ضرورت وجود OpenSource چیست ؟

توی ترجمه یکی از صفحه های گنو نوشته که :

نقل قول:

---

مالکین نرم‌افزار می‌گویند زمانی که خود کاربران از برنامه‌ها نسخه‌برداری می‌کنند، متحمل «خسارت» یا «ضرر اقتصادی» می‌شوند. اما این کار هیچ تأثیر مستقیمی بر مالک ندارد و به هیچ کس ضرر نمی‌زند. مالک نرم‌افزار فقط زمانی ضرر می‌کند که شخصی که از برنامه‌ی او نسخه‌برداری کرده است، ممکن بود به صورت دیگری برای تهیه‌ی یک نسخه٬ پولی به مالک پرداخت می‌کرد.

---

به نظر من این اصلا منطقی نیست . اگر کسی بتونه یه نرم افزار خاص رو از فروشنده ی دوم ( که این شخص نرم افزار رو از مالک اصلی خریداری کرده ) به قیمت پایین تر یا حتی مجانی بگیره ، هرگز نمی آد از مالک اصلی خریداری کنه !

هنوز مشکل بی دقتی ات رو رفع نکردی .
قرار بود وقتی در مورد مسئله ای که مبنای متفاوتی داره فکر میکنی پیشینهء غیر معتبر رو فراموش کنی .

GNU دربارهء قیمت یا هزینه نیست . GNU دربارهء آزادی هست ، و این آزادی لزوما" یک مفهوم فلسفی و مجرد نیست . در کنار تفاوتهای فرهنگی که باعث میشه درک و پذیرش Open Source در جوامعی مانند ایران دشوار باشه ، یک نکتهء دیگه مزید بر علته ، و اون نکته جدی نبودن و حرفه ای نبودن بازار است . برای اینکه بیهوده و بیخود با توضیحات مجرد خسته ات نکنم یک مثال ابتدائی میزنم که میتونه مفید باشه .

الف تصمیم گرفته فایل سیستم درایور قدرتمندی بنویسه که توجه به خصوصی به کاربردهای عام و متداول نداره ، و بیشتر روی کاربردهای Real Time متمرکز هست . افرادی که دارای چنین صورت مسئله هائی هستند توسعه گران صنعتی یا نظامی هستند ؛ هیچ سرویس دهندهء وب یا توسعه گر بازی ای به فایل سیستمی متفاوت و پیچیده نیاز نداره .

الف قاعدتا" به بیزینس مدل Closed Source معتقد نیست ، این جزو مفروضات مثال هست .
پس از انتشار این فایل سیستم منحصر به فرد تحت GNU و فروش کد و-یا خدماتش به چند کاربر ثانویه ، آیا "منطق" GNU ، کسب و کار الف رو تهدید میکنه ؟ طبیعتا" اینطور نیست .

مشتریان الف رو میشه به دو دسته عمومی طبقه بندی کرد . افرادی که کسب و کار جدی ای ندارند و افرادی که دارند . با توجه به مشخصات پروژهء آقا یا خانم الف ، مشتریان گروه اول او ، چه پروژه اش GNU باشد ، چه نباشد ، به او پولی نخواهند داد ، چون اگر سورسش در اختیار باشه ازش استفاده میکنن و اگر نباشه Pirate های عزیز زحمتش رو خواهند کشید .

برای الف فقط گروه دوم باقی میمانند که بخاطر جدیت و نوع کاربرد مورد نظرشان اهل ریسک نیستند و بخاطر کشور محل سکونت و قوانین موجود و فرهنگ عمومی ، به دزدی نرم افزار اشتغال ندارند . این مشتری های بالقوه قاعدتا" به الف پول خواهند داد و کد و خدماتش رو خواهند خرید ، حتی اگر بشه اون کد رو رایگان یا نسبتا" رایگان از محل دیگری تهیه کرد . وقتی تو یک آدم هستی و در منزلت کار میکنی و بزرگترین پروژه ای که انجام دادی یک حسابداری با مزه است ، شاید این نکات برات بی منطق باشه ، ولیکن اگر نگران توسعهء یک سیستم مانیتورینگ پروازهای نظامی فلان فرودگاه باشی ، یا در حال توسعه سیستمی برای پردازش صوت و شناسائی وضعیتهای اورژانس تماسهای گرفته شده با پلیس یا بیمارستانها باشی و ...امثالهم ، اون موقع دنیا شکل دیگری داره ، نرم افزار و از اون مهمتر ، دانش و توان توسعه گرانش ارزش و ماهیت تعریف شده ای داره ، و اون موقع "منطق" مسئله روشن میشه .

اگر تمام دنیای یک برنامه نویس در یک برنامه چند کاربره ساده تجاری خلاصه بشه ، تنها چیزی که از نرم افزار میفهمه تعداد کامپوننت دلفی یا دات نت هست ، که میشه از سایتهای کره ای و چینی داونلود کرد و هورا ، ما یک برنامه نویس داریم که میتونه منطق برنامه نویسی رو تشخیص بده و برنامه هم بنویسه ، این در واقع حقیقت داره و معقول هم هست ، اما این فقط بخشی از واقعیته ، کاربردهای نرم افزار در دنیای "واقعی" - که با دنیای کاربرد نرم افزار در ایران فاصله زیادی داره - جدی تر از اون هست که کسی به مخیله اش خطور کنه میتونه با قالتاق بازی و سر هم بندی کردن چهار تا پکیج ، چیزی بنویسه که براش پول هم بدن .

خلاصه ، تمام داستان نرم افزار ، در خریدن یک DLL حاوی یک Functionality خلاصه نمیشه . خریدن یک کد و استفاده از اون و گرفتن پول ، محدودترین و کوچکترین سناریوی نرم افزار هست .

یه جورایی داره از این مدل خوشم میاد. یکی از چیزهایی که خیلی برام جالب بود اینه که با وجود اسم ها و یا تعابیری چون Free ، Open و غیره ، همه چیز قانون داره و این طور نیست که به به Open source دیگه ، بریم حالش رو ببریم. نمی دونم درست فکر می کنم یا نه ، قاعدتا مساله ضایع شدن حق توسعه دهنده و یا ایده پرداز اولیه توی این سیستم کاملا متنفیست. مشکلی که خیلی ها سراغ این سیستم ها نمی رن تفاوت های پایه ای در مدل تجارتشونه. البته گاها خیلی هم خوبه و فکر کنم هر دو در جای خودشون قابلیت های ارزنده ای دارن. به نظر میرسه که vision ای که دو تجارت با این دو مدل متفاوت برای خودشون تعریف می کنند باید تفاوت های اصولی با هم داشته باشه.
باز هم این رو میگم ، فکر می کنم اگر بعضی از شرکت های بزرگ مدل Open source رو انتخاب نمی کنند ، ترس از ضایع شدن حق مالکیت اونها نیست. این می تونه دلایلی مثل مخفی نگه داشتن نحوه انجام یک پروسه خاص داشته باشه.

نقل قول:

---

وقتی تو یک آدم هستی و در منزلت کار میکنی و بزرگترین پروژه ای که انجام دادی یک حسابداری با مزه است ، شاید این نکات برات بی منطق باشه

---

:قهقهه: بابا خیلی باحالی ، تقریبا" زدی تو هدف :لبخند:

نقل قول:

---

برای الف فقط گروه دوم باقی میمانند که بخاطر جدیت و نوع کاربرد مورد نظرشان اهل ریسک نیستند و بخاطر کشور محل سکونت و قوانین موجود و فرهنگ عمومی ، به دزدی نرم افزار اشتغال ندارند . این مشتری های بالقوه قاعدتا" به الف پول خواهند داد و کد و خدماتش رو خواهند خرید ، حتی اگر بشه اون کد رو رایگان یا نسبتا" رایگان از محل دیگری تهیه کرد

---

به خدا من می خوام این مدل تجاری رو بفهمم ، یه موقع فکر نکنین که دارم سفسته ( ؟ ) می کنم . :لبخند:

در مورد چنین پروژه هایی فکر می کنم حق با شما باشه ولی من تصور می کنم که این مدل تجاری برای برنامه های معمولی و با ریسک پایین جواب گو نباشه . چون اون موقع مشتری گروه ب ریسک زیادی نمی کنه اگه از مالک اصلی خریداری نکنه . در این صورت فکر کنم گنو سیستم درآمد مالک اصلی رو به هم می زنه

1) این سناریو رو در نظر بگیرید :
یه نفر یه موتور بانک اطلاعاتی با امکانات جدید درست کرده و زیر لایسنس GPL منتشرش کرده و هر نشخه از اون رو 100 دلار می فروشه . من یه نسخه می خرم . من لحظه به لحظه آخرین تغییرات رو از او می گیرم ولی هر نسخه رو 20 دلار می فروشم . در واقع نسخه هایی که من می فروشم کاملا" با نسخه های ایشون یکی است . حالا یکی که می خواد این موتور را تهیه کنه از من می خره یا از نویسنده اصلی ؟
من فکر می کنم از من بخرند :) بنابراین من فکر می کنم اگر یه نرم افزار در عین این که از کپی رایت بهره می بره سورس باز هم باشه خیلی بهتر از این که زیر لایسنس GNU منتشر بشه

قیمت اهمیتی نداره . تو یا ناقض GPL هستی ، یا باید مشتریانت از هویت مالک اصلی کد مطلع باشن . قبل از اینکه با تصور خیلی زرنگ بودن و داشتن قابلیت پول در آوردن از هیچی ، خلاقیتهای بیشتری به خرج بدی ، یکبار بسادگی GPL رو مطالعه کن .

برادر :لبخند: من می دونم که باید اسم مالک اصلی رو حتما" ذکر کنم . با فرض بر این که همه این رو می دونند این سناریو رو گفتم

اگه کمی قبل از تصاعد خلاقیت ، به توضیحات قبلی فکر کنی ، روشن هست که اگر کسی قرار باشه برای خرید خدمات یک کتابخانهء GPL هزینه ای رو پرداخت کنه ، طبعا" اون هزینه رو وقتی پرداخت میکنه که خدمتی وجود داشته باشه . فکر میکنی چند ابله در دنیا زندگی میکنند که چون تو Copy/Paste‌ رو بلدی بهت پول بدن ؟ قاعدتا" تو برای کدی که خودت ننوشتی خدمتی برای ارائه نداری و همه اینو میفهمند . تلاش نکن که دائما" بین تفاوت بین 100 و 20 دلار فکر کنی ، چون همانطور که قبلا" توضیح دادم کسانی که بیزینس مدلی بر اساس GPL ایجاد میکنند به فروش نرم افزار فکر نمیکنند ، به ارائهء خدمت نرم افزاری فکر میکنند ، خود نرم افزار آزاد هست و اگر کسی نیاز به خدمت به خصوصی نداشته باشه ، کافیه سری به مخازن نگهداری کد مربوطه بزنه . GPL بحثی دربارهء هزینه و قیمت نیست ، مبحثی در مورد آزادی و خدمت است . تلاش کن اینو درک کنی .

دارم تلاش می کنم ! :لبخند:
خوب . یه چیزایی داره دستگیرم می شه . این جور که من فهمیدم ، نرم افزار به خودی خود منبعی برای کسب درآمد نیست بلکه خدماتی که در مورد اون نرم افزار داده می شه محل کسب در آمد است . درسته ؟

اگه جواب مثبته :
همون سناریوی قبلی رو در نظر بگیرید . برای یه موتور چه خدماتی می شه ارائه داد که بشه در مقابلش پول دریافت کرد ؟ من فکر می کنم در کل برای هر پروژه ای خدمات زیادی نمی شه ارائه کرد که ارزش پرداخت پول را داشته باشه .

آیا می شه این نوع مدل رو یه چیزی شبیه کارهای عام المنفعه در نظر گرفت . این جور که من متوجه شدم این مدل از بیشتر از نظر خلق ایده های جدید سودده است تا از نظر اقتصادی و برگشت سرمایه

نقل قول:

---

من فکر می کنم در کل برای هر پروژه ای خدمات زیادی نمی شه ارائه کرد که ارزش پرداخت پول را داشته باشه .

---

هر پروژه ای؟؟؟؟

نقل قول:

---

آیا می شه این نوع مدل رو یه چیزی شبیه کارهای عام المنفعه در نظر گرفت . این جور که من متوجه شدم این مدل از بیشتر از نظر خلق ایده های جدید سودده است تا از نظر اقتصادی و برگشت سرمایه

---

با توجه به صحبتهای استاد اینجوری برداشت نمیشه

نقل قول:

---

من فکر می کنم در کل برای هر پروژه ای خدمات زیادی نمی شه ارائه کرد که ارزش پرداخت پول را داشته باشه .

---

به مثال پیشینی که برادر اینپرایز فرمود نگاهی بنداز.

همون سناریوی قبلی رو در نظر بگیرید . برای یه موتور چه خدماتی می شه ارائه داد که بشه در مقابلش پول دریافت کرد ؟ من فکر می کنم در کل برای هر پروژه ای خدمات زیادی نمی شه ارائه کرد که ارزش پرداخت پول را داشته باشه .

تو جوابی که صفحهء قبل دادم با ذکر چند مثال سعی کردم توضیح بدم که کاربرد نرم افزار ، اصولا" اونقدرها مقدماتی و سطحی که به نظر خیلیها میرسه نیست ؛

در نگاه اول به نظر میاد جامعهء توسعه گری لینوکس Slackware داره مجانی کار میکنه ، اما وقتی ناسا تصمیم میگیره از این توزیع در سفینهء دیسکاوری استفاده کنه مبلغ قابل توجهی به اعضای این جامعه کمک مالی میکنه ؛ میدونستی بزرگترین حامی مالی openssh ارتش ایالات متحده هست ؟ و قس علیهذا ...

همانطور که گفتم ، ساده ترین سناریوی استفاده از یک نرم افزار ، خریدن اون ، بصورت یک بسته ، و استفاده از اون ، بصورت فشردن چند کلید یا کلیک ، یا استفاده از اون بصورت یک کتابخانه در برنامهء دیگری است ، اما تو دنیای واقعی معمولا" نیازهای نرم افزاری پیچیده تر و جدی تر از این حرفها هستند .

فرهنگ Open Source تلاش میکنه تضمین کنه نرم افزار برای همیشه "آزاد" خواهد بود . این آزادی مورد علاقه و مطلوب هست . طبیعتا" میشه برای یک موجودیت آزاد ، هزینه هم مطالبه کرد ، اما GPL به این مساله توجه خاصی نداره ، توجه اصلی به آزادی و خدمات هست ، برای فراهم کردن بستری که در اون ، نرم افزار و دانش نرم افزار ، مایملک کسی نباشه ، بلکه آزادانه در اختیار همه باشه تا از فن و دانش اون استفاده کنند ، ولیکن طبیعتا" در مسیر کاربرد نرم افزار همواره به خدمات جانبی و توسعه گری نیاز هست که این خدمت میتونه درامد زائی مطلوبی داشته باشه .

مثال 1 - Ubuntu لینوکس رایگان ارائه میکنه ، و هزینه ای مطالبه نمیکنه . آیا توسعه گران این شرکت از الطاف آسمانی و الهی ارتزاق میکنند ؟ در واقع اینطور نیست ! به محض اینکه فرد یا جامعه توسعه گری بتونه نشون بده داره کدی رو ارائه میکنه که میشه بهش تکیه کرد ، درخواستهای متعددی دریافت میکنه ، برای اختصاصی سازی ، توسعه خاص منظور و ...برای مشتریان شخصی اش ، و همینطور ارائهء خدمات جانبی در مورد نحوهء توسعه و رفع مشکلات و ... ، که گاهی همین خدمات هم رایگان هستند ، و یا گاهی نیستند ؛ و وقتی همین کمپانی به اندازه کافی موفق عمل میکنه ، سان حاضر میشه مبلغ قابل توجهی برای حمایت از تحقیق و توسعه در این کمپانی بهش کمک کنه و ...

مثال 2 - CryptoPhone نرم افزاری برای رمزنگاری مکالمات صوتی مناسب برای Pocket PC هاست که بصورت منبع آزاد منتشر شده ؛ کمپانی مربوطه مدعی است چون این نرم افزار کاربرد امنیتی داره ما تصمیم گرفتیم برای کسب اطمینان و اعتماد سورس کد کاملش رو منتشر کنیم ، اما استفاده عملی از این سورس همیشه با دشواریهای خاصی همراه هست و ضمانتی برای عملکرد صحیحش روی همه دستگاهها نیست ، و حالا این به مشتری بستگی داره که مایل باشه ریسک پذیرش این دردسرها رو بپذیره ، یا تصمیم بگیره از خدمات این کمپانی استفاده کنه . بهر حال سورس کد در دسترسه ، اما در عمل افراد کمی هستند که ممکنه کسب و کارشون جدی و حساس باشه ، و در عین حال موفق بشن در مدت کوتاهی ، بدون کمک کمپانی مالک ، از این سورس کد به نفع خودشون استفاده کنن ، که اگر GPL‌ رو رعایت نکنن خودشون رو تو یک دردسر قانونی انداختند و اگر رعایت بکنن ، به کمپانی مالک کمک کردن که از کد بالغ شده و تکمیل شده توسط اونها هم برای سایر مشتریان خصوصی اش استفاده کنه و ...

مثال 3 - کامبیز خجسته که یکی از مدیران همین فروم هم هست و همگی بهش ارادت داریم ، تعداد زیادی کامپوننت نوشته که همگی رو به رایگان همراه با سورس منتشر کرده . کامبیز قاعدتا" از این کامپوننتها در پروژه های شخصی اش استفاده کرده و میکنه و فایدهء انتشار سورس ازادش اینه که افراد زیادی در تکمیل و رفع خطای اونها به رایگان بهش کمک میکنند ، کافیه سری به سایتش بزنی و مراحل تکمیل کدهاش رو ببینی ، قاعدتا" او میتونه دو لیسانس برای کدهاش در نظر بگیره - همان کاری که Trolltech برای QT کرده - یعنی بگه اگر کسی کد رایگان مینویسه ، از کامپوننتهای من به رایگان استفاده کنه ، و اگر کد تجاری مینویسه ، با من تماس بگیری تا بهش مجوز بدم ، و اگر کسی این قاعده رو زیر پا گذاشت و کامبیز موفق شد بفهمه ...Copyright violation یکی از معدود جرائمی است که پلیس اغلب کشورهای غربی برای برخورد با اون نیاز به مجوز قضائی برای ورود به منازل یا ادارات و غیره نداره ...و چه کسی قراره به کامبیز بگه ؟ یک دوست قدیمی ، یک کارمند ناراضی ، یک رقیب تجاری و ...دیگه بعد از این بستگی داره به خودت و اینکه چقدر جرات ریسک داری و حاضری خودت رو تو دردسر بندازی ، میتونی کد رایگانش رو تست کنی ، سورس رو بخونی ، اگه خوشحال و راضی بودی ، باهاش تماس بگیری و 40 دلارش رو بدی و مجوز تجاریش رو بخری و با خیال راحت از کدت استفاده کنی ، ضمن اینکه بدون سورس کد نخریدی ، قانونی رو نقض نکردی و حق کسی رو تضییع نکردی ، و قبل از خریدن نرم افزارت مطمئن بودی حاوی چیزی هست که میخواهی .

مثال 4 - استفاده از محصولات سان مایکروسیستمز در سیستمهای نظامی مرسومه به دلیل توان تحمل بالا و قابلیت اعتماد منحصر به فردشون . در ایران هم همینطوره . اما تا وقتی سان از یک لیسانس محدود کننده استفاده میکنه ، از منافع زیادی چشم پوشی کرده ؛ مثلا" تیمهای توسعه گری فعالی که دوست دارند کدها رو آزمایش کنند و نقاط ضعف یا نقائصش رو گزارش کنند - که سرویس گرانقیمتی است اگر تجاری باشه - یا کاربران متفرقه ای که مایلند از نرم افزار استفاده کنن و بعد براش پول بدن یا به محل کارشون توصیه اش کنند و ...پس Opensolaris منتشر شد درست در حالیکه هنوز Solaris 10 در حال فروش هست . حالا دیگه لازم نیست سان لزوما" نگران سخت افزارهای متعدد و متنوعی که براشون درایور ننوشته باشه ، هزاران نفر در سراسر دنیا این فرصت رو دارن که مشکلات خودشون رو حل کنن ، و چون عضوی از یک جامعه هستند ، نتایج کارشون رو به رایگان منتشر کنن و ...درست همانطور که لینوکس کامل شد و میشه .

کلیدی ترین نکتهء درک کسب و کار منبع آزاد اینه که درک کنیم ، "مخفی نگاه داشتن سورس کد" لزوما قرار نیست تنها روش زندگی و کسب و کار باشه . حتی "اگر" هدف فقط و فقط کسب درآمد باشه ، میشه سورس رو منتشر کرد و باز هم پول درآورد .

جنبش باز متن ، از ابتدا برای ارائه بیزینس مدل متفاوت ارائه نشد . هدف برداشت محدودیتهائی بود که باعث میشدن انحصار طلبی و قبضه کردن دانش نرم افزار ، منجر به تک صدائی شدن جامعه نرم افزار بشه ، یا منافع اقتصادی ، در مقابل انتشار دانش قرار بگیره .

اما حتی با تبعیت از فرهنگ باز متن ، باز هم کسب درآمد تهدید نشد و نمیشه ؛ با این تفاوت که اولا" برای وارد شدن به این بازار باید ملزوماتی داشته باشی که با ملزومات اولیه بازار سنتی متفاوت هست ، و دوما" نیاز به طرز فکر متفاوت و نحوهء برخورد متفاوت است ، و همینطور به ساز و کار سیاسی و حقوقی و اجتماعی مناسب و مربوط به خودش نیاز داره ...

نباید به Open Source به عنوان یک روش پول درآوردن نگاه کنیم ، یا دائما" با ذهنی که به لطف فضای بسته و محدود تک بعدی شده فقط به سود رایگانی که سایر آدمها میبرند فکر کنیم . اگر لینوس توروالدز به دنیا همینطور نگاه میکرد ، امروز لینوکس ، و هر چیز دیگری مربوط به اون ، وجود نداشت ، و شاید اغراق آمیز به نظر بیاد ، ولی اینطور نیست ، اگر بگم از نگاه من ، لینوکس مهمترین قطعهء نرم افزاری فعلی ما آدمها هست . طبیعتا" لینوس توروالدز هم از گرسنگی فوت نکرده ، و داره تیم توسعه کرنل "رایگان" لینوکس رو رهبری میکنه ، که حامیان مالی متعددی داره ، از جمله غولهای سندیکای صنعت مخابرات ایالات متحده ...

مایل نیستم این جملات شبیه به آگهی های تبلیغاتی به نظر بیان ، بنابراین لازمه به نکات منفی موجود هم اشاره کنم . بخش بزرگی از دنیا ، به حقوق معنوی اهمیتی نمیدن ، و این به معنی نقض حقوق مادی و معنوی توسعه گران منبع آزاد هم هست . خیلی از توسعه گران تجاری هم به وفور از کدهای آزادی سوء استفاده میکنند ...

اما اینها باعث نمیشه Open Source متوقف بشه . برای همین هست که میشنوید میگن "فرهنگ Open Source " ، که شرایط و ملزومات و مقدمات و مفروضات و اهداف خاص خودش رو داره .

با اینکه مخلوط کردن بحث فنی با مسائل شخصی عموما" مفید نیست اما :
مدتی قبل برای اتمام تزم و ساختن نرم افزاری که بتونه از کارتم به درستی استفاده کنه ، و ایضا" کسب درآمد از این نرم افزار ، با شرکت تحقیقاتی ای قرار داد بستم . برای راه اندازی بخشی از سیستم به وجود کدی نیازمند بودیم که تحت GPL منتشر شده بود و به اندازه کافی پیچیده بود . شرکت طرف قرارداد من با مولف کد تماس گرفت و ضمن قانع کردن اون برای خرید یک لیسانس اختصاصی و غیر آزاد - که کد نهائی رو از بند GPL خلاص کنه - 60 ساعت مشاوره از مولف اون کد برای همکاری با من و تکمیل پروژه خرید . پس مولف کد آزاد مورد نظر در حال کمک به جامعهء نرم افزار با کد GPL اش هست ، ولی میتونه لیسانسهای اختصاصی ای رو برای مشتریان خاصش در نظر بگیره ، و از توان و دانشش برای توسعه نرم افزارهای ثالث استفاده کنه . اگه همه چیز طبق برنامه پیش بره بیست روز دیگه اجرای آخرین قسمت نرم افزار و تستش تموم میشه ، و فرد مذکور پولش رو کاملا" دریافت میکنه ، و من درسم تموم میشه و برای نرم افزاری که در این مدت نوشته ام پول معقولی میگیرم ، و یک موسسه تحقیقاتی هم صاحب تکنولوژی میشه که به این شکل لااقل تا حالا تولید نشده . کسی متضرر نیست . همه خوشحالند . آزادی نرم افزار ، اگر با قاعده و فرهنگ توسعه پیدا کنه ، با طبیعت سازگار تر از تحمل کارتلهای نرم افزار غول پیکری است که صرفا" به کسب درآمد از طریق انحصاری نگه داشتن بازار فکر میکنند .

سلام

چطور دو قطعه کد با هم مقایسه میشن؟
یعنی از کجا میفهمند که کد استفاده شده در برنامه a همان قطعه کد b هست یا نه؟
خصوصا" زمانی که یکی اوپن سورس نباشد؟

با تشکر
رامین

واقعا" ممنونم از وقتی که می ذارین :قلب::بوس:
یک بار خوندم ! ولی فکر می کنم ساعت یک نصفه شب موقع مناسبی برای فهمیدن پست به این قشنگی نباشه . فردا صبح با سلول های خاکستری آماده :لبخند:
:تشویق: اینپی ! اینپی ! اینپی ! :تشویق:

نقل قول:

---

چطور دو قطعه کد با هم مقایسه میشن؟
یعنی از کجا میفهمند که کد استفاده شده در برنامه a همان قطعه کد b هست یا نه؟
خصوصا" زمانی که یکی اوپن سورس نباشد؟

---

برادر اینپرایز پیشتر لینک مثالی عملی در این مورد رو آورده اند :)
http://www.barnamenevis.org/sh...ad.php?t=44484

من یه سوال بپرسم.
آیا کسانی که سورس یک پروژه متن باز رو مطالعه می کنن و مشکلاتی رو مشاهده میکنن باید(نه بالاجبار) اونو به توسعه گر اصلی گزارش کنن تا رفع بشه؟
یه جور دیگه بگم
آیا توسعه دهنده نهائی یک پروژه متن باز فقط یک نفر/شرکت/... هست؟

بستگی به مسئول اون پروژه داره.
مثلا من الان به تمام سورس سرندیپیتی دسترسی دارم و هر جاییش رو دلم بخواد می تونم تغییر بدم. اما عموما فقط جاهایی رو تغییر می دم که خودم توسعه اش دادم و در عیر این صورت اگر باگی پیدا کنم، به مسئول اصلی گزارش می دم تا خودش اون تغییرات رو اعمال کنه.

موفق باشی.

یعنی در نهایت مسئول توسعه و انتشار نسخه های بعدی یک نفر هست . درسته؟

مطلقا اینطوری نیست... یک نفر یا یک تیم... چنین تصمیم هایی معمولا در میلینگ لیست ها تعیین میشه.

نقل قول:

---

نوشته شده توسط oxygenws

مطلقا اینطوری نیست... یک نفر یا یک تیم... چنین تصمیم هایی معمولا در میلینگ لیست ها تعیین میشه.

---

منظور من از یک نفر یک نفر/شرکت/... هست و نه مطلقا یک نفر میشه گفت یک تیم با یک مدیریت متمرکز

خوب ... بعد از این که این 7 صفحه را با دقت خوندم ..حیفم اومد دست خالی برم
من فعلا کاری به قسمت فلسفی قضیه ندارم و فکر می کنم کسی که تازه با مفهوم اوپن سورس آشنا می شه یکی از اساسی ترین سوال هایی که به ذهنش می رسه این هست که ... تجارت با اوپن سورس چه رابطه ای داره؟ بگذارید برگردم به همون مطالب اول که اکسیژن سوال کرد ( و بعدا جواب داد ) اکسیژن این سوال های اساسی را پرسید :
- هزینه های یک پروژه چی است؟
- سود های یک پروژه از کجاست؟
خوب به نظر من بیشترین هزینه های یک پروژه نرم افزاری در پشتیبانی نرم افزار است نه در قسمت تحلیل نه طراحی و نه حتی کم هزینه ترین قسمت که کد نویسی هست ... اگر باز هم دقت کنیم شرکت های نرم افزاری حتی در همین ایران خودمون بیشترین سودی که به دست می آورند در قسمت پشتیبانی است . یعنی پشتیبانی یک نرم افزار در گذر زمان برای یک شرکت نرم افزاری سود دارد نه فروش خاص نرم افزار ....
خوب چند تا مفهوم دیگم هست که سر فرصت سعی می کنم توضیح دهم مثل کپی لفت و ...
از خودم هم که بعد از چندین وقت دوباره به این فروم سر زدم تشکر می کنم البته دورادور احوال پرس بودیم .... تا بعد

با سلام
واقعا جای تشکر داره از دوستانی که اینطور وقت میزارن و با حوصله به سوالات جواب میدن.
قبلا در مورد Open Source چیزایی خونده بودم ولی مینتونم بگم مطالبی که اینجا بیان شد کاملا منو قانع کرد . . .
ولی هنوز چند تا سوال دارم که خوشحال میشم جواب بدین:

1)
توی نرم افزار آزاد و باز متن مسئله Warranty چی میشه؟
وقتی من از یک نسخه کپی از یک نرم افزار آزاد استفاده می‌کنم . . . اگه مثلا بزنه و نرم افزار تمام اطلاعات منو به باد فنا بده هیچ کس جوابگو نیست درسته؟
در صورتی که یک نسخه با پشتیبانی از همون نرم افزار بخرم و باهاش کار کنم چی؟
در این مورد تفاوتی بین نرم افزار‌های فقط آزاد با نرم افزارهای آزاد و بازمتن هست؟

2)

نقل قول:

---

مدتی قبل برای اتمام تزم و ساختن نرم افزاری که بتونه از کارتم به درستی استفاده کنه ، و ایضا" کسب درآمد از این نرم افزار ، با شرکت تحقیقاتی ای قرار داد بستم . برای راه اندازی بخشی از سیستم به وجود کدی نیازمند بودیم که تحت GPL منتشر شده بود و به اندازه کافی پیچیده بود . شرکت طرف قرارداد من با مولف کد تماس گرفت و ضمن قانع کردن اون برای خرید یک لیسانس اختصاصی و غیر آزاد - که کد نهائی رو از بند GPL خلاص کنه - 60 ساعت مشاوره از مولف اون کد برای همکاری با من و تکمیل پروژه خرید . پس مولف کد آزاد مورد نظر در حال کمک به جامعهء نرم افزار با کد GPL اش هست ، ولی میتونه لیسانسهای اختصاصی ای رو برای مشتریان خاصش در نظر بگیره ، و از توان و دانشش برای توسعه نرم افزارهای ثالث استفاده کنه .

---

این فقط در صورتی ممکنه که تمام اون کد متعلق به اون شخص باشه و در اون کد از کدهای دیگه با لیسانس GPL استفاده نشده باشه! وگرنه خود اون شخص از قوانین GPL تختی کرده!. . . این حرف من درسته؟

3)
یه مورد دیگه هم بود که میخواستم بپرسم ولی الان چون ساعت 2 نصفه شبه(!) یادم نمیاد چی بود! اونم باشه برای بعد . . .

با تشکر از تمام دوستان. . .مخصوصا Inprise و Oxygenws

re 1: یک برنامه GPL بدون ارائهء هیچ Warranty ای منتشر میشه . این یک مشارکت رایگان هست و کاربر شخصا" مسئول انتخابش هست .

re 2 : قطعا .

در ادامه صحبت های برادر اینپرایز...
1- در صورتی که نرم افزار با خدماتی خریداری بشه، بسته به خدماتی که اون شرکت می ده، می تونه شامل ضمانت باشه یا نباشه. (هیچ قانون و محدودیت مدونی براش نیست.)
شرمنده، منظورت از "نرم افزار‌های فقط آزاد با نرم افزارهای آزاد و بازمتن" رو نفهمیدم.

موفق باشید.

نمیدونم کسی این کتا ب رو معرفی کرده یا نه ولی فکر کنم خیلی از پرسشهاا رو پاسخ بده
نام کتاب:تجارت و اقتصاد نرم افزارهای متن باز
تعدادی کتاب دیگر در زمینه متن بازراستی کتاب ها به زبان فارسی

نقل قول:

---

"نرم افزار‌های فقط آزاد با نرم افزارهای آزاد و بازمتن"

---

شاید این طرز بیان من مشکل داشته باشه . . . !!!
منظورم از نرم افزارهای فقط آزاد اون دسته از نرم افزارهایی بود که بازمتن نیستن ولی مجانی اند.

نقل قول:

---

منظورم از نرم افزارهای فقط آزاد اون دسته از نرم افزارهایی بود که بازمتن نیستن ولی مجانی اند.

---

بله، پس در اون مورد خاصی که شما گفتید، یعنی قضیه "پشتیبانی" معمولا تفاوتی وجود نداره و معمولا در هر دو مورد، به نصب یک انجمن برای دریافت نظرات و پشتیبانی "جمعی" بسنده می کنند.

از جوابهاتون ممنونم . . .

و اما اون سوال سومی که یادم رفته بود . . .

اگه شما یه برنامه بنویسین و در قسمتی از اون از کد GPL شخص دیگه‌ای استفاده کنید و در قسمتی دیگه از یک کد مثلا MIT اونوقت مسئله چی میشه؟ اصلا این کار ممکنه؟
اگه بله! برنامه شما تحت چه لیسانسی باید انتشار پیدا کنه . . .؟

با تشکر . . .

در ضمن!
Arman_gh ممنون . . .
لینکی که فرستادی خیلی بدرد من خورد! البته یه چند تا کتاب دیگه (!)
بازم ممنون . . .

نقل قول:

---

نوشته شده توسط Inprise

تو جوابی که صفحهء قبل دادم با ذکر چند مثال سعی کردم توضیح بدم که کاربرد نرم افزار ، اصولا" اونقدرها مقدماتی و سطحی که به نظر خیلیها میرسه نیست ؛

---

با سلام مجدد :لبخند:
اگه کاربرد نرم افزار ما مقدماتی و سطحی باشه باید چه کار کرد ؟ به نظز شما CloseSource بودنش بهتر نیست ؟

سوال قبلی که بی جواب موند
حالا یه سوال دیگه : اگه قضیه پشتیبانی باشه، من فکر می کنم هر کسی توی محدوده ی جغرافیایی خودش قدرت بیشتری داشته باشه. در این صورت قدرت نفوذ توسعه گر اصلی هم تقریبا" محدود است و این به ضرر ایشون می شه. درسته؟

نقل قول:

---

اگه کاربرد نرم افزار ما مقدماتی و سطحی باشه باید چه کار کرد ؟ به نظز شما CloseSource بودنش بهتر نیست ؟

---

به نظر من زیاد فرقی نمی کنه.

نقل قول:

---

اگه قضیه پشتیبانی باشه، من فکر می کنم هر کسی توی محدوده ی جغرافیایی خودش قدرت بیشتری داشته باشه. در این صورت قدرت نفوذ توسعه گر اصلی هم تقریبا" محدود است و این به ضرر ایشون می شه. درسته؟

---

در یکی دو جمله پاسخت رو میدم... امیدوارم تا پایان پاسخم رو بفهمی...
بازمتن زادهء اینترنت بوده و بدون اینترنت تقریبا محصولات بازمتن هیچ مفهومی ندارند. (مفهوم دارند، اما توجیه ندارند)

ممنون. برای سوال دوم تقریبا" جوابم رو گرفتم
ولی برای سوال اول : اگه نرم افزار طوری باشه که پشتیبانی خاصی نخواد، رقابت بر سر قیمت می شه و این به ضرر توسعه گر اصلی است.

نقل قول:

---

اگه نرم افزار طوری باشه که پشتیبانی خاصی نخواد، رقابت بر سر قیمت می شه و این به ضرر توسعه گر اصلی است.

---

می تونی یه مثال برای "نرم افزار مقدماتی و سطحی" بزنی؟؟ شاید منظورت رو درست نفهمیده باشم :(

مثلا یه برنامه رایت سی دی !

نقل قول:

---

مثلا یه برنامه رایت سی دی !

---

در مورد همین مثالی که گفتی، به نظر من...
اگر فکر می کنی می تونی با شرکت هایی مثل Nero مقابله کنی، خوب کدت رو منتشر نکن.
در غیر این صورت، فکر می کنم، بازمتن نوشتن برنامه ات، کار درستی باشه!!

پس می شه نتیجه گرفت که خیلی جاها نمی شه (= بهتره که نشه) برنامه رو زیر لایسنس GPL منتشر کرد ؟

نقل قول:

---

پس می شه نتیجه گرفت که خیلی جاها نمی شه (= بهتره که نشه) برنامه رو زیر لایسنس GPL منتشر کرد ؟

---

بله.........

نقل قول:

---

پس می شه نتیجه گرفت که خیلی جاها نمی شه (= بهتره که نشه) برنامه رو زیر لایسنس GPL منتشر کرد ؟

---

البته GPL تنها لایسنس آزاد یا متن باز نیست.
http://www.opensource.org/licenses/

نقل قول:

---

بله.........

---

این بله به معنای اینه که هر کی این کار رو بکنه رفته قاطی آدم بدها (ناقضین آزادی) یا نه واقعا این هم می تونه یک روش توجیه پذیر در موارد خاص باشه؟

نقل قول:

---

این بله به معنای اینه که هر کی این کار رو بکنه رفته قاطی آدم بدها

---

دلیلی بر بد بودن یا نبودن نیست.
بد بودن شرکت هایی مثل مایکروسافت یا اسکو، دلایل دیگه ای داره که یکی از اونها انحصار طلبی ایشون بوده و هست.

نقل قول:

---

واقعا این هم می تونه یک روش توجیه پذیر در موارد خاص باشه؟

---

به نظر من می تونه روش مناسبی باشه. اما واقعا در جای مناسبش.

ببخشید بحث رو کمی به شوخی کشیدم ولی منظور من از آدم بدها یک مورد خاص نبود ، منظور من ناقضین آزادی ای بود که در چند صفحه قبل در موردش صحبت کرده بودیم. بهتر بگم ، اگر در جایی این مدل Business انتخاب شد ، الزاما به معنای صلب آزادی دیگران نیست.

به هر حال ممنون از جوابتون

این نتیجه ی اخلاقی درسته ؟ : درصد بالایی از نرم افزار ها همین وضع رو دارند و مجبورند که زیر GPL ( یا مشابه آن ) نباشند. مدل تجاری نرم افزار آزاد منحصر به تعداد محدودی نرم افزار می شه

نقل قول:

---

مدل تجاری نرم افزار آزاد منحصر به تعداد محدودی نرم افزار می شه

---

برادر به طور کلی تفاوت چندانی بین opensource و نرم افزار آزاد نیست.هر دو به یک مساله کلی اشاره می کنند.ضمن این که ممکنه برخی برنامه ها با این مدل جور در نیایند،ولی شرکتهای بزرگی مثل Novell یا TrollTech دارن از مدلی مشابه این استفاده می کنند و از نظر تجاری هم سود می برند.
بهترین مثال شاید Trolltech باشه.در این مورد ر.ک: کایلیکس و مرگ تدریجی

مدل تجاری اش رو هم می تونی اینجا ببینی:
http://www.trolltech.com/company/model
این شرکت محصولش رو هم به صورت متن باز و هم تجاری ارایه می ده.با این تفاوت که در صورت استفاده از نسخه متن باز برنامه ی شما هم متن باز خواهد بود و از قوانین آن پیروی خواهد کرد ولی در صورت استفاده از نسخه ی تجاری(با قیمتی نزدیک به 3000 دلار!!) می توانید برنامه ی
خود را با هر لایسنس تجاری منتشر کنید.

Dual Licensing is based on the principle of Quid Pro Quo - something for something.

This is how it works: In return for the advantages you realize from using a Trolltech product to create your application, we require that you do one of the following:

* Either: Contribute to the continued development of the product by purchasing commercial licenses from Trolltech. This option secures you the right to distribute your application under the license terms of your choice.

* Or: Contribute to the Open Source community by placing your application under an Open Source license (e.g. the GPL). This option secures all users the rights to obtain the application's full source code, modify it, and redistribute it.

http://www.trolltech.com/company/LicensingCycle

این شرکت 4400خریدار از 60 کشور جهان داشته و در سال 2005 نزدیک به 6/7 میلیون دلار درآمد داشته.

نقل قول:

---

این نتیجه ی اخلاقی درسته ؟ : درصد بالایی از نرم افزار ها همین وضع رو دارند و مجبورند که زیر GPL ( یا مشابه آن ) نباشند. مدل تجاری نرم افزار آزاد منحصر به تعداد محدودی نرم افزار می شه

---

نه!
به هیچ وجه اینطور نیست که شما میگید!

منظورتون از مدل تجاری نرم افزار آزاد چه مدلیه؟؟

نتیجه اخلاقی بحث میتونه این باشه هرکس آزاد هست که محصولش رو هر جور که می خواد در اختیار مشتری ها! خودش قرار بده.

پ.ن:جنبه دیگه:قیمت نرم افزار آزاد شما فقط خود نرم افزاری که در اختیار مشتری میذارید نیست بلکه قیمت اصلی که مشتری می پردازه در ازای پشتیبانی(شامل در اختیار داشتن آخرین پچ های امنیتی به سرعت و مجانی!, راهنما ...) همه جانبه شما به عنوان توسعه دهنده رسمی نرم افزار هست!
و البته در اختیار عموم قرار گرفتن(به صورت تصاعدی) نرم افزار یک تبلیغ بزرگ برای شما میتونه باشه و مطمئناً کاربرانی که بخوان از محصول شما استفاده کنند مطمئناً حداقل به دلیل پشتیبانی شما به سراغ شما میان.

@ حسین زاده : این شرکت/شرکت هایی که شما مثال می زنید بزرگ هستند و شاید بتونند به خاطر قدرتی که دارند با این مدل تجاری کار کنند. ولی منظور من فرضا" یه تیم 5-6 نفره است که (حداقل در ابتدا) قدرت رقابت با چنین شرکت هایی رو نداره. این تیم کوچک چطوری می تونه با چنین مدلی، درآمد داشته باشه ؟

@آرمین : من که گفتم فرض کنید نرم افزار مورد بحث پشتیبانی خاصی لازم نداشته باشه. اون موقع تکلیف چیه ؟

نقل قول:

---

حسین زاده : این شرکت/شرکت هایی که شما مثال می زنید بزرگ هستند و شاید بتونند به خاطر قدرتی که دارند با این مدل تجاری کار کنند. ولی منظور من فرضا" یه تیم 5-6 نفره است که (حداقل در ابتدا) قدرت رقابت با چنین شرکت هایی رو نداره. این تیم کوچک چطوری می تونه با چنین مدلی، درآمد داشته باشه ؟

---

سوالت رو برای یکی از مسئولین سایت opensource فرستادم.به محض دریافت جواب،خبر میدم.

iman hosseinzadeh writes:
> How can we earn money form an opensource software if:
> 1:We are a little group without great financial
> potential.
> 2:Our software doesn't need special support.

It may be that you can't, in which case you shouldn't try.

Or it may be that your customers don't actually care that they can
download the code, because what they're actually buying from you is a
relationship with you. There are many possible business models for
open source
.

البته این برادر خیلی کلی جواب داده.اگر سوال دیگری هست در خدمتم.

خوب چه دلیلی داره که مشتری بیاد به خاطر ارتباط با من ( به چه دردش می خوره؟ ) به من پول بده ؟

منظور از ارتباط همان خدمات و پشتیبانی پس از فروش است.

وا ! :متعجب: برگشتیم سر خونه ی اول! من که گفتم برنامه خدمات و پشتیبانی خاصی نداره :گریه: