PDA

View Full Version : رضا شاه کیست؟



anonymous2024
دوشنبه 04 تیر 1403, 14:37 عصر
ایران قاجاری (https://mashhadposhtiban.com/refrigerator-repair-service/)یا شاهنشاهی قاجار با نام رسمی دولت عَلیّهٔ ایران، یک دولت ایرانی[۷] بود که میان سال‌های ۱۱۷۵ تا ۱۳۰۴ خورشیدی به‌دست دودمان قاجار (https://behtrina.ir/10-%d9%85%d8%b1%da%a9%d8%b2-%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%da%a9%d9%88%d9%84%d8%b1%da%af%d8%a7%d8%b2%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)اداره می‌شد. [۸] ایران در این دوره با نام ممالک محروسه ایران نیز شناخته می‌شد. [۹][۱۰][۱۱] ایران قاجاری توسط آقامحمدخان قاجار بنیان گذاشته شد و در زمان مظفرالدین‌شاه و پس از جنبش مشروطه، نوع حکومت ایران تبدیل به پادشاهی مشروطه گردید. آخرین شاه این دولت نیز احمدشاه بود که در سال ۱۳۰۴ و با تصویب مجلس شورای ملی، از پادشاهی برکنار و سرانجام در این تاریخ، انحلال سلسله قاجار اعلام شد.

https://mashhadposhtiban.com/dishwasher-repair-service/دودمانی ترک‌تبار[۱۲][۱۳][۱۴] از ایل قاجار (https://mashhadposhtiban.com/washing-machine-repair-service/)بودند[۱۵][۱۶] که طوایف قزلباش را شکل می‌دادند[۱۷] و در به پادشاهی رساندن شاه اسماعیل یکم در سال ۱۵۰۱ میلادی اثرگذار بودند. با سقوط اصفهان در سال ۱۷۲۲ میلادی، نقش قاجار‌ها در مناسبات سیاسی ایران افزایش پیدا کرد[۱۸] و محمدحسن‌خان قاجار (https://www.mashhadservice.online/refrigerator-repair-2/)در آشوب‌های پس از قتل نادرشاه بر بخش‌های بزرگی از کشور چیره گشت اما در نهایت توسط کریم‌خان زند سرکوب شد. پس از محمدحسن‌خان قاجار، فرزندش آقامحمدخان در سال ۱۷۹۴ میلادی کنترل کامل ایران را به دست گرفت، دولت زندی را سرنگون و بخش‌های وسیعی از قفقاز را مجدداً تابع ایران کرد. آقامحمدخان در سال ۱۷۹۶ میلادی، شهر مشهد را به آسانی تصرف کرد[۱۹] و به دودمان افشاری نیز، که در این شهر حاکم بود، پایان داد. آقا محمدخان قاجار پس از این رویداد‌ها و نیز پیروزی در نبرد کرتسانیسی با گرجی‌ها، رسماً به‌عنوان شاه ایران تاج‌گذاری کرد. [۲۰][۲۱]

قفقاز و هرات به ترتیب در جنگ با روسیه در زمان فتحعلی‌شاه (https://on-service.ir/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%d9%85%d8%a7%d8%b4%db%8c%d9%86-%d8%b8%d8%b1%d9%81%d8%b4%d9%88%db%8c%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)و جنگ با بریتانیا در زمان محمدشاه و ناصرالدین‌شاه از دست رفتند. با این حال، موفق شدند با ایجاد توازن میان قدرت‌های اروپایی ایران را — برخلاف عثمانی — واحد نگه دارند ولی کشور از نظر مالی به اروپایی‌ها بدهکار شد. آشنایی با تمدن غرب و معاهده‌های مهم، موجب آغاز جنبش لیبرالی در سال ۱۹۰۶ در عهد مظفرالدین‌شاه شد که به انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس شورای ملی منجر گردید. محمدعلی‌شاه شاه بعدی، با آن مخالفت کرد و مجلس را به توپ بست. با آغاز جنگ جهانی یکم، عثمانی، روسیه و بریتانیا اراضی کشور بی‌طرف ایران را اشغال کردند که حاصلش هرج و مرج و قحطی بود. نهایتاً رضاخان پهلوی (https://mashhadtamir.com/washing-machine-repair-in-mashhad/)کشور را آرام و مجلس قاجاریه (https://tamirkarha.ir/)را عزل کرد. [۲۲][۲۳]

تلاش برای پادشاهی
پس از شورش افغان‌ها و فروپاشی حکومت صفویه، شاه تهماسب دوم — پادشاه آواره صفوی — پس از مدتی به مازندران گریخت و فتحعلی‌خان (https://samaservice.net/services/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%d9%84%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%b4%d9%88%db%8c%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)قاجار (https://namayandegimashhad.com/page/%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%B4%D9%88%DB%8C%DB%8C) دمت وی را پذیرفت. فتحعلی (https://on-service.ir/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%d9%85%d8%a7%d8%b4%db%8c%d9%86-%d9%84%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%b4%d9%88%db%8c%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)خان قاجار (https://behtrina.ir/%d9%85%d8%b1%d8%a7%da%a9%d8%b2-%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%db%8c%d8%ae%da%86%d8%a7%d9%84-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)سردار سپاه تهماسب دوم شد و در حقیقت تهماسب بازیچه‌ای در دست فتحعلی (https://on-service.ir/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%db%8c%d8%ae%da%86%d8%a7%d9%84-%d9%81%d8%b1%db%8c%d8%b2%d8%b1-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)خان بود. اما با پیوستن نادر به سپاه تهماسب، فتحعلی خان مقام پیشینش را از دست داد و در مشهد به تحریک نادر کشته شد.

پس از فتحعلی (https://samaservice.net/services/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1%d8%a7%d8%aa-%db%8c%d8%ae%da%86%d8%a7%d9%84-%d9%81%d8%b1%db%8c%d8%b2%d8%b1-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)خان، پسر دوازده ساله‌اش محمدحسن‌خان قاجار جای او را گرفت؛ ولی نادر شاه افشار در زمان حکومتش برای جلوگیری از به قدرت رسیدن محمدحسن خان که در هنگام قتل پدر ۱۲ سال بیش نداشت یوخاری‌باش‌ها که ساکنان بالادست رود گرگان بودند را به حکمرانی منصوب کرد تا بدین ترتیب با ایجاد شکاف و چندگانگی میان طوایف قاجار، نگران ناآرامی‌های داخلی نگردد و آشاغی‌باش‌ها زیر نظر حکومت‌ایشان گردند.

پس از مرگ نادرشاه در سال ۱۱۲۶ هجری خورشیدی، طایفه قاجار‌های (https://namayandegimashhad.com/page/%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84)استرآباد به سردمداری محمدحسن خان در پی به دست آوردن پادشاهی برآمدند. اما در نهایت از کریم (https://shahrkhadamatfani.ir/package-repair-in-mashhad/)خان زند شکست خوردند و محمدحسن خان در نبرد با سپاه صادق خان زند کشته شد. فرزندان او از جمله آقامحمد خان و حسینقلی خان جهانسوز به عنوان گروگان در دربار زندیه نگهداری شدند. یک‌بار حسینقلی خان که از سوی کریم (https://shahrkhadamatfani.ir/refrigerator-repair-in-mashhad/)خان زند برای سرکوبی حاکم استرآباد فرستاده شده بود، در سمنان یاغی شد، ولی به دست زکی‌خان زند کشته شد.

تشکیل حکومت پادشاهی قاجاریه (https://behtrina.ir/dishwasher-repair-in-mashhad/)
مقالهٔ اصلی: آقامحمدخان قاجار (https://behtrina.ir/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%d9%be%da%a9%db%8c%d8%ac-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)
هنوز مراسم خاکسپاری کریم (https://shahrkhadamatfani.ir/air-conditioner-repair-in-mashhad/)خان زند (۱۱۹۳ هجری قمری) پایان نیافته بود که سران حکومت برای کسب قدرت به کشمکش پرداختند. سرانجام در سال ۱۲۰۳ هجری قمری لطفعلی خان فرزند جعفرخان به قدرت رسید. شش سالی که لطفعلی خان به ظاهر قدرت را در دست داشت جز درگیری با مخالفان کار دیگری نداشت. در این دوران کشمکش‌های داخلی زندیه باعث شده بود، سران ایل قاجار (https://behtrina.ir/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%d9%85%d8%a7%d8%b4%db%8c%d9%86-%d9%84%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%b4%d9%88%db%8c%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)که در شمال ایران، نواحی گرگان و مازندران علی‌الخصوص در استرآباد نفوذ داشتند، به سوی گرفتن قدرت خیزبردارند و پس از آخرین درگیری‌های بین لطفعلی خان و آقامحمدخان، خان قاجار (https://sanjagh.pro/cities/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86)به شیراز لشکرکشی کرد و پایتخت آخرین بازمانده دودمان زند را محاصره کرد.

دو ماه محاصره، باعث کمبود مواد غذایی برای سربازان و چهارپایان قجر‌ها شد و آن‌ها به ناگزیر به تهران بازگشتند. لطفعلی خان به خیال پیشگیری از حمله مجدد وی به کرمان لشکرکشی کرد تا بر آنجا مسلط شود و راه نفوذ خان قاجار (https://mashhadposhtiban.com/air-conditioner-repair-service/)را سد کند. اما وی در این حمله موفق نبود و به شیراز بازگشت. این شکست سیاسی آثار بدی در درون نظام زندیه گذاشت و برخی سران و قدرتمندان درون حکومت به دلیل عدم کفایت لطفعلی خان به فکر توطئه علیه وی افتادند.

سرانجام با لشکرکشی آقا محمدخان به شیراز، با نوعی حیله جنگی لطفعلی خان شکست خورد و به کرمان گریخت. مدت‌ها قبل‌تر، حسین‌قلی‌خان از کریمخان (https://mashhadtamir.com/dishwasher-repair-in-mashhad/)زند درخواست کرد که او را به حکومت دامغان منصوب و برادرش مرتضی‌قلی‌خان را نیز به نیابت وی اعزام دارد. وکیل این تقاضا را پذیرفت و همین که حسینقلی‌خان و برادرش به دامغان رسیدند با ایلات ترکمان و قاجار (https://mashhadtamir.com/washing-machine-repair-in-mashhad/)روابطی برقرار کردند و سر به طغیان برداشتند. حسینقلی‌خان با لقب جهانسوز شاه با کمک برادرانش بر حاکم مازندران دست یافت و او را به قتل رسانید و در بابل سلطنت خود را اعلام کرد. سلطنت پادشاه بی‌تاج و تخت قاجار (https://servicekaranmashhad.ir/washing-machine-repair-center-in-mashhad/)در مازندران چندان طول نکشید زیرا وی در برابر سپاه اعزامی زندیه و سردار سفاک و بی‌رحم آنان، زکی‌خان زند تاب مقاومت نیاورد و به گرگان گریخت تا بار دیگر از ماجراجویان ترکمان و قاجار (https://mashhadposhtiban.com/microwave-repair-service/)سپاهی فراهم آورد. در واقع عده زیادی از مردم بابل به جرم هواخواهی از جهانسوز شاه به امر زکی‌خان به فجیع‌ترین وضع به قتل رسیدند و بار دیگر طغیان یک خانواده قاجاری (https://mashhadtamir.com/washing-machine-repair-in-mashhad/)باعث قتل و خونریزی در ما÷زندران شد و شاید به همین علت پس از آنکه جهانسوز شاه با سپاهی معدود به سراغ حاکم جدید مازندران آمد و او را دستگیر کرد، سپاهیان جهانسوز با قوای مردم او را ر‌ها کردند و دو تن از غلامانش را به قتل وی تحریک کردند و جهانسوزشاه به‌دست آنان مقتول شد و طفل کوچکی به نام باباخان از او باقی ماند که بعد‌ها با نام فتحعلی‌شاه (https://shahrkhadamatfani.ir/washing-machine-repair-in-mashhad/)جانشین پدر و عمویش شد. [۲۴] آقا محمد خان در سال ۱۲۰۶ هجری قمری در عمارت کلاه فرنگی شیراز به تخت نشست. طی دو سال بعد میان این دو رهبر نبرد‌های پراکنده‌یی رخ داد تا لطفعلی خان سرانجام در ۱۲۰۸ بر کرمان مسلط شد. این خبر آقامحمدخان را برانگیخت که کار وی را یکسره کند؛ لذا در تابستان همان سال وی با لشکری مجهز به کرمان حمله برد و پس از نه ماه از محاصره شهر درحالی‌که اردوی قاجار (https://namayandegimashhad.com/page/%D8%AA%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D8%B8%D8%B1%D9%81%D8%B4%D9%88%DB%8C%DB%8C)به شدت خسته شده بود و خان قاجار قصد مراجعه به تهران و دست بردار شدن از حکومت زندیه را داشت، با خیانت عده‌ای از داخل شهر کرمان و بازکردن یکی از دروازه‌های شهر و با شکست لطفعلی خان کرمان را تسخیر کرد و به کشتار و قتل‌عام مردم آن دیار پرداخت. بسیاری از مردم را کور کرد و عده زیادی را به طرز فجیعی به قتل رساند. لطفعلی خان نیز که به بم گریخته بود توسط حاکم آنجا دستگیر و تسلیم آقا محمد خان شد. به دستور وی ابتدا لطفعلی خان را کور کرده و به طرز فجیعی به قتل رساندند. بدین سان سلسله زندیه به نقطه پایان خود رسید.

اقدامات و رخداد‌های مهم در دوران حکومت قاجاریه

نقشه روسی از مرز‌های ایران (قرمز رنگ) کشیده شده در سال ۱۸۳۶ میلادی.
به دلیل هجده سال فتح (https://samaservice.net/services/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%d8%b3%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%a8%d8%a7%db%8c-%d8%b3%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)و تثبیت خستگی‌ناپذیر آقامحمدخان است که ایران (در وسعت امروزی خود) سرانجام تحت سلطنت یک پادشاه واحد قرار گرفت و بدین ترتیب توانست از طوفان‌های قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم عبور کند. بین سال‌های ۱۷۸۵ تا ۱۹۲۵، ایران تحت سلطنت قاجار (https://lg-mashhad.ir/washing-machine-repair-service/)متحد شد. قاجار‌ها (https://khedmatazma.com/)باعث وحدت کشوری شدند که پیش از آن سال‌ها در آشوب بود، و تصویری از شکوه و عظمت شاهنشاهی را که آخرین بار در دوران صفویه در قرن ۱۷ دیده شده بود، دوباره زنده کردند. [۲۵][۲۶] رنگ‌ها و ترتیب آن‌ها در پرچم کنونی ایران در زمان زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار (https://lg-mashhad.ir/refrigerator-repair-service/)و در زمان صدارت‌امیرکبیر مدون گردید و برای اولین بار نیز در دوران صدارت‌امیرکبیر به سال ۱۸۴۹ در سفارت ایران در لندن، پرچم شیر و خورشید ایران برافراشته شد.

هم‌زمان با دوران حکومت قاجاریه که مصادف با اوج انقلاب صنعتی در اروپا بود، ایران با دنیای غرب آشنا گردید. بسیاری از دستاورد‌های دنیای صنعتی همچون کارخانه‌های تولید انبوه، تولید الکتریسیته، چاپخانه، تلگراف، تلفن، چراغ برق، شهرسازی مدرن، راهسازی مدرن، خط آهن، سالن اپرا (که در ایران به سالن تعزیه تغییر کاربری داد) در کشور‌های صنعتی بوقوع پیوسته بودند، بنابراین در ایران نیز تلاش گردید که مشابه آن‌ها به اجرا گذاشته یا احداث گردد. تمامی اولین اقدامات در جهت مدرنیزاسیون با کوشش‌های عباس میرزا در تبریز آغاز شد اما به علت مرگ نابه هنگام وی عقیم ماند و بعدها‌امیرکبیر این اقدامات را در تهران پی گرفت. مدرسه دارالفنون در زمان صدارت‌امیرکبیر، در هفت شعبه تأسیس شد و اولین مدرسهٔ جدید ایران بود. شاهزادگان قاجار (https://servicekaranmashhad.ir/refrigerator-repair/)نخستین دانشجویان دارالفنون بودند. در دارالفنون اصول علمی جدید و دانش‌های مهندسی، پزشکی و فنون به جوانان آموزش داده می‌شد و بسیاری از معلم‌های آن از اروپا و به ویژه از کشور‌هایی چون اتریش، اسپانیا، ایتالیا و فرانسه به کار گرفته شده بودند. [۲۷] اعزام اولین گروه‌ها از دانشجویان ایرانی به اروپا جهت تحصیل در شاخه‌های پزشکی و مهندسی در زمان حکومت قاجاریه (https://servicekaranmashhad.ir/dishwasher-repair-center-in-mashhad/)و توسط عباس میرزا انجام پذیرفت.

در طی قرارداد بازسازی ارتش ایران جهت مقابله با ارتش امپراتوری روس در زمان حکومت فتحعلی‌شاه (https://samaservice.net/services/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%d8%b3%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%a8%d8%a7%db%8c-%d8%b3%d8%a7%db%8c%d8%af-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)قاجار (https://lg-mashhad.ir/air-conditioner-repair-service/)و پس از قرارداد نظامی‌اش با ناپلئون بناپارت امپراتور فرانسه بازسازی ارتش با روش مشق و تجهیز آن به جنگ‌افزار نوین اروپایی آغاز شد. در دوره قاجاریه (https://lg-mashhad.ir/dishwasher-repair-service/)با همت و تلاش عباس میرزا و سپس‌امیر کبیر، سازمان ارتش ایران مجدداً به صورت منسجم و هماهنگی درآمد و ارتش ایران به ده تومان تقسیم شد که هر تومان متشکل از چهار تا یازده فوج و فرمانده هر فوج یک سرتیپ بود. بعد از شکست ایران از روسیه و تشکیل دیویزیون قزاق در ایران، به‌طور کلی نیروی زمینی ارتش را بخش‌های زیر تشکیل می‌دادند:

قشون جنوب ایران
دیویزیون قزاق
بریگاد مرکزی
نظام ایالات و ولایات
قوای داوطلب شرقی
ژاندارمری
امنیه و قوای مشابه
پلیس منظم
پلیس ایالات و ولایات.
در زمان این سلسه و بعد از کشمکش بسیار بین شاهان قاجار (https://www.mashhadservice.online/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%d9%85%d8%a7%d8%b4%db%8c%d9%86-%d8%b8%d8%b1%d9%81%d8%b4%d9%88%db%8c%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)و آزادی خواهان، جنبش مشروطه در ایران برپا شد و سرانجام ایران دارای مجلس (پارلمان) شد و بخشی از قدرت شاه به مجلس واگذار گردید. احمد کسروی می‌نویسد: «در زمان قاجار (https://www.mashhadservice.online/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%da%a9%d9%88%d9%84%d8%b1-%da%af%d8%a7%d8%b2%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)، ایران بسیار ناتوان گردید و از بزرگی و جایگاه و آوازه آن بسیار کاسته شد و انگیزه این بیش از همه یک چیز بود و آن اینکه جهان دیگر شده و کشور‌ها به تکان آمده، ولی ایران به همان حال پیشین خود بازمی‌ماند. ». کسروی در ادامه می‌افزاید: «اینان خود کاری نمی‌کردند و دیگران را هم نمی‌گذاردند. در زمان محمدشاه قاجار (https://www.mashhadservice.online/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%d9%be%da%a9%db%8c%d8%ac-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)، میرزا ابوالقاسم قائم مقام وزیر کاردانی بود و به شایستگی کار‌ها را پیش می‌برد؛ ولی محمد شاه او را کشت و جایش را به حاجی میرزا آقاسی داد. در زمان ناصرالدین شاه، میرزا تقی خان‌امیرکبیر به پیراستن و آراستن ایران می‌کوشید …، ولی ناصرالدین شاه او را کشت …، سپس هم حاجی میرزا حسین خان سپهسالار به کار‌هایی برخاست …، ولی ناصرالدین شاه او را نگه نداشت و مردم نیز ارج او و کار‌هایش را ندانستند». از اوائل پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار (https://www.mashhadservice.online/%d8%aa%d8%b9%d9%85%db%8c%d8%b1-%d9%85%d8%a7%d8%b4%db%8c%d9%86-%d9%84%d8%a8%d8%a7%d8%b3%d8%b4%d9%88%db%8c%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d8%b4%d9%87%d8%af/)ناخشنودی مردم از ستم وابستگان حکومت رو به افزایش بود. تأسیس دارالفنون و آشنایی تدریجی ایرانیان با تغییرات و تحولات جهانی، ‌اندیشه تغییر و ل