توقف کار و استراحت :
حتي زماني که کاملا طبق اصول صحيح نشسته ايد، نشستن طولاني در يک جا، با ممانعت از جريان خون مي تواند براي بدنتان عوارضي ايجاد کند. بنابراين سعي کنيد هر ۲۰ تا ۳۰ دقيقه، يکي دو دقيقه کار خود را متوقف کرده و حرکات کششي انجام دهيد و بعد از هر ساعت ۵ تا ۱۰ دقيقه استراحت کرده يا کار خود را تغيير دهيد.
البته نمي گوييم کار را تعطيل کنيد، بلکه منظورمان از استراحت اين است که با تغيير وضعيت بدني خود به عضلات و مفاصل استراحت بدهيد. کافي است هر عضله در خلاف جهتي که قرار داشته، قرار گيرد. براي اين کار حتي مي توانيد بلند شويد و در اتاق خود چند قدم راه برويد.
هنگام نهار هم بهتر است از جاي خود برخيزيد و يک دوري در اطراف بزنيد.
يادتان باشد علاوه بر عضلات و مفاصل، چشم هاي شما نيز نياز به استراحت دارند. بنابراين گه گاه به جاي نگاه کردن به صفحه نمايش به نقطه اي دور دست خيره شويد يا با کف دست تان ۱۰ تا ۱۵ ثانيه چشم هايتان را بپوشانيد.
برای خود برنامه ريزي كاري داشته باشید ، به اين صورت كه بيش از ۳۰ تا ۴۵ دقيقه به حالت ثابت نشسته يا ايستاده نمانيد و در بين كار حتماً وضعيت بدني خود را تغيير دهيد. حتي هر نيم ساعت سر جاي خود بايستيد و يا چند قدم راه برويد.
۱ـ به تناوب از پشت میز كامپیوتر برخاسته، و با نرمشهای خیلی ساده، گردن ، بازو ، مچ دست و پاها را حركت دهید. برای این منظور نرم افزار Stretch Break می تواند به شما کمک زیادی کند.این نرم افزار در مدت زمانهایی که از طرف خود شما مشخص می گردد بر روی صفحه مانیتور شما ظاهر شده و انواع نرمشها را به شما نشان می دهد و شما می توانید به همراه آن چند دقیقه نرمش نمائید.
۲ـ صفحه مانیتور (صفحه نمایش) را طوری تنظیم كنید تا ستون فقرات شما به صورت مستقیم قرار گرفته و چشمان شما با قسمت بالایی صفحه نمایش در یك خط مستقیم قرار گیرند. این وضعیت برای چشمان شما راحتی بیشتری به همراه خواهد داشت.
۳- فاصله صفحه مانیتور تا چشمان شما باید بین ۵۰ تا ۶۰ سانتی متر باشد.
۴- هر ۳۰ دقیقه به اشیائی که در فاصله ۶ متری قرار دارند ، چند دقیقه چشم بدوزید.
۵ – ارتفاع میز کامپیوتر باید بین ۶۶ تا ۷۱ سانتی متر باشد.
۶- ترجیحاً از یک زیر پایی استفاده نمایید و پاها را روی آن قرار دهید.این وسیله به راحت بودن وضعیت پاهای شما کمک می کند.
۷- میز کار را طوری قرار دهید که روشنایی لامپ های سقف در طرفین قرار گیرد و از قرار دادن میز در محلی که نور لامپ مستقیماً در برابر شما باشد خودداری شود.در استفاده از روشنایی طبیعی نیز نباید صفحه مانیتور در برابر پنجره قرار گیرد.
۸- سطح صفحه کلید، تقریباً هم ارتفاع با دسته صندلی و آرنج باشد و مچ ها به طور عادی روی صفحه کلید ها قرار گیرد، به طوری که هنگام کار، ساعدها تقریباً موازی با افق قرار گرفته و زاویه بین مچ دست و ساعد، ۵ تا ۱۰ درجه باشد. موقعیت mouse در همان ارتفاع و فاصله نسبت به صفحه کلید است.
۹- روشنایی محل کار باید مخلوطی از نورسفید و زرد بوده (ترجیحاً از لامپ مهتابی استفاده شود) و شدت آن درحدود ۳۰۰ لوکس باشد.
۱۰- برای به حداقل رساندن فشار بر روی گردن و کمر هنگام تایپ یک نوشته یا نامه ، استفاده از نگهدارنده های کاغذ برای قرار دادن نامه روی آن لازم است.
۱۱- برای اتاق کار، دمای ۲۳-۱۹ درجه سانتی گراد و رطوبت حدود ۵۰ درصد مناسب است.
۱۲- بهتر است با باز کردن درب و پنجره ها و یا تعبیه دستگاه تهویه ، هوای اتاق به طور مرتب تعویض شود.
۱۳- برای خود از زیرپایی مناسب و راحت برای پاها استفاده کنید.
حرکات ورزشی که داخل اتاق کار یا میز کامپیوتر:
۱) در حالت كاملاً صاف بنشينيد. دست ها در كنار بدن قرار بگيرند. به آرامي هر دو شانه را بالا ببريد. ۵ ثانيه مكث كنيد و سپس شانه ها را رها كنيد. اين حركت را ۵ مرتبه تكرار كنيد.
۲) در حالت كاملاً صاف بنشينيد. دست ها در كنار بدن قرار بگيرند. به آرامي هر دو شانه را ۵ مرتبه به جلو بچرخانيد و سپس ۵ مرتبه به عقب بچرخانيد.
۳) در حالت كاملاً صاف بنشينيد:
الف- هر دو دست را به صورت كشيده در جلوي خود بگيريد و انگشتان و مچ را باز و بسته كنيد.(۵ مرتبه)
ب- هر دو دست را به صورت كشيده در طرفين خود بگيريد و انگشتان و مچ را باز و بسته كنيد.(۵ مرتبه)
ج- هر دو دست را به صورت كشيده در بالاي سر خود بگيريد و انگشتان و مچ را باز و بسته كنيد.(۵ مرتبه)
۴) در حالت كاملاً صاف بنشينيد:
الف- كف هر دو دست را به هم بچسبانيد و تا جايي كه ممكن است آرنج ها را بالا بياوريد.
ب- پشت هر دو دست را به هم بچسبانيد و تا جايي كه ممكن است آرنج ها را پايين بياوريد.
۵) در حالت كاملاً صاف بنشينيد. دست ها در كنار بدن قرار بگيرند. سر را به يك سمت خم كنيد، طوري كه گوش به شانه همان سمت نزديك شود. ۵ ثانيه مكث كنيد و سپس به حالت اول برگرديد (۵ مرتبه). حركت را براي سمت ديگر تكرار كنيد.
۶) سر را از حالت كاملاً صاف در راستاي بدن به آرامي به پايين خم كنيد، طوري كه چانه به قفسه سينه نزديك شود. ۵ ثانيه مكث كنيد و به حالت اول برگرديد.
۷) سر را از حالت كاملاً صاف در راستاي بدن به آرامي به عقب خم كنيد، طوري كه احساس كشيدگي در جلوي گردن كنيد. ۵ ثانيه مكث كنيد و به حالت اول برگرديد.
http://www.pezeshk.us/cms/wp-include.../icon_cool.gif در حالت كاملاً صاف بنشينيد. عضلات شكم را منقبض كنيد (شكم را داخل بكشيد). ۵ ثانيه مكث كنيد. اين حركت را ۵ مرتبه تكرار كنيد.
۹) در حالت كاملاً صاف بنشينيد. پاي راست را از روي زمين بلند كنيد و مستقيم در راستاي ران نگه داريد. ۵ ثانيه مكث كنيد (۵ مرتبه). حركت را با پاي چپ تكرار كنيد.
۱۰) بايستيد و دست ها را در گودي كمر بگذاريد. به آرامي و فقط ۱۰ درجه به عقب خم شويد و قفسه سينه را باز كنيد. ۵ ثانيه مكث كنيد و به حالت اول برگرديد. (۵ مرتبه)
سپس ۳ تا ۵ نفس عميق بكشيد و به كار خود ادامه دهيد.
در صورتی که مراحل بالا را رعایت نکردید و دچار درد شدید بهترین راه استراحت، ماساژ ملايم نواحي درگير، ريلكس كردن عضلات و آرامش است.
ویژگیهای یك محیط كاری مناسب برای كاربران كامپیوتر به قرار زیر است :
۱ـ وجود سیستم تهویه مطبوع
۲ـ نور كافی و مناسب
۳ـ استفاده از میز مخصوص كه دارای عرض و ارتفاع استاندارد باشد.
۴ـ استفاده از صندلي مخصوص كامپيوتر با ارتفاع قابل تنظيم براي جلوگيري از ناراحتي ستون فقرات كاربر .
۵ـ استفاده از زیرپایی برای قرار گیری مناسب و راحت پاها.
۶-كف پوش چوبي يا پلاستيكي براي جلوگيري از ايجاد الكتريسيته ساكن .
در صورتی که موارد گفته شده در بالا را رعایت کنید فواید بسیاری شامل موارد زیر نصیب شما خواهد شد :
- پیشگیری از اختلالات اسکلتی – عضلانی در بین شاغلین (مانند کمر درد ، سندروم تونل کارپال یا درد شدید در مچ دست ، درد ناحیه گردن ، درد ناحیه زانو یا آرنج و…)
- کمک به پیشگیری از حوادث شغلی
- افزایش میزان رضایت مندی کارکنان
- افزایش رفاه و آسایش کارکنان
- کمک به افزایش بهره وری در کار
- کمک به افزایش تولید
البته با وجود رعایت نكات فوق، باز هم امكان بروز بیماریهای خاص برای اپراتور وجود دارد كم تحركی هنگام كار با كامپیوتر ، چشم دوختن در مدت طولانی به صفحه مانیتور و حركات یكنواخت و تكراری مچ دست ، ممكن است سبب بروز انواع عوارض شوند.
این نکات را در مورد كار با كامپيوتر حتما رعایت کنید:
۱-در صورتي كه درخشندگي صفحه مانيتور شما زياد است آن را تنظيم كنيد و در صورت لزوم از عينك ضد اشعه استفاده نماييد .
۲- در طول كار با كامپيوتر با تمركز بر روي هر چيز ديگري به جز صفحه رايانه چشم ها را در حالت استراحت و آرامش قرار دهيد .
۳- پلك بزنيد ، بسيار از كاربران كامپيوتر حتي به اندازه كافي پلك نمي زنند ، اين امر منجر به خشك شدن چشم و مشكلات ديگري مي شود .
۴- در صورتي كه زياد تايپ مي كنيد از نگهدارنده كاغذ استفاده كنيد.
۵- مچ شما نبايد در حالت خم قرار گيرد و در زمان استفاده از كيبرد ، موس و ساير وسايل ورودي مچ بايد در امتداد ساعد باشد تا دچار عوارض مزمن در مچ دست نشويد.
۶- بازو ها و آرنج ها زماني آرامش دارند كه نزديك بدن باشند .
۷- در فاصله زماني ۴۵ دقيقه تايك ساعت از جاي خود بلند شويد چند قدم راه برويد و نرمش كنيد به اين كار كه كلاً ۳ تا ۵ دقيقه در هر نوبت طول مي كشد به چشم وقت تلف كردن نگاه نكنيد
در صورتی که نمی توانید نکات بالا را رعایت کنید حداقل موارد زیر را حتما رعایت کنید :
۱- تا مي توانيد هنگام کار از جايتان بلند شويد و حرکت داشته باشيد.
۲- تا جايي که ممکن است وسايل روي ميز را در دسترس خود قرار دهيد تا براي استفاده از آنها لازم نباشد مرتب روي ميز خم شويد.
۳- هنگام کار عضلات خود را شل و ريلکس(relax) کنيد تا متحمل فشار انقباض عضلاني اضافي روي بدن خود نشويد.