تغییر رنگ مدفوع اغلب نادیده گرفته می‌شود؛ چراکه خیلی‌ها آن را موقتی یا بی‌اهمیت تلقی می‌کنند. اما این تغییر می‌تواند نشانه‌ای باشد از آنچه در درون بدن در حال رخ دادن است. دستگاه گوارش زبان خاص خودش را دارد و رنگ مدفوع، یکی از ابزارهای اصلی این زبان است.



تغییر رنگ مدفوع می‌تواند طبیعی باشد، تحت تأثیر رژیم غذایی و داروها قرار گیرد، یا ممکن است نشان دهنده یک مشکل اساسی در سلامت باشد. رنگ طبیعی مدفوع از قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره متغیر است، اما تغییر به زرد، قهوه‌ای کم‌رنگ، خاکستری، نارنجی، سبز، قرمز یا سیاه نیز می‌تواند رخ دهد. اگر رنگ‌های غیرمعمول ادامه پیدا کرد یا با علائم دیگری همراه بود، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید.کدام رنگ مدفوع خطرناک است

برخی رنگ‌ها بیش از دیگران نگران‌کننده‌اند. دانستن این نکته که کدام رنگ مدفوع خطرناک است و چه زمانی باید برای درمان اقدام کرد، می‌تواند به پیشگیری از شرایط پیچیده‌تر کمک کند.
رنگ مدفوع علل احتمالی چه باید کرد
قرمز یا عنابی خونریزی دستگاه گوارش (GI) این یک وضعیت اورژانسی است.
قرمز روشن بواسیر، شقاق مقعد به پزشک مراجعه کنید.
قرمز تیره همراه با لخته بیماری التهابی روده (بیماری کرون، کولیت اولسراتیو)، عفونت، خونریزی دیورتیکولار، تومور، خونریزی سریع دستگاه گوارش فوقانی با پزشک مشورت کنید.
سبز ممکن است طبیعی باشد. رژیم غذایی سرشار از سبزیجات با پزشک مشورت کنید.
قهوه ای رنگ طبیعی نیازی نیست کاری کنید.
زرد بیماری‌های پانکراس، سوء جذب، بیماری سلیاک، فیبروز کیستیک، عفونت ژیاردیا به پزشک مراجعه کنید.
خاکستری یا سفید بیماری کبدی یا صفراوی، عدم وجود صفرا در مدفوع. به پزشک مراجعه کنید.
سیاه خونریزی دستگاه گوارش این یک وضعیت اورژانسی است
در ادامه به چند مورد اشاره می‌کنیم که بی‌توجهی به آن‌ها می‌تواند خطرناک باشد:1. مدفوع سیاه

اگرچه مصرف مکمل آهن یا بیسموت (ماده فعال در برخی داروهای معده) می‌تواند رنگ مدفوع را تیره کند، اما مدفوع سیاه قیری ممکن است نشانه خونریزی در قسمت بالای دستگاه گوارش باشد؛ مثلاً معده یا مری. اگر این رنگ با بوی شدید و درد شکمی همراه باشد، فوراً باید به پزشک مراجعه کرد.مدفوع سیاه قیری، چسبنده

خونریزی معده (ناشی از گاستریت یا زخم) می‌تواند رنگ مدفوع را تغییر دهد. اگر خونریزی در معده یا قسمت بالایی روده کوچک رخ دهد، مدفوع ممکن است سیاه و چسبناک شود و به عنوان مدفوع سیاه و قیری (ملنا) توصیف می‌شود. به طور کلی، مدفوع سیاه و قیری نیز بدبو است. این تغییر رنگ و قوام به دلیل واکنش‌های شیمیایی به خون درون روده که توسط آنزیم‌های گوارشی درون روده ایجاد می‌شوند، رخ می‌دهد.2. مدفوع قرمز یا خونی

رنگ قرمز همیشه به معنای خونریزی نیست؛ مثلاً مصرف چغندر یا نوشیدنی‌های رنگی می‌تواند چنین اثری داشته باشد. اما اگر رد خونی واضح یا تکرار این رنگ مشاهده شود، احتمال خونریزی در روده بزرگ یا راست‌روده وجود دارد. این حالت نیازمند بررسی فوری پزشکی‌ست.اگر خونریزی از قسمت‌های پایینی روده یا روده بزرگ سرچشمه بگیرد، ممکن است خون به دلیل فاصله کم از محل خونریزی تا رکتوم، در تماس طولانی مدت با آنزیم‌های گوارشی قرار نگیرد. علاوه بر این، مقادیر زیاد خون درون روده‌ها، انتقال مدفوع را تسریع می‌کند به طوری که زمان کمتری برای وقوع تغییرات وجود دارد. مدفوع در این نوع خونریزی ممکن است به رنگ قرمز تیره یا خرمایی باشد. چغندر، سایر سبزیجات قرمز، زغال اخته و رنگ‌های غذایی قرمز نیز می‌توانند رنگ مدفوع را قرمز یا خرمایی کنند.3. مدفوع سفید یا خاکستری

رنگ سفید یا خیلی روشن، معمولاً نشان‌دهنده اختلال در ترشح صفرا یا انسداد مجاری صفراوی است. این نشانه می‌تواند با بیماری‌های کبدی، سنگ صفرا یا حتی تومورهای کبدی مرتبط باشد.4. مدفوع سبز روشن

سبز شدن مدفوع ممکن است نتیجه عبور سریع غذا از روده باشد، پیش از آن‌که صفرا کاملاً تجزیه شود. این اتفاق در برخی عفونت‌های روده‌ای، یا به‌دلیل مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها رخ می‌دهد. اگر همراه با اسهال یا تب باشد، بررسی لازم است.5. مدفوع زرد

مدفوع‌هایی که زرد رنگ هستند ممکن است نشان دهنده وجود چربی هضم نشده در مدفوع باشند. این می‌تواند در نتیجه بیماری‌های پانکراس که رساندن آنزیم‌های گوارشی به روده‌ها را کاهش می‌دهند (نارسایی پانکراس) رخ دهد. مصرف غذاهای بسیار چرب نیز می‌تواند باعث مدفوع زرد، نرم و بدبو شود. داروهای کاهش وزن با محدود کردن میزان چربی جذب شده توسط روده‌ها عمل می‌کنند و می‌تواند منجر به مدفوع حجیم، زرد و چرب شود.رنگ مدفوع نشانه چیست

رنگ معمول مدفوع، قهوه‌ای است. این رنگ از ترکیب صفرا، گلبول‌های قرمز تجزیه‌شده و مواد غذایی ناشی می‌شود. هر گونه تغییر در این ترکیب می‌تواند منجر به تغییر رنگ مدفوع شود. اما همیشه دلیل آن، غذایی که خورده‌ایم نیست.از رژیم غذایی گرفته تا داروها، عفونت‌ها، خونریزی‌های داخلی یا بیماری‌های کبد و لوزالمعده، همگی می‌توانند در تغییر رنگ مدفوع نقش داشته باشند.علل تغییر رنگ مدفوع

رنگ مدفوع طبیعی به دلیل وجود صفرا قهوه‌ای است. رنگ مدفوع طبیعی می‌تواند از زرد روشن تا قهوه‌ای و تقریباً سیاه متغیر باشد.اگر مدفوع قرمز، خرمایی، سیاه، به رنگ خاک رس، کم‌رنگ، زرد یا سبز باشد، ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل باشد.برخی از علل تغییر رنگ مدفوع عبارتند از:
  • هموروئید
  • خونریزی معده
  • خونریزی در قسمت‌های پایینی روده یا کولون
  • سبزیجات خاص با رنگ‌های تیره، غذاهای سبز
  • رنگ‌های غذایی (به‌ویژه قرمز، سبز و بنفش)
  • قرص‌ آهن
  • داروهای حاوی بیسموت
  • انسداد صفراوی
  • تومور
  • فیبروز کیستیک
  • پانکراتیت مزمن
  • انسداد مجرای پانکراس که آنزیم‌ها را به روده‌ها منتقل می‌کند (بیشتر به دلیل سرطان پانکراس)
  • بیماری سلیاک
  • غذاهای پرچرب
  • داروهای کاهش وزن که میزان چربی جذب شده توسط روده‌ها را محدود می‌کنند
  • اسهال

علائم تغییر رنگ مدفوع

علائم تغییر رنگ مدفوع معمولاً به علت اصلی آن مربوط می‌شود و اغلب هیچ علامتی همراه آن وجود ندارد. در صورت وجود، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
  • درد و گرفتگی شکم
  • حالت تهوع
  • استفراغ خونی
  • اسهال
  • ضعف سبکی سر و سرگیجه

درمان تغییر رنگ مدفوع به علت آن بستگی دارد و می‌تواند بسیار متفاوت باشد. اگر تغییرات رنگ مدفوع فقط یک یا دو بار اتفاق بیفتد (گذرا باشد)، نسبت به مواردی که مداوم هستند، نگرانی کمتری ایجاد می‌کند. در صورت مداوم بودن تغییرات رنگ مدفوع باید به دنبال راه درمان باشید.تشخیص فقط با دیدن رنگ ممکن نیست

ارزیابی تغییرات رنگ مدفوع معمولاً با معاینه فیزیکی کامل و سابقه پزشکی شخصی آغاز می‌شود. پزشک ممکن است در مورد مصرف الکل، سیگار کشیدن و سایر عادات سوال کند. سابقه خانوادگی هرگونه سرطان، به ویژه سرطان کبد یا لوزالمعده یا مشکلات خونریزی ممکن است مفید باشد. بررسی داروهایی که ممکن است بر رنگ مدفوع تأثیر بگذارند، از جمله داروهای بدون نسخه نیز مهم است. هرگونه تغییر در عادات روده (یبوست، اسهال و تغییر در دفعات اجابت مزاج) یا هرگونه علامت مرتبط (درد با یا بدون غذا خوردن، حالت تهوع، استفراغ، کاهش وزن و غیره) می‌تواند سرنخ‌هایی در ارزیابی علل اساسی تغییرات رنگ مدفوع ارائه دهد.به همین دلیل است که پزشکان توصیه می‌کنند به‌جای خوددرمانی، در صورت مشاهده تغییر رنگ مشکوک، به‌ویژه اگر چند روز ادامه داشت، به پزشک مراجعه شود. پزشکان گوارش با تکیه بر آزمایش‌های دقیق، سونوگرافی، اندوسکوپی و سابقه بیماری، دیدی جامع از وضعیت بیمار به‌دست می‌آورند.همچنین با آگاهی‌رسانی به بیماران درباره ارتباط میان تغذیه، داروها و تغییرات مدفوع، سعی می‌شود نگرانی‌های بی‌مورد حذف و نشانه‌های واقعی جدی گرفته شود.چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر رنگ مدفوع به‌طور ناگهانی تغییر کرد و با علائمی مانند موارد زیر همراه بود:
  • کاهش اشتها یا کاهش وزن ناگهانی
  • درد شکمی شدید یا مداوم
  • تب بالا
  • ضعف و سرگیجه
  • تهوع و استفراغ مکرر

در این صورت، تاخیر در مراجعه می‌تواند تشخیص و درمان را دشوارتر کند.بیشتر ما نسبت به تغییر رنگ پوست یا تب ناگهانی حساس هستیم، اما نسبت به مدفوع نه. در حالی‌که دستگاه گوارش، مسیر اصلی سلامت بدن است و کوچک‌ترین نشانه‌اش، می‌تواند نشانگر تغییری بزرگ باشد.اگر تغییری در رنگ مدفوع خود مشاهده کردید، آن را نادیده نگیرید. شاید همین رنگ، اولین نشانه هشداردهنده‌ای باشد که بدن شما مخفیانه ارسال کرده است.آیا می‌توان از تغییر رنگ مدفوع پیشگیری کرد؟

پیشگیری از تغییر رنگ مدفوع به علت آن بستگی دارد. از آنجایی که رنگ مدفوع می‌تواند به دلایل مختلفی تغییر کند، هرگونه اقدام پیشگیرانه برای یک علت خاص می‌تواند در جلوگیری از تغییرات بیشتر در رنگ مدفوع نقش داشته باشد.برای مثال، اگر مدفوع به دلیل خونریزی زخم، سیاه و قیری باشد، اجتناب از داروهایی که می‌توانند باعث خونریزی شوند، مانند آسپرین، می‌تواند یک اقدام پیشگیرانه معقول باشد. پرهیز از الکل می‌تواند یک اقدام پیشگیرانه در برابر مدفوع زرد ناشی از چربی هضم نشده در مدفوع به دلیل بیماری لوزالمعده باشد. از سوی دیگر، برخی از علل تغییر رنگ مدفوع، به عنوان مثال، سرطان لوزالمعده، ممکن است به طور کامل قابل پیشگیری نباشند.
منبع:
https://gahar.ir/what-does-a-change-...olor-indicate/