کایلیکس یک Open Edition هم داره که بهت اجازه میده باهاش برنامه هائی سازگار با GNU بنویسی ؛ سایر نسخ کایلیکس دارای چند مجوز تجاری و برای توسعه برنامه های سورس آزاد مناسب نیستند ؛

چیزی که هنگام آشنا شدن اغلب توسعه گران ویندوز با ادبیات لینوکس اونها رو سردرگم میکنه دو مفهوم لیسانس و آزادی است ؛ روی لینوکس این دو مقوله به جرات از کیفیت و کارائی و توانائی و امکانات و غیرهم مهم ترند چون ، لینوکس ، اصولا" آوردگاه مجوز و حق انتخاب و اختیار و آزادی و ...است .

کایلیکس توانائی فوق العاده ای به توسعه گر برای تسهیل روند کار میده ؛ از سناریوهای موفق متعددی که قابل اشاره اند اگر بگذریم به شخصه تو دو پروژهء جدی و حائز اهمیت ازش استفاده کرده ام ( و منظور این نیست که شخصا تمام کدها رو نوشته باشم ؛ ) و با تشکر از CLX کاری که شاید سه نفر /سال ممکن بود طول بکشه در نیمی از همین زمان با موفقیت قابل تقدیری انجام شد و حالا فی المثل یه جائی یه سیستم انتقال تصویر داره از برنامه کنترلی و رابط کاربری که با کایلیکس نوشته شده برای ارائه سرویس به لااقل صد ترمینال همزمان استفاده میکنه . کایلیکس با بدنه و ساختار دنیای توسعه لینوکس ناسازگار بود ؛ خوبه کمی در باره اش بدونیم :

دنیای توسعه نرم افزار ، اغلب تخصص محوره . یعنی افراد در یک زمینه مشخص به تخصص و توانائی بالائی میرسند و تو همون فیلد به فعالیت ادامه میدن . معمولا کم پیش میاد یک برنامه نویس خوب و با تجربه ویندوز پیدا کنی که روی لینوکس هم سالها کد نوشته و روی هر دو بستر فعالیتهای موفق پررنگی داشته باشه . توسعه گران لینوکس ، با فضا و ادبیات حاکم بر لینوکس خو میگیرند ، اون رو حتی گاهی به عنوان آئین مذهبی ! قابل تقدیس و ستایش میدونن و گاهی همین اعتقاد و التزامه که باعث پیشروی بیشتر اونها میشه .

کایلیکس اما ارتباطی با مدلی که ذکر شد نداره . برنامه نویسان لینوکس خوشحالند که از C/CPP آن هم با GCC که تمام بسترهای سازگار با یونیکس و حتی غیر از اون رو حمایت میکنه برنامه بنویسند ، از GTK یا vxWindows استفاده کنند ، Eclips و Emacs رو دوست دارند و به GDB عادت کرده اند . همهء این راه حلها کاملا" رایگان و مبتنی بر GNU است ، یعنی آزادی محض در اولویت نسبت به هر چیز دیگر . طبیعیه که راه حل تجاری مانند Kylix اینجا موفقیت چندانی کسب نمیکنه . پرداخت چند صد دلار برای نسخه حرفه ای کایلیکس ، اونهم وقتی نمیشه باهاش برنامهء سورس آزاد منتشر کرد چه معنائی میتونه داشته باشه ؟

بقول دنی تو مصاحبه ای که لینکش رو دادم ، کایلیکس قربانی انتشار زودهنگام شد .

کسانی که بحث نسبتا" مفصل من و یکی از طرفداران پر و پا قرص سورس آزاد با نام کاربری Zoup رو خوندن لابد میدونن که شخصا" معتقدم هر آئین اجتماعی و مذهبی و تجاری ، اگر بجای پرداختن به رفع نیاز ، و باز تولید آرمانها و ایده ها ، مشغول تکرار شعارهائی بشه که در گذر زمان ، ممکنه نیمی از نیازهای واقعی موجودیت های مرتبط رو پوشش نمیده ، در واقع داره به پروسه تغییر و تحول خودش ، مهر تائید میزنه . سکولاریسم یا عرف گرائی ، در حوزهء نرم افزار ، به یکی مثل من که آرمان GNU رو بیشتر از محصولات GNU دوست داره میگه ، اگر روزی ، خود GNU ، که فریاد " آزادی از همه چیز مهمتر است" رو سر میده ، تو رو محدود کرد : خداحافظ GNU ؛ به همین راحتی .

من میتونم یه برنامه مرتبط با بانک اطلاعاتی با یه منطق نه چندان پیچیده رو با QT تو دو سه روز به شکل خوبی بنویسم ؛ لیکن همین برنامه رو با کایلیکس تو یک روز مینویسم ؛ و برام هیچ اهمیتی نداره که آیا کایلیکس ِ بدون سورس داره آزادی منو زیر سوال میبره یا خیر ، چرا که اینجا GNU نیست که آزادی رو تعریف میکنه ، کیه ؟ معلومه ، خودم ؛ و من میگم آزادیم ، تو این مورد خاص یعنی توسعه سریعتر این برنامه و تحویل اون به مشتری اش و اخذ جیفهء دنیا جهت حصول یک زندگی راحت ؛ من راضی تو راضی گور پدر ناراضی . من و مشتری خوشحال میریم خونه ، چرا بقیه مهم باشند ؟

لیکن از طرف دیگه فرهنگ GNU و محصولات اون ، میتونه به انحصار گرائی و اقتدار طلبی در حوزه نرم افزار خاتمه بده ؛ و هر جائی عده ای دارن جلوی منوپولی می ایستند ، باید کمکشون کرد ؛ چرا که انحصار همیشه با مواردی همراه که عامه رو متضرر میکنه ؛ من دنیائی که بیشتر از لینوکس استفاده میکنه ، و نرم افزارهای مبتنی بر او ، دنیائی که هر کسی حق داره از دانش موجود در کدهای بقیه استفاده کنه ، دنیائی که مسائل سیاسی ، انتشار نرم افزار رو تحت تاثیر قرار نمیده و دنیائی که با پنهان کاری ، یک کرنل داغون تخمی ، زیر یک رابط کاربری خوشگل به خورد مردم داده نمیشه ، رو بیشتر دوست دارم ، پس GNU و لینوکس رو هم دوست دارم ؛ و فکر میکنم این یعنی واقع بینی . چیزی که بسیاری از پیروان مذاهب و مسالک مذهبی و اجتماعی و تجاری و نرم افزاری ازش بی بهره هستند ؛ یک طورائی اگر بخوام بی تعارف بگم احتمالا" مفهوم یک آئین ، اگر باز پروری ایده رو تعریف نکرده باشه ، نوشن دهندهء عدم توجه اون آئین به تغییر شرایط و زمان و نیازهاست .

میشه هم از آزادی دفاع کرد و به توسعه لینوکس کمک کرد ، هم اگر لازم شد ، از همین بستر برای رسیدن به هر چیز دیگری که تعاریف شخصی آدم رو محقق میکنه استفاده کرد و این مفهومیه که طرفداران پر و پا قرص GNU زیاد نمیپسندند . بهر حال کایلیکس به این دلائل چندان موفق نبود . یه نفر با کایلیکس یک شل گرافیکی برای لینوکس نوشته ، یک نفر یک فریم ورک توسعه درایور ، یک نفر دیگه یک کتابخانهء توسعه رابطهای کاربری حرفه ای و یکی دیگه کتابخانه های با ارزشی برای روتینهای رمزنگاری و فشرده سازی و ... و فرهنگ RAD بورلند بهت کمک میکنه کلیک اند ران ، از محصولات دیگران استفاده کنی و از سرعت و سهولت توسعه ، وقتی از DB eXpress یا IBX یا WebBroker یا Web Service Invoker یا سایر اجزای کایلیکس استفاده میکنی ، لذت ببری . قاعدتا" تمام این فرآیند با ابزارهای سنتی و کارای GNU به بهترین نحو قابل اجراست ، همانطور که میشه با کامپایلر رایگان سی مایکروسافت و Notepad روی ویندوز ، حتی برنامه های پیچیده ای نوشت ؛ اما آیا لزوما" پیروی از یک آئین ، و التزام به قواعد اون ، همیشه و در هر حال ، باعث میشه موفق تر زندگی کنی ؟ من اینطور فکر نمیکنم .

بهر ترتیب ، کایلیکس عمر تجاری اش تموم شده ؛ باگها بصورت Unofficial بر طرف میشن و دائما" آپدیتهائی درحال توسعه هستند و لااقل من شش کتاب با ارزش که وجود مختلف اون رو پوشش میدن تو کتابخانه ام دارم ، فلذا این امکان برای کسانی که RAD رو دوست دارند هنوز باقی است که از کایلیکس استفاده کنند ؛ اما خیلی خیلی بعیده شاهده یک ارتقاء قابل توجه و تجاری دیگه باشیم ، که البته جای تاسف داره .

چطور میشه که یک شرکت این همه سرمایه گذاری به روی یک محصول رو اوپن سورس میکنه ؟
اگر حوصله داشتی این دو مورد رو پیگیری کن . نتایجش به درک این موضوع کمک خواهد کرد :

-مدل کسب و کار شرکت ترول تک - توسعه گر QT . ( از آژانس فضائی اروپا گرفته تا شرکت اتوبوس رانی بوینوس آیرس ، از QT برای توسعه برنامه های خودشون استفاده میکنند ؛ روی ویندوز - لینوکس و حتی پلت فرمهای موبایل )

- مدل کسب و کار کریپتو فون - این شرکت هلندی نرم افزارهای امنیتی برای گوشیهای تلفن همراه توسعه میده که یکی از نرم افزارهای معروفش ، روی PDA هائی مانند پاکت پی سی ، صوت و تصویر رو بصورت رمزشده منتقل میکنه ؛ کسب و کار و تجارت این شرکت واقعا" جالبه در حالیکه نرم افزار مورد استفاده سورس آزاده ( ازش دو بار برای دو پروژه مختلف استفاده کرده ام ، یکی روی ویندوز و محیط دسکتاپ و دیگری روی Win CE )

احتمالا" بعدش به درک مناسبی از فضای کسب و کار و تجارت نرم افزاری میرسی که احتمالا" با فضای حاکم بر این بازار تو کشورمون خوانائی یا تناسبی نداره ؛

موفق باشید