد حالت پنجره زیری طوری تغییر می کند که غیر فعال بودن آن را تداعی می کند
-در فرمهای که چند رکورد را با هم نمایش می دهند مثل فرمهای دیتا شیتی با استفاده از رنگ یا یک نماد گرافیکی رکوردی که تمرکز بر روی آن است مشخص است و موقع تایپ هم نماد نوشتن (عکس مداد) نمایش داده می شود
-موقعی که عملیاتی در حال انجام است که ممکن است چند ثانیه طول بکشد با استفاده از نوار یا ساعت شنی و ... اینکه عملیاتی در حال انجام است و اینکه چه مقدار آن انجام شده و جقدر مانده به نمایش در می آید
- با فشردن یک دکمه، حالت تورفتگی به آن دکمه دست می دهد و دکمه دیگر از حالت تو رفتگی خارج و برجسته می شود تا به کار بر حس تغییر منتقل شود
-موقع قرار گرفت موس بر روی یک دکمه حالت موس به شکل دست در می آید تا به کاربر این پیغام را متقل کند که می توانی دکمه را فشار بدهی
و دهها مثال در این زمینه ها می توان زد و من فکر می کنم یکی از وظایف برنامه نویس نیز همین است که حس تغییر را در جای جای برنامه به کاربر بدهد از دوستان تقاظا دارم در مورد این مطالب نظر بدهند و اگر نکته ای لازم می دانند که باید اضافه شود یا مطلبی که باید تغییر داده شود بی بهره نگذارند.

[mhamedm2008]

ابنم برنامه من هست

http://up1.iranblog.com/images/clyckor6xsm04o0o4c0.jpg

[مهدی د]

دوست عزیز mhamedm2008 (http://barnamenevis.org/member.php?196140-mhamedm2008) سلام لطفا درصورتیکه قصد شما از قرار دادن تصویر در این تایپیک اخذ نظرات می باشد اعلام نمایید تا دوستان بتوانند با اطمینان خاطر نظرات خود را بیان نمایند.

[مهدی د]

استفاده از رنگهایی که مکمل همدیگر هستند یا با هم هارمونی دارند نیز در طراحی برنامه اهمیت زیادی دارد در اینجا کد چند دسته رنگ را قرار می دهم که در کنارهم جلوه زیبایی دارند:
(#DDE4D8 و #1E4036) (#FBEEC9 و #A42F0A) (#E2C796 و #A42F0A) (#85610B و #446087) (#E7E7E2 و #A42F0A) (Alternate Row و #D0D7E5) (#F2F9CB و #DCD069) (Access Theme 2 و Borders/Gridlines)
همچنین در مورد رنگ خاکستری نیز باید گفت که این رنگ یک خصوصی جالبی دارد و آنهم اینکه می توان آنرا در کنار خیلی از رنگها بکار برد.

[مهدی د]

از دوستان تقاضای همکاری دارم.

[ARData]

اين هم يک نمونه فرم که پس زمينه پنهان داره ... آخرين پروژه اي که طراحي کرده ام ...
80218

[mehdi_fiz]

سلام دوستان عزیز
این هم نمونه یکی از برنامه های من
منتظر نظرات ارزنده شما دوستان هستم
موفق باشید80229

[مهدی د]

چون در پست شماره 13 و 17 درخواست اعلام نظر نشده و ممکن است اظهار نظر باعث دلخوری دوستمان شود از اضهار نظر در خصوص این پستها خودداری می کنم.:خجالت:
اما در خصوص پست شماره 18 فکر می کنم یکی از جنبه های مثبت فرم عبارت باشد از: -عدم وجود ابهام کلی در خصوص این فرم و اینکه کاربر احساس می کند در اتاق کنترل قرار دارد و می تواند از منوی موجود در این فرم به تمام قسمتها و امکانات برنامه دسترسی داشته باشد.
اما چند نظر در خصوص بهتر شدن این فرم دارم:
- در خصوص نام گذاری زیر منوها و دکمه ها: بجای واژه "امکانات سیستم " از واژه "تنظیمات برنامه" استفاده کرد چرا که سوال پیش می یاید که قسمتهای دیگر مگر چیزی غیر از امکانات هستند؟ یا بجای واژه "منوی اصلی" از واژه "ثبت و ویرایش اطلاعات" استفاده کرد یا بجای واژه "ثبت اطلاعات اولیه" از واژه "ثبت و ویرایش اطلاعات پایه" استفاده کرد.
-در همان منویی که مربوط به ورود اطلاعات است و در کنار دکمه ثبت یا ویرایش اطلاعات ، دکمه دسترسی به لیست اطلاعات نیز قرار داشته باشد.
- در خصوص طراحی کلی فرم می توان کارهایی کرد مثلا اگر در کنار رنگ آبی موجود از حداقل یک رنگ دیگر استفاده می کرد و نورپردازی یک یا دو باکس موجود در این فرم را حذف می کرد فکر می کنم بهتر بود چون عدم وجود تفاوت و پرداختن به جزئیات اشیا به یک اندازه از شور و هیجان می کاهد.

[amir91]

اگر امکان داره طریقه ساخت فرم با پشت زمینی نامرئی را توضیح دهید

[مهدی د]

در خصوص پست شماره 20 اگر امکان دارد مقصودتان را از طراحی این چنین فرمی بیان نمایید.

[RESMAILY]

به نام خدا
با سلام. نمونه و روش ايجاد فرم نامريي

[مهدی د]

10 فکر برای کاربر پسند بودن برنامه (برگرفته از مقاله انگلیسی)

1: t
1: Simple to install

2: Easy to update

3: Intuitive

4: Efficient

5: Pleasant, easy-to-navigate GUI

6: Easy to remove

7: Doesn’t need third-party software

8: Easy to troubleshoot

9: Adheres to standards

10: Effective error handling
http://www.techrepublic.com/blog/10things/10-things-that-make-software-user-friendly/1813