PDA

View Full Version : فورسپس دندانپزشکی چیست؟



MR Yazdani
شنبه 15 مهر 1402, 11:37 صبح
فورسپس چیست؟

دستگاه ‌های خارج کننده دندان یا Forceps، ابزارهای مهمی در دندان‌پزشکی هستند که توسط دندان ‌پزشکان و جراحان دهان و فک ها برای جدا کردن دندان ‌ها از لثه به کار می ‌روند. مهم ترین عملکرد فورسپس (https://dornikasalamat.com/forcepes) استخراج در دندانپزشکی، حذف ریشه پس از شل شدن است.
فورسپس ها با شکل و کاربردهای ویژه در کنترل و افزایش قدرت برای فرآیند خارج کردن دندان از دهان، نقش دارند. فورسپس های دندانپزشکی با انواع مختلفی از ابعاد و اشکال طراحی شده‌ اند تا برای انواع دندان‌ ها و وضعیت ‌های خاص جراحی مناسب باشند. ویژگی ‌های کلیدی دستگاه ‌های خارج کننده دندان یا همان فورسپس، عبارتند از:



مدل: فورسپس ها دارای نوک‌ هایی به شکل میانی (بیک) هستند که دندان را به طور محکم گرفته و در می آورند. این بیک ها به طور اختصاصی برای جاگیری دور اطراف تاج دندان طراحی شده‌ اند تا به دندان‌پزشک اجازه بدهند نیروی کنترل شده ‌ای را به کار گرفته و دندان را جدا کنند.
دسته ‌ها: دسته ‌های فورسپس، بلند و با طراحی ارگونومیک برای گرفتن راحت در دست طراحی شده‌ اند. این دسته‌ ها دندان‌پزشک را برای اعمال نیرو بدون خستگی دست قادر می سازند.
انواع: انواع مختلفی از فورسپس وجود دارد، که هر کدام برای دندان‌ های خاص یا وضعیت‌ های ویژه طراحی شده‌ اند.
مواد: فورسپس ها معمولاً از فولاد ضد زنگ ساخته شده که باعث می ‌شود آن ها مقاوم در برابر خوردگی باشند و به راحتی تمیز شوند تا از انتقال عفونت جلوگیری نمایند. برخی نیز دارای کاربید تنگستن برای افزایش استحکام و دوام هستند و هیچ یک از دندان های اطراف در طول کشیدن آسیب نمی بینند.
مراقبت و نگهداری: مراقبت و نگهداری مناسب از فورسپس ها برای تضمین عمر و عملکرد بهینه آن ها ضروری است. این ابزار مهم باید به طور منظم تمیز شده و ضدعفونی شوند.



اجزای فورسپس دندانپزشکی:
فورسپس دندان‌پزشکی (https://dornikasalamat.com/forcepes) از چند قسمت اصلی تشکیل شده‌ است که هر قسمت آن ها نقش مهمی در عملیات خارج کردن دندان دارد. اجزای اصلی یک فورسپس دندان ‌پزشکی عبارتند از:

1. نوک (Beak): این جز انتهای کارکردی فورسپس است که با دندان ها در تماس می باشد. طراحی بیک بسیار مهم است و به گونه ای طراحی شده اند که با محل اتصال تاج و ریشه سازگار باشند. برای جلوگیری از عوارض و خطرات جانبی، باید به خاطر داشت که نوک فورسپس به گونه ‌ای طراحی شده است که با ساختار ریشه دندان سازگار باشد و انطباق آن بر روی ساختار طوقه به تنهایی، خطر شکستگی ریشه در طول استخراج را به همراه دارد. بنابراین دندان های تک ریشه، دندان های دو ریشه و دندان های سه ریشه دارای فورسپس های مختلف با نوک مناسب ساختار هستند.

پهنای نوک یک نکته مهم در طراحی است. داشتن فورسپس با دهانه باریک برای برداشتن دندان های باریک مانند دندان های ثنایا ضروری است و آن هایی که نوک پهن تر دارند، برای دندان هایی که به طور قابل ملاحظه ای پهن تر هستند، به عنوان مثال دندان های آسیاب مناسب می باشند. این قسمت از فورسپس به صورت موازی با محور بلند دندان طراحی شده اند. در این رابطه، نوک فورسپس قدامی فک بالا معمولاً موازی با دسته ها هستند، در حالی که آن ها برای دسترسی به دندان های خلفی به صورت سرنیزه ای تنظیم می شوند. بیک فورسپس های فک پایین به صورت عمود بر دسته ها قرار می گیرند، که به بیک فورسپس اجازه می دهد تا به موازات محور بلند دندان به صورت راحت و کنترل شده قرار گیرند.

2. لولا (Hinges): لولا نقطه اتصال دسته اول و دوم است که به صورت محوری متصل می شوند. بر اساس طراحی لولا، دو نوع مجزا از فورسپس وجود دارد. سبک آمریکایی دارای یک لولا در جهت افقی است. فورسپس با الگوی آمریکایی معمولاً با شکل نقطه اتصال که در آن دو بیک فورسپس به هم متصل شده، شناسایی می شوند. آن ها یک پیچ پنهان یا بدون درز دارند که دو بازو را به هم متصل نگه می دارد. سبک انگلیسی دارای لولا در جهت عمودی و دسته عمودی مربوطه است.

3. دسته (handle): قسمتی است که در دست نگه داشته می شود. اندازه دسته عامل مهمی برای استفاده راحت و ایجاد فشار و اهرم کافی برای برداشتن دندان مورد نیاز است. برای جلوگیری از لغزش و گرفتن محکم، دسته ها با سطح دندانه دار طراحی شده اند. دسته های فورسپس معمولاً مستقیم هستند. با این حال، دسته های منحنی برای حس تناسب بهتر طراحی شده اند.

4. قفل: برخی از دستگاه‌ های فورسپس دندان‌ پزشکی دارای قفل‌ هایی هستند که بیک ‌ها را در موقعیت باز یا بسته قفل می‌کنند. این قفل‌ ها برای جلوگیری از انزلاق بیک‌ ها در حین عملیات استفاده می‌ شوند.



اصل کار یا مکانیک فورسپس دندانپزشکی
استفاده از فورسپس بر اساس اصل گوه می باشد. نوک فورسپس وارد فضای رباط پریودنتال در تاج استخوانی شده تا استخوان منبسط گردد و دندان از حفره خارج شود. فورسپس قادر است پنج حرکت اصلی را برای بیرون کشیدن دندان ها و گشاد کردن حفره اعمال نماید که شامل موارد زیر است:

1. فشار اپیکال: منجر به انبساط استخوان و در نهایت مرکز چرخش دندان به صورت آپیکال جابجا می شود. این امر باعث انبساط بیشتر ناحیه قشر باکال، حرکت کمتر رأس دندان و در نتیجه کمتر شدن احتمال شکستگی ریشه می شود.
2. نیروی باکال: این نیرو باعث انبساط صفحه باکال، به ویژه در ناحیه تاج می شود. با این حال، اگر نیروی اضافی اعمال شود، منجر به شکستگی قسمت آپیکال ریشه می گردد.
3. فشار زبانی یا کامی: این فشار باعث انبساط استخوان لینگوکرستال و کاهش نیروی اضافی بر روی باکال می شود.
4. فشار چرخشی: فشار چرخشی باعث انبساط داخلی حفره دندان و در نتیجه پارگی رباط های پریودنتال می شود. برای دندان های ریشه دار یا مخروطی بسیار مناسب است.
5. نیروهای کششی: برای بیرون آوردن دندان از سوکت پس از رسیدن به انبساط کافی لازم است.

انواع فورسپس دندانپزشکی

1. فورسپس کشیدن فک بالا

الف. فورسپس کشیدن قدامی
این فورسپس برای کشیدن شش دندان قدامی فک بالا (یعنی از نیش راست به نیش چپ) مورد استفاده قرار می گیرد. فورسپس معمولاً وقتی از بالا و کناره دیده می شود صاف است و دسته و بیک آن در یک سطح هستند. بیک ها از دو طرف مقعر می باشند.

ب. فورسپس کشیدن پرمولر
از این فورسپس برای کشیدن دندان های پرمولر اول و دوم بالایی در دو طرف قوس دندانی استفاده می شود. فورسپس ها از زاویه پهلو، پیکربندی S شکل کمی دارند (یعنی دو منحنی). این موضوع کمک می کند تا نیروها به محور بلند دندان هدایت شوند و از آسیب به دندانه های مخالف و لب پایین جلوگیری گردد. نوک ها از هر دو طرف صاف و مقعر هستند تا با تنه ریشه این دندان ها متناسب باشند.

ج. فورسپس کشیدن مولر
از این فورسپس برای کشیدن دندان های مولر اول و دوم فک بالا استفاده می شود. مشابه فورسپس پرمولر، وقتی از پهلو به آن نگاه کنید، دارای پیکربندی S شکل است. از آنجایی که دندان ‌های آسیاب فک بالا دارای سه ریشه یک کامی و دو باکال هستند، بیک ها به گونه ‌ای طراحی شده ‌اند که بر روی انشعاب باکال با قلاب نوک تیز و یک منقار مقعر صاف برای قرار گرفتن بر روی ریشه منفرد پالاتال قرار بگیرند.

د. تغییرات برای فورسپس فک بالا



فورسپس مولر سوم فک بالا

این فورسپس در بین فورسپس های استخراج فک بالا به دلیل موقعیت خلفی دندان مولر سوم طولانی ترین در نظر گرفته می شود. بیک ها صاف و مقعر هستند تا با تغییرات تشریحی وسیع ریشه های مولر سوم مطابقت داشته باشند.



فورسپس مولر کاهورن فک بالا

این فورسپس عمدتاً برای کشیدن دندان های مولر فک بالا با پوسیدگی شدید استفاده می شود. دارای بیک های نوک تیز است که به عمق سه شاخه می رسد. می تواند نیروهای زیادی ایجاد کند که با استفاده کنترل نشده منجر به شکستن صفحه باکال می شوند.



فورسپس نوک ریشه فک بالا

این فورسپس دارای دسته مستقیم با نوک زاویه دار و باریک است. عمدتاً برای استخراج ریشه های باقیمانده بالایی استفاده می شود.

2. فورسپس فک پایین

الف. فورسپس کشیدن قدامی
این فورسپس برای کشیدن شش دندان قدامی مندیبل (یعنی از نیش راست به نیش چپ) استفاده می شود. فورسپس به سبک انگلیسی دارای لولای عمودی با نوک 90 درجه برای دسته (یعنی در زاویه راست) است. هنگامی که در دست گرفته می شود، بیک به سمت پایین هدایت می شود. زمانی که فورسپس بسته است، انتهای ایننوک ها صاف و مقعر و در تماس با یکدیگر هستند.

ب. فورسپس کشیدن پرمولر
این فورسپس برای کشیدن دندان های پرمولر 1 و 2 تحتانی در دو طرف قوس دندانی استفاده می شود. این فورسپس شبیه فورسپس کشیدن قدامی است با این تفاوت که بیک ها کمی بازتر هستند و زمانی که فورسپس بسته است، فاصله کمی بین آن ها وجود دارد.

ج. فورسپس استخراج مولار
از این فورسپس برای کشیدن دندان های آسیاب اول و دوم پایینی در دو طرف قوس دندانی استفاده می شود. بیک ها نیز در زاویه قائم به دسته قرار دارند و دارای قلاب نوک تیز در دو طرف هستند تا روی دو شاخه شدن باکال و زبانی دندان های آسیاب فک پایین قرار گیرند.

د. تغییرات برای فورسپس فک پایین



فورسپس مولر سوم فک پایین

این فورسپس دارای دسته مستقیم کمی بلندتر و لولای افقی است که اجازه می دهد تا دندان آسیاب سوم پایینی را بگیرد. بیک ها ممکن است در انتهای خود قلابی داشته باشند که روی دو شاخه قرار می گیرد. طرح دیگر دارای بیک های مقعر صاف (یعنی بدون قلاب) است که گرفتن دندان مولر سوم پایینی با ریشه های جوش خورده (یعنی بدون دوشاخه) را تسهیل می کند.



فورسپس مولر کاهورن مندیبل

این فورسپس نوعی پنس مولر فک پایین است. بیک ها نیم دایره با انتهای نوک تیز هستند و به گونه ای طراحی شده اند که در داخل دو شاخه دندان آسیاب اول و دوم قرار می گیرند. بیک ها از صفحات استخوانی باکال و زبانی به عنوان تکیه گاه استفاده می کنند. این فورسپس همچنین می تواند برای برش دندان های آسیاب پایین دارای پوسیدگی با اعمال نیروهای کنترل شده بر روی انشعاب استفاده شود. این فورسپس باید با احتیاط استفاده شود زیرا اگر نیروهای زیادی ایجاد کند، ممکن است استخوان آلوئول را بشکند.

فورسپس ها، ابزارهای ضروری در جراحی دهان و دندان‌پزشکی هستند که در شرایط مختلفی نظیر تسوس شدید، بیماری لثه، درمان ارتودنسی یا دندان‌ های عقل مخفی نیاز به کشیدن دارد، استفاده می‌شوند. انتخاب فورسپس دندانپزشکی مناسب به موقعیت، نوع و وضعیت دندان، و همچنین تخصص و تجربه دندان‌ پزشک بستگی دارد.