رجیستری چیست؟
در واقع رجیستری را می توان به عنوان بانک اطلاعاتی ویندوز معرفی کرد که برای نگهداری تنظیمات و گزینه های نسخه های 32 بیتی ویندوز همچون ویندوز 95،98،ME و NT/2000 مورد استفاده قرار می گیرد. و شامل اطلاعات و تنظیماتی است که برای تمام قطعات سخت افزاری ، نرم افزاری ، کاربران و تنظیمات مربوط به خود سیستم مورد استفاده قرار می گیرد. هر زمان که کاربری تغییری در تنظیمات مربوط به Control Panelیا File Associations، System Policies ایجاد کند و یا برنامه نرم افزاری جدیدی را نصب کند ، این تغییرات در رجیستری ویندوز ثبت شده و باقی می مانند.
فایل های فیزیکی که رجیستری را تشکیل می دهند بسته به نسخه ویندوز شما در محل و مکان خاصی نگهداری می شوند، در ویندوز 95 و 98 بصورت دو فایل مخفی در پوشه ویندوز قرار دارند و با نام های USER.dat و SYSTEM.dat شناخته می شوند . در نسخه ME علاوه بر این دو فایل ، فایل دیگری نیز به نام CLASSES.dat به آنها اضافه شده است.در حالیکه در نسخه های NT/2000 ویندوز،فایلها در آدرس system32\configقرار گرفته اند.این فایلها را نمی توان بصورت مستقیم ویرایش کرد و برای انجام چنین کاری به ابزار رایجی که با نام ویرایشگر رجیستری شناخته می شود نیاز است .
آشنایی با فایلهای User.dat و System.dat در رجیستری
برای ایجاد رجیستری ، برنامه Setup ویندوز ، دو فایل به نامهای User.dat و System.dat را ایجاد می کند. که از نوع Hidden ,System و Read Only هستند و در داخل پوشه اصلی ویندوز قرار می گیرند.
فایل User.datبرای ذخیره اطلاعات کاربر طراحی شده است و در آن فایل اطلاعات زیر ذخیره می شوند :
1-کاغذ دیواری ، الگوی رنگ ، گزینه ها ی ماوس، گزینه های اجازه دستیابی و دیگر پارامترهایی که در پنجره Control Panel تعیین می شوند .
2- نمادهای روی Desktop
3- پوشه ها ، میانبر ها(ShortCut)
4- پیکر بندی تعریف شده برای پنجره Windows explorer
5- پارامترهای تعیین شده برای Accessories ویندوز
6- اتصالات شبکه و کلمات رمز
هر زمان که از ویندوز خارج می شوید سیستم کپی پشتیبان جدیدی از فایل User.dat را ایجاد می کند . این کپی پشتیبان نیز از نوع پنهان ، سیستمی و فقط خواندنی است و نام آن User.DA0 می باشد . اگر به هر دلیلی فایل User.dat خراب شده و یا از بین برود سیستم از این فایل استفاده می کند .
فایل System.dat نیز برای نگهدار ی اطلاعات سیستم طراحی شده است . این فایل نیزاطلاعات زیر را در خود نگه می دارد .
1- گروههای مختلف سخت افزار های شناسایی شده توسط ویندوز
2- دستگاه های مختلف متصل شده به کامپیوتر
3- منابع مورد استفاده در هر دستگاه
4- اطلاعات Plug&Play بدست آمده از بایوس و یا دستگاههای Plug&Play
5- درایورهایی که در Mode حفاظت شده کار می کنند و در زمان شروع به کار ویندوز بارگذاری می شوند.
6- پارامترهای داخلی ویندوز
7- پارامترهای برخی از برنامه های کاربردی 32 بیتی
باید به این موضوع توجه داشت که فایلها زیر از فرایند نظارت مستثنی می باشند:
1- فایلهای صفحه بندی حافظه مجازی(Vircual Memory Paging File)
2- داده های کاربر(محتوای پوشه هایی مثل My Document,Recycle Bin,Temporary Internet Files,History,Temp).
3-فایلهای گرافیکی که پسوند آنها از نوع Bmp,JPG,EPS و نظیر این ها باشد و فایل های داده ای که پسوند نام فایل آنها از نوع PDF,PST,MDB,XLS,DOC و غیره باشند.
استفاده از ابزار ضمیمه رجیسترى ویندوز
ویندوز 98 و Me داراى یک برنامهbackground بنام Registry Checker هستند. وقتى کامپیوتر خود را بوت مىکنید، Registry Checker کار اسکن را به منظور یافتن مشکلات آغاز مىکند و اگر نتواند آنها را برطرف نماید، مجددا" آخرین پشتیبان رجیسترى را ذخیره مىکند.
اگر بگذارید کامپیوترتان بطور تمام وقت کار کند، این روش خوبى براى از نو بوت کردن کامپیوتر در طى روز خواهد بود وRegistryChecker نیز می تواند کارش را بخوبى انجام دهد. همچنین میتوانیدRegistryChecker را بطور دستى فعال کنید. براى انجام اینکار باید روى کلید Start و گزینه هاى Programs، Accessories، System Tools و System Information را کلیک نمایید، منوى Tools باز کرده و Registry Checker را کلیک کنید.
این ابزار در سری ویندوزهای NT و2000 تعبیه نشده است .برای این منظور میتوان از نرم افزارSystem Mechanic که یک نرم افزار قدرتمند در این زمینه می باشد و یا نرم افزارهای معادل آن استفاده کرد.
برنامه System Restore :
کاربران ویندوز Me، XP میتوانند براى پشتیبان گیری از کل اطلاعات ( و حتى پشتیبانى از رجیسترى) مختصات System Restore را ایجاد نمایند. بنابراین میتوانید از سیستم خود بطور کاملا" دقیقى کپى بگیرید. برای این منظور روى کلید Start و گزینهاى Program\Accessories\System Tool \System Restore کلیک کرده و سپس Create a restore Point را در پنجره جاری انتخاب نمایید. سپس روى Next کلیک کنید و بقیه مراحل را دنبال نمایید.و نیز برای بازیابی دوباره تنظیمات همین مراحل را دنبال میکنم ولی بجای زدن Option مربوط به Create a restore Point بر روی Restore my computer to an earlier time کلیک میکنیم و سپس بر رو ی Next کلیک میکنیم و در صفحه بعد تاریخ بازگشت مورد نظرمان را مشخص میکنیم.
اگر بعد از ایجاد یک SnapShot نرم افزاری بر روی سیستم نصب یا از آن حذف شد و یا تغییری در رجیستری ویندوز توسط نرم افزاری دیگر ایجاد شد ، نام آن تغییر به همراه تاریخ و ساعت آن درSystem Restore نشان داده میشود و میتوان بجای اینکه به Snapshot ایجاد شده توسط خودمان Back کنیم به تاریخ قبل از تغییرات انجام شده بعد ازSnapShot مان برگردیم.
بعد از انجام عمل Restore آپشن جدیدی به نام Undo my last restoration در برنامه System Restore ظاهر میشود که تا اولین ریستارت ویندوز باقی می ماند وتا اینکه ویندوز ریستارت یا ShutDown شد این Option نیز از بین میرود. و برای این منظور می باشد که اگر از نقطه ای که به آن Restore کردید نا راضی هستید میتوانید توسط این آپشن به نقطه قبلیمان بر گردیم.
ناگفته نماند که بهتر است قبل از ایجاد Snapshot تمام پنجره ها را بسته و تمام برنامه های در حال اجرا را نیز ببندید. و همچنین بهتر است برنامه های موجود در System Try را نیز Close کنید و همچنین تنظیمات موجود در استارت آپ و اسکجول تسک را نیز حذف کنید چون ممکن است به طور مثال نرم افزاری را بعد از ایجاد اسنپ شوت حذف کنید و بعدا که میخواهید تنظیمات ذخیره شده توسط سیستم رستور را باز یابی کنید بعضی از تنظیمات مربوط به آن نرم افزار نیز دوباره شروع به کار میکنند.پس قبل از اجرای سیستم رستور باید تا حد ممکن تنظیمات مربوط به نرم افزارهای نصب شده روی ویندوز را از بین برد.
این موضوع ممکن است باعث ایجاد اشکال در سیستممان شود چون ممکن است در هنگام ایجاد یک Snapshot، در سیستممان ویروس یا برنامه مخربی در حال اجرا باشد و بعد از ایجاد یک نقطه بازگشت .آن برنامه مخرب پیدا شده و پاک شود و بعدا وقتی که دوباره به آن نقطه بازگشت Restore کردیم دوباره تنظیمات مربوط به آن برنامه مخرب فعال شود.
تعیین کردن فضای روی دیسک برای برنامه System Restore:میتوان برای برنامه System Restoreمشخص کرد که چه مقدار از حجم هر درایو را BackUp بگیرد.برای این منظور بر روی Control Panel رفته و از آنجا System را اجرا کنید و سپس در پنجره جاری روی Tab سیستم رستور کلیک کنید.اگر در این پنجره روی تیک "Turn off System Restore all drives" کلیک کنید میتوانید برنامه سیستم رستور را از کار بیندازید.چون این برنامه مدام درحال بک آپ گیری می باشد
در این پنجره میتوانیم با کلیک بر روی هر درایوو زدن دکمه Settings حجم مربوط به هر درایو را مشخص کنیم. معمولا برای درایوهای با حجم کمتر از 4 گیگا بایت حداکثر 400 مگا بایت از کل حجم درایو به عنوان ماکسیمم مقدار در نظر گرفته میشود و برای دراویوهای بیشتر 4 گیگا بایت هم دوازده درصد از کل.حداقل فضای مورد نیاز این برنامه 200MB می باشد و اگر روی دیسک کمتر از این فضا خالی باشد این برنامه به طور خود کار غیر فعال می شود.
در درایوهای NTFS، System Restore داده های بایگانی شده را فشرده می کند. این عمل در زمانی که کامپیوتر بیکار است انجام میشود.بعلاوه System Restore به صورت تناوبی بایگانی ها را پاک میکند.این کار با استفاده از الگوریتم (FIFO(First in First out و بر اساس تاریخ ایجاد نقطه بازگشت و مقدار فضای موجود دیسک انجام می شود
سیستم رستور نقاط بازگشت را بصورت خودکار طبق قوانین زیر ایجاد می نماید:
1-روزانه: سیستم رستور یک نقطه بازگشت در هر 24 ساعت ایجاد می کند(اگر کامپیوتر روشن باشد).
2-تناوبی: به عنوان پیش فرض، این قابلیت غیر فعال است و واسط کاربر ، قابلیت پیکربندی آن را فراهم نمی آورد.برای پیکر بندی سیستم رستور به گونه ای که به صورت تناوبی یک نقطه بازگشت ایجاد کند ، از Group Policy و یا ویرایش رجیستری می توان کمک گرفت.
