راهنمای نصب و راه‌اندازی wxWidgets برای Visual Studio 2008

به نام پروردگار


راهنمای نصب و راه‌اندازی wxWidgets برای Visual Studio 2008


هدف:

در این نوشتار نحوه نصب کتابخانه wxWidgets نگارش 2.8.8 بر روی سیستم عامل ویندوز XP SP2 و برای محیط Visual Studio 2008 تشریح می‌گردد.

مقدمه:

wxWidgets یک کتابخانه برنامه‌نویسی (به زبان C++‎) می‌باشد که بیشترین کاربرد آن برای تولید نرم‌افزارهای پنجره‌ای (مانند Notepad ویندوز) است. مهمترین مزیت این کتابخانه این است که برنامه‌هایی که تمام کدشان با این کتابخانه نوشته شود، با تغییرات بسیار اندک و جزیی روی سیستم عامل‌های مختلف (مثل ویندوز، لینوکس، Mac OS و ...) کامپایل خواهند شد.
مسلما ویژگی‌های مشترک بین سیستم عامل‌ها مد نظر توسعه دهندگان این کتابخانه بوده (مثل پنجره، دکمه، منو و دیگر کنترل‌های معمول) و ویژگی‌های خاص یک سیستم عامل (مثل پنجره‌های شفاف و غیر مستطیلی) یا در این کتابخانه منظور نگردیده و یا راهکار ساده‌ای برای آن وجود ندارد. پس بنابراین در صورتی که برنامه شما تنها عملیات‌های معمول یک برنامه عادی را داراست و ظاهری پیچیده ندارد (منظور استفاده از کنترل‌های خاص و غیر معمول است)، استفاده از این کتابخانه توصیه می‌گردد. در هر حال مهمترین ویژگی این کتابخانه برای برنامه‌نویسان را در یک جمله چنین می‌توان خلاصه کرد: «یکبار نوشتن کد برنامه و کامپایل و اجرای برنامه در چندین سیستم عامل».

گام 1) دریافت کتابخانه wxWidgets:

ابتدا به سایت رسمی wxWidgets رفته (http://www.wxwidgets.org) و سپس در صفحه Download آخرین نسخه آن را دریافت نمایید. با توجه به هدف این نوشتار ما نسخه 2.8.8 را پیشنهاد می‌کنیم. دقت کنید که پرونده wxMSW که حاوی کد این کتابخانه و راهنمای آن برای سیستم عامل ویندوز می‌باشد را دریافت نمایید.
دریافت: http://prdownloads.sourceforge.net/w....8.8-Setup.exe
توجه: پروژه wxWidgets یک پروژه Open Source می‌باشد.

گام 2) نصب اولیه:

پس از دریافت پرونده نصب، آن را اجرا نموده تا این کتابخانه به شکل ابتدایی نصب گردد (مطابق شکل 1).
توجه: توصیه می‌کنیم برای جلوگیری از بروز هر گونه مشکل در مراحل بعد، این کتابخانه را در مسیر پیش فرض خود (یعنی C:\wxWidgets-2.8.8) نصب نمایید.

http://i26.tinypic.com/30kzmt2.jpg
(شکل 1)

گام 3) تنظیم متغیر محیطی WXWIN:





از آنجا که در برخی موارد به محل نصب این کتابخانه نیاز داریم، مسیر نصب را (مطابق شکل 2) در یک متغیر محیطی به صورت زیر ذخیره نمایید:

• روی My Computer کلیک سمت راست نمایید.
• گزینه Properties را انتخاب نمایید.
• در پنجره نمایش داده شده سربرگ Advanced را انتخاب نمایید.
• در پایین پنجره دکمه Environment Variables را کلیک نمایید.
• باز در پایین پنجره جدیدی که نمایش داده شده (در بخش System variables) دکمه New را کلیک نمایید.
• در بخش Variable name رشته WXWIN را وارد نموده و در بخش Variable value مسیری که این کتابخانه را نصب کرده‌اید، (به عنوان مثال C:\wxWidgets-2.8.8) وارد نمایید.
• با زدن دکمه OK پنجره‌های باز شده را ببندید.

http://i28.tinypic.com/2mc65nq.jpg
(شکل 2)

گام 4) همگردانی (کامپایل کتابخانه):





از آنجا که تنها کد منبع این کتابخانه ارایه گردیده، قبل از استفاده از آن باید آن را همگردانی (کامپایل) نمود. این عملیات را کافی است تنها یک بار انجام دهید. اما قبل از همگردانی نکاتی زیر را باید مد نظر قرار بدهید:

• این کتابخانه را می‌توان به شکل Debug و یا Release همگردانی نمود. در حالت Debug قبل از بروز هر گونه خطا، احتمالا هشدارهای لازم به شما داده می‌شود ولی در حالت Release تکیه بر سرعت و کارایی برنامه بوده و ممکن است در صورت خطا برنامه از کار بیافتد (Hang).
• همچنین این کتابخانه را می‌توان به شکل DLL یا Static همگردانی (کامپایل) نمود. در حالت DLL برای اجرای برنامه خودتان DLL های این کتابخانه نیز لازم است کنار برنامه قرار بگیرند. اما در حالت Static نیازی به این DLL ها نبوده ولی در عوض حجم برنامه‌تان به طور محسوسی افزایش می‌یابد.
• این کتابخانه را می‌توان به شکل ANSI یا Unicode همگردانی نمود. تقریبا می‌توان گفت ویندوز 98 و ویندوز Me قادر به اجرای برنامه‌های Unicode نیستند اما سیستم عامل ویندوز 2000 و به بعد از Unicode پشتیبانی می‌کنند. توصیه می‌کنیم اگر می‌خواهید از زبان فارسی در برنامه‌تان استفاده نمایید برنامه‌های خود را به شکل Unicode عرضه نمایید.
• علاوه بر موارد فوق این این کتابخانه را نیز می‌توان به شکل عادی و یا Universal همگردانی (کامپایل) نمود. در حالت عادی شکل ظاهری برنامه‌تان شبیه شکل ظاهری برنامه‌های سیستم عاملی است که در آن کار می‌کنید اما در حالت Universal شکل ظاهری برنامه در تمامی سیستم عامل‌ها شبیه به هم است. به عنوان مثال پنجره «انتخاب پرونده» (مثلا پنجره‌ای که هنگام Open کردن یک پرونده در Notepad می‌بینید) در سیستم عامل ویندوز شکل خاص خود را داراست اما در سیستم عامل لینوکس شکل دیگری دارد. پس اگر ما این کتابخانه را در حالت عادی همگردانی کرده باشیم، پنجره «انتخاب پرونده» ما در سیستم عامل ویندوز و سیستم عامل لینوکس شبیه هم نخواهد بود.

با توجه به موارد گفته شده حداقل 16 حالت مختلف برای همگردانی وجود دارد:
(Debug or Release) * (DLL or Static) * (ANSI or Unicode) * (Normal or Universal)




اما همگردانی کتابخانه:

• پرونده C:\wxWidgets-2.8.8\build\msw\config.vc را با Notepad باز نموده و با توجه به مطالب گفته شده تنظیمات خود را اعمال نموده و سپس پرونده را ذخیره نمایید. (برای مثال اگر می‌خواهید کتابخانه در حالت Debug همگردانی شود، BUILD = debug قرار دهید اما برای همگردانی به شکل Release آن خط را به BUILD = release تغییر دهید).
  توجه: SHARED برای تنظیم همگردانی به صورت DLL می‌باشد و WXUNIV برای تنظیم Universal است.
  همچنین ما این پرونده را بدون تغییر می‌بندیم.
• پنجره Visual Studio 2008 Command Prompt را اجرا نمایید:
  Start Menu > Microsoft Visual Studio 2008 > Visual Studio Tools > Visual Studio 2008 Command Prompt
• به شاخه C:\wxWidgets-2.8.8\build\msw بروید. برای این کار لازم است تایپ نمایید:
  

  cd C:\wxWidgets-2.8.8\build\msw

• حال دستور زیر را تایپ نمایید (مطابق شکل 3):
  

  nmake -f makefile.vc

همگردانی برنامه ممکن است چندین دقیقه طول بکشد. در صورتی که خواستید کتابخانه را با پیکربندی دیگری همگردانی نمایید باز پرونده C:\wxWidgets-2.8.8\build\msw\config.vc را باز نموده و مراحل قبل را تکرار نمایید.
توجه کنید که پس از اتمام همگردانی در مسیر C:\wxWidgets-2.8.8\lib باید پوشه vc_lib (و یا vc_dll) ایجاد گردد.

http://i26.tinypic.com/28ldg7c.jpg
(شکل 3)

گام 5) پیکربندی Visual Studio 2008:





برای استفاده از این کتابخانه در Visual Studio باید مراحل زیر را (تنها برای یکبار) انجام دهید.

• Microsoft Visual Studio 2008 را اجرا نمایید
  (Start Menu > Microsoft Visual Studio 2008 > Microsoft Visual Studio 2008)
• از گزینگان (منو) Tools گزینه Options را انتخاب نمایید.
• از درخت سمت چپ گزینه Projects and Solutions را باز نموده و مورد VC++‎ Directories را انتخاب نمایید.
• در قسمت بالا و سمت راست پنجره و در بخش Show directories for گزینه Include files را انتخاب نمایید.
• به فهرست موجود موارد زیر را اضافه نمایید (مطابق شکل 4).
  

  $(WXWIN)\include

  
  

  $(WXWIN)\include\msvc

• در قسمت بالا و سمت راست پنجره و در بخش Show directories for گزینه Library files را انتخاب نمایید.
• به فهرست موجود موارد زیر را و را اضافه نمایید (مطابق شکل 5).
  

  $(WXWIN)\lib\vc_lib

  
  

  $(WXWIN)\lib\vc_dll

• با زدن دکمه OK پنجره‌های باز شده را ببندید.
• Visual Studio را ببندید.

دقت کنید که $(WXWIN) را شما در گام 3 تنظیم کرده‌اید.


http://i25.tinypic.com/mk8268.jpg
(شکل 4)

http://i32.tinypic.com/303ft6d.jpg
(شکل 5)

گام 6) نخستین برنامه آزمایشی:

• Microsoft Visual Studio 2008 را اجرا نمایید
  (Start Menu > Microsoft Visual Studio 2008 > Microsoft Visual Studio 2008)
• گزینه New Project را از گزینگان (منو) File انتخاب نمایید.
• یک طرح Win32 مطابق شکل 6 ایجاد نمایید.
  
  http://i26.tinypic.com/2mcwnkh.jpg
  (شکل 6)
• در پنجره گام به گام (Wizard) علامت Empty project تیک را بزنید (مطابق شکل 7).
  
  http://i25.tinypic.com/2v8n8zq.jpg
  (شکل 7)
• یک پرونده Cpp به نام Test.cpp به طرح اضافه نمایید. (روی آیکون طرح به نام wxWidgetsTest کلیک سمت راست نمایید و سپس گزینه Add و گزینه New Item را کلیک کنید.)
• حال کد زیر را درون پرونده قرار دهید:

#include <wx/wx.h>

#include <wx/aboutdlg.h>

class MyApp: public wxApp

{

    virtual bool OnInit();

};

IMPLEMENT_APP(MyApp)

bool MyApp::OnInit()

{

    wxAboutDialogInfo info;

    info.SetName(_("My Program"));

    info.SetVersion(_("1.2.3 Beta"));

    info.SetDescription(_("This program does something great."));

    wxAboutBox(info);

    return false;

}

همانطور که در گام 4 توضیح دادیم ما پرونده C:\wxWidgets-2.8.8\build\msw\config.vc را بدون تغییر گذاشتیم. بنابراین کتابخانه wxWidgets به صورت پیش فرض به شکل ANSI همگردانی (کامپایل) شده است. پس بنابراین ما نیز باید طرح خود را به شکل ANSI همگردانی نماییم.





برای این کار:

• روی آیکون طرح به نام wxWidgetsTest کلیک سمت راست نمایید و گزینه Properties را انتخاب نمایید. (مطابق شکل 8)
  
  http://i31.tinypic.com/hv19fn.jpg
  (شکل 8)
• در سمت بالا و چپ پنجره گزینه All Configurations را انتخاب نموده (تا برای Debug و Release اعمال گردد) و در بخش Character Set از گزینه General درخت گزینه Use Multi-Byte Character Set را انتخاب نمایید و سپس دکمه Apply را کلیک نمایید. (مطابق شکل 9)
  
  http://i32.tinypic.com/33uqxw9.jpg
  (شکل 9)
• بدون بستن پنجره از گزینه Linker درخت سمت چپ را انتخاب نموده، گزینه Input را کلیک کرده و سپس در بخش Additional Dependencies موارد زیر وارد نمایید: (مطابق شکل 10)
  

   
  
  kernel32.lib
  
  user32.lib
  
  gdi32.lib
  
  winspool.lib
  
  comdlg32.lib
  
  advapi32.lib
  
  shell32.lib
  
  ole32.lib
  
  oleaut32.lib
  
  uuid.lib
  
  odbc32.lib
  
  odbccp32.lib
  
  comctl32.lib
  
  rpcrt4.lib
  
  wsock32.lib
  
  

  
  
  http://i26.tinypic.com/jikqxx.jpg
  (شکل 10)
• با زدن دکمه OK پنجره‌های باز شده را ببندید.

اکنون برنامه را اجرا نمایید. چیزی شبیه به شکل 11 باید نمایش یابد.
http://i27.tinypic.com/2djyu4n.jpg
(شکل 11)
اگر پنجره معرفی نمایش داده شد به شما تبریک می‌گوییم. شما اولین برنامه خود با این کتابخانه را ساخته‌اید. کافی است برای طرح‌های جدید تنها گام 6 را اجرا نمایید.
همچنین راهنمای کتابخانه را نیز می‌توانید از Start Menu مطالعه نمایید.

منابع برای مطالعه بیشتر:

• http://www.wxwidgets.org
• http://wxwidgets.org/docs/tutorials.htm
• http://wxwidgets.org/docs/tutorials/hello.htm
• http://en.wikipedia.org/wiki/Wxwidgets
• کتاب Cross-Platform GUI Programming with wxWidgets
• http://www.codeproject.com/KB/library/wxwidgets.aspx
• http://www.codeproject.com/KB/cross-platform/Linux.aspx

همچنین تاپیک زیر رو هم بخوانید:
https://barnamenevis.org/showthread.php?t=104483

ضمیمه‌ها:

• wxWidgets Installation.zip: نسخه HTML همین راهنما
• wxWidgetsTestSource.zip: کد برنامه گام 6
• wxWidgetsTest.exe.zip: برنامه کامپایل شده گام 6

در ضمن از مدیر محترم این بخش هم درخواست دارم در صورتی که امکان داره و مطالب این پست رو برای بیقه کاربران هم مفید می‌دونند، این پست رو در بخش اعلان‌ها قرار بدند تا لابلای بقیه پست‌ها گم نشه.

موفق باشید.
امیر سانیان (amir_saniyan@yahoo.com)

توجه:

یک برنامه خیلی خوب برای ساخت نرم‌افزار برای wxWidgets:
http://www.anthemion.co.uk/dialogblocks

خیلی عالیه!

این هم یک برنامه خیلی خوب برای پشتیبانی از چندین زبان در برنامه‌هاتون:

http://www.poedit.net