بسیاری از کارشناسان معتقدند که مقصر اصلی افزایش قیمت خودرو در ایران نه خودروسازان داخلی هستند و نه نهاد‌های نظارتی، بلکه این ترامپ است که افسار قیمت خودرو در ایران را به دست گرفته و از شیب قیمت بالا می‌رود. کاهش قیمت روز خودرو در واپسین روز‌های ریاست جمهوری ترامپ و در زمانی که دو کاندیدای ریاست جمهوری در آمریکا یکدیگر را به مبارزه می‌طلبند، یکی از دلایل اصلی این کارشناسان برای ابراز این عقیده است؛ بنابراین با توجه به توصیه این کارشناسان باید برای بازگشت خودرو به نقطه آغازین نمودار صعودی قیمت، منتظر اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باشیم. چرا که اگر ترامپ کاخ ریاست جمهوری را به رقیب خود بسپارد، قیمت خودرو ایرانی نیز کاهش پیدا خواهد کرد. اما در این میان عده دیگری از کارشناسان عقیده دارند که نباید منتظر نشست و تا اعلام نتایج انتخابات دست روی دست گذاشت. بلکه باید از این آب گل‌آلود شده ماهی تازه‌ای برای مردم گرفت. به این معنا که از این فرصت که ممکن است تنها یک نفس‌گیری قیمت خودرو برای جهش‌های بزرگ‌تر باشد، برای متوقف کردن این روند صعودی اقدامی کرد. در ادامه این مقاله می‌خواهیم به بررسی نظر این دسته از کارشناسان بپردازیم. کارشناسانی که به دنبال چرایی این افزایش قیمت نیستند، بلکه می‌خواهند به نوعی قرعه را به نفع خریداران برگردانند.

قیمت روز خودرو در ایران چگونه تعیین می‌شود؟


 یکی از مسائل اساسی در هنگام تعیین قیمت خودرو، تفاوت قیمت میان کارخانه و بازار است. تفاوت قیمتی که سود آن نه به جیب مصرف‌کنندگان می‌رود و نه در حال تولیدکنندگان تفاوتی ایجاد می‌کند. در این میان این تنها دلال‌ها و واسطه‌ها هستند که جیب خود را از این سود پر کرده و روز به روز ماهی‌های چرب‌تری از این آب گل‌آلود می‌گیرند.

در کشور‌های خارجی هیچ نهادی خارج از کارخانه حق ارائه قیمت خودرو را نداشته و این خودروسازان هستند که تعیین‌کننده قیمت نهایی خودرو در بازار هستند. به این ترتیب قیمت خودرو در بازار و کارخانه با هم تفاوتی نداشته و در نتیجه کارخانه می‌تواند متناسب با این موضوع در مورد میزان تولید خود تصمیم بگیرد. حتی در بسیاری از موارد کارخانه‌ها تصمیم می‌گیرند که برای حضور موفق‌تر در بازار پر رقابت جهانی قیمت محصولات خود را کاهش دهند. در مواردی نیز زیاد بودن میزان تولید است که از قیمت آن در بازار‌های جهانی می‌کاهد. هرچند که در این کشور‌ها ارزش برند و میزان معروف بودن آن تاثیر مستقیمی بر قیمت خودرو دارد.

اما زمانی که قانون ما خودروسازان را از فرایند تعیین قیمت خودرو حذف کرده و آن را به دست نهاد‌هایی مانند شورای رقابت و ستاد تنظیم بازار سپرده است، باعث شده که خودروسازان برای حفظ سود خود تولید و عرضه خودرو را کاهش دهند. این کاهش تولید و عرضه در مقابل افزایش تقاضا باعث می‌شود که خریداران مجبور باشند خودرویی را که می‌توانند با قیمت بسیار کمتری خریداری کنند، با قیمت گزافی صاحب شوند. همچنین خودروسازان را وادار می‌کند که تولیدات محدود خود را تنها تحت شرایط بسیار خاص در اختیار افراد خاصی که به وسیله قرعه‌کشی تعیین می‌شوند، قرار دهند.

این موضوع باعث می‌شود که عملا خودروسازان هیچ نقشی در تعیین قیمت خودرو‌های دست دوم نداشته و این بازار به طور کلی به دست دلالان بیفتد. دلالانی که در ابتدا سایت‌های تبلیغاتی را به بستری برای کسب درآمد خود تبدیل کرده بودند. اما با حذف قیمت از این سایت‌ها مجالی برای فرار از نهاد‌های نظارتی پیدا کرده و قیمت دلخواه خود را بر روی خودرو‌ها می‌گذارند. به همین دلیل است که تفاوت قیمت خودرو در کارخانه و در بازار از زمین تا آسمان است. به عبارت بهتری هرچند که هر دو جان‌سوز و غیرمنطقی هستند، اما این کجا و آن کجا!

ادامه این مطلب درباره افزایش قیمت خودرو در ایران و کاهش آن در آبان 1399 را در اینجا بخوانید.