دستیابی به دنیایی فراتر از تصورات همیشه یکی از بزرگ‌ترین آرزوهای بشر بوده است. اما آیا روزی را تصور می‌کردیم که بتوانیم وارد جهانی شویم که تمامی خیالاتمان در آن محقق شود؟ واقعیت مجازی (Virtual Reality) یا به اختصار VR به ما این امکان را می‌دهد که وارد جهانی خودساخته شویم؛ جایی که خیال به واقعیت تبدیل می‌شود. واقعیت مجازی (VR) یک دستاورد بزرگ بشری است که از بازی‌های هیجان‌انگیز تا کاربردهای پزشکی، آموزشی، مهندسی، هنر و سرگرمی را شامل می‌شود. در این مقاله به بررسی مفهوم واقعیت مجازی و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.
ماهیت واقعیت مجازی
ماهیت واقعیت مجازی بر ایجاد تجربه‌ای واقع‌گرایانه تمرکز دارد که به کاربر احساس حضور و تعامل در یک محیط مجازی را می‌دهد. با استفاده از تجهیزات تکنولوژی VR مانند عینک‌ها، کنترلرها و سنسورها، کاربران قادرند با عناصر مجازی در محیط ساختگی تعامل کنند و رویدادهایی مشابه با واقعیت را تجربه کنند. این تکنولوژی با ترکیب گرافیک رایانه‌ای، شبیه‌سازی فیزیکی، صداهای سه‌بعدی و واکنش‌های حسی کار می‌کند تا به کاربران احساس واقعیت شبیه‌سازی شده را القا کند.
تجربه واقعیت مجازی
واقعیت مجازی یک محیط کامپیوتری با صحنه‌ها و اشیایی است که واقعی به نظر می‌رسند. این تکنولوژی باعث می‌شود کاربر احساس کند همه آنچه در تصویر می‌بیند، به صورت واقعی در محیط اطراف خود وجود دارد. این محیط از طریق دستگاهی به نام هدست و عینک واقعیت مجازی قابل درک و دیدن است. تکنولوژی VR به ما این امکان را می‌دهد که تجربه بهتری از بازی‌های ویدئویی داشته باشیم؛ گویی یکی از شخصیت‌های آن هستیم. برای مثال، می‌توانیم یاد بگیریم چگونه جراحی قلب انجام دهیم یا کیفیت تمرینات ورزشی را برای به حداکثر رساندن عملکرد بدن، بهبود دهیم. تکنولوژی VR در واقع همه تصورات و رویاهای انسان را به وسیله این فناوری به واقعیت تبدیل می‌کند.
تاریخچه واقعیت مجازی
اگرچه ممکن است ظاهر دستگاه‌های واقعیت مجازی به نظر جدید برسد، اما جرقه شروع این فناوری به دهه ۱۹۵۰ برمی‌گردد. یکی از اولین دستگاه‌های واقعیت مجازی، Sensorama نام داشت؛ دستگاهی با صندلی داخلی که فیلم‌های سه‌بعدی پخش می‌کرد و متحرک بود تا تجربه‌ای منحصربه‌فرد را به تماشاگران منتقل کند.
تفاوت واقعیت مجازی با واقعیت افزوده
با وجود جذابیت تکنولوژی VR که چندین دهه پیش ابداع شد، بسیاری از مردم هنوز با مفهوم آن آشنا نیستند. همچنین، اشتباه گرفتن اصطلاح واقعیت مجازی با تکنولوژی واقعیت افزوده (AR) بسیار رایج است. تفاوت اصلی بین این دو این است که واقعیت مجازی (VR) دنیایی را می‌سازد که ما از طریق یک هدست یا عینک خاص وارد آن می‌شویم؛ دنیایی که می‌تواند هیچ شباهتی به محیط و فضایی که در آن هستیم نداشته باشد. هر چیزی که می‌بینیم بخشی از یک محیط است که به طور مصنوعی از طریق تصاویر، صداها و غیره ساخته شده است.
از طرف دیگر، در واقعیت افزوده، دنیای واقعی ما به چارچوبی تبدیل می‌شود که اشیا، تصاویر یا موارد مشابه در آن قرار می‌گیرند. هر چیزی که می‌بینیم در یک محیط واقعی است و ممکن است استفاده از هدست ضروری نباشد. بنابراین، تفاوت اصلی بین واقعیت افزوده و واقعیت مجازی همین است. با این‌حال، ترکیبی از تکنولوژی واقعیت مجازی و واقعیت افزوده به نام واقعیت مختلط نیز وجود دارد که دیدن اشیاء مجازی در دنیای واقعی و ایجاد تجربه‌ای که در آن اجسام فیزیکی و دیجیتال عملاً قابل تشخیص نیستند را ممکن می‌کند.
کاربردهای واقعیت مجازی
این فناوری علاوه بر خلق جنبه‌های سرگرمی فراوان، کاربردهای جدی‌تری نیز دارد. برای مثال، در حوزه آموزش، تکنولوژی VR نقش مهمی را ایفا می‌کند. این فناوری به دانشجویان و دانش‌آموزان امکان می‌دهد به صورت تعاملی و فعال در محیط‌های مجازی آموزشی حضور پیدا کنند. یکی دیگر از کاربردهای این تکنولوژی در حوزه پزشکی است. این فناوری برای تمرین و مطالعه بهتر در زمینه جراحی و تشخیص بیماری‌ها استفاده می‌شود. پزشکان و دانشجویان پزشکی می‌توانند در محیط مجازی عمل‌های جراحی را تمرین کنند و با تجسم سه‌بعدی اعضا و ارگان‌های بدن بیماران، به تشخیص و درمان بهتری دست یابند.
علاوه بر این، واقعیت مجازی در حوزه تجارت و بازاریابی نیز حضوری تاثیرگذار دارد. از طریق ایجاد فضاهای مجازی تعاملی و شبیه‌سازی محصولات و خدمات، مشتریان به طور مستقیم با محصول در ارتباط قرار می‌گیرند و سطح جدیدی از خرید آنلاین را تجربه می‌کنند. همچنین، شرکت‌ها می‌توانند از این فناوری برای توسعه نمایشگاه‌های مجازی و جلسات ویدیویی برای تعامل با مشتریان استفاده کنند.
واقعیت مجازی در دنیای متاورس
همان‌طور که تکنولوژی VR امروز جای پای خود را در زندگی ما محکم کرده است، رد‌پای پررنگی نیز در دنیای متاورس دارد. متاورس یکی از پر سر و صداترین اصطلاحات صنعت فناوری است که موارد زیادی برای عرضه دارد. این دنیا، جهانی مجازی است که در آن فعالیت‌هایی مانند خرید، حضور در کنسرت‌ها، ملاقات‌های کاری و هر آنچه در زندگی حقیقی تجربه می‌کنیم، ممکن می‌شود. البته غول‌های فناوری که پشتوانه اصلی این ایده بزرگ هستند، نگاه متفاوت‌تری به متاورس دارند و برای آنها این موضوع گزینه ملموس‌تری است. در واقع، یک راه عالی برای به دست آوردن سرمایه‌ای عظیم از دنیای ارزهای دیجیتال است. در حال حاضر ۱۵ سال از رونق رایانش سیار (mobile computing) که بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری را به غول‌هایی با ارزش تریلیون‌ها دلار تبدیل کرده، گذشته است.
کارگزاران قدرتمند این صنعت بر این باورند که کنترل تکنولوژی VR می‌تواند محور یک تجارت جدید باشد. پانزده سال زمان زیادی است تا صنعت کامپیوتر ظهور یک روند فناوری جدید را به خود ببیند. ایده‌هایی که برخی امیدوار بودند تاکنون به روند اصلی تکنولوژی تبدیل شوند، مانند هوش مصنوعی پیشرفته و محاسبات کوانتومی، بیش از آنچه برخی پیش‌بینی می‌کردند طول کشیده است. این در حالی است که فناوری پشت ارزهای دیجیتال و ایده‌های جدیدتر مانند محاسبات غیرمتمرکز امیدوارکننده به نظر می‌رسد و به واقعیت نزدیک‌تر هستند.
در نهایت، واقعیت مجازی یک فناوری انقلابی است که دنیای ما را به شیوه‌های مختلفی تغییر داده و همچنان به توسعه و تکامل خود ادامه می‌دهد. از بازی‌های ویدئویی تا آموزش و پزشکی، کاربردهای این فناوری به زندگی ما عمق و غنای بیشتری می‌بخشد و در دنیای متاورس نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. با پیشرفت تکنولوژی، آینده واقعیت مجازی حتی روشن‌تر و هیجان‌انگیزتر خواهد بود.
پاسخ با نقل قول